HALIJO GÜNÜ KUTLANDI

MEŞTL’EKO Saide
Adige Mak, Temmuz 2013
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

Uluslarası Adige Halıjo Günü geçtiğimiz Cumartesi Rıfabgo (Sırıfıbg) dinlence tesislerinde  gerçekleştirildi. Cumhuriyetin farklı bölgelerinden, yurtdışından geri dönmüş soydaşlarımızdan bazıları Halıjo yapımı konusundaki maharetlerini burada yarştırdılar. Yarışmacıların sayısı 36 iken onların yaptıklarını ‘kontrol’ etmek üzere gelenlerin sayısı 100 kişiydi.

‘Annenin Halıjosi’, ‘Geri Dönen Halıjo’, ‘Gelin Elinden’, ‘Bayram Halıjosi’, ‘Evsahibesi Holıjosi’ gibi farklı farklı yarışmalarda katılımcılar kendilerini test ettiler. Farklı konularda ve görünüşlerde olmalarına rağmen bu halıjölerin ortak özelliği hamur ve peynirdi. Yarışma katılımcılarının hepsi yapacakları halıjo için gerekli olan hamurla bir kilo peyniri kendileri getirmek zorundaydılar.

Her bir yarışmacının yaptığı halıjoleri sadece juri değil yarışmayı izlemeye gelenlerde tattılar. Tava halıjoleride fırın halıjoleride göz kamaştırıcı bir şekilde kutlamaları güzelleştirdiler.

Tüm yarışmacılar halıjo yapımında kullanılacak aletleri de kendileri getirdiler. MEFEŞ’UKO Şengül yarıştığı ‘geri dönen halıjo’ konusunu kanıtlarcasına Adigelerin tarihleri ile direk bağlantılı olan ‘хьалыжъопкI -Holıjo kenar kesicisi’ni yapıtını yaparken kullandı. Bu halıjopç 150 yaşında,  bunun sahibibi aleti yurtdışına götürmüştü. Şengül’ün ise bu aletle birlikte eski topraklarına dönüşü 22 yıl oldu. Şengül; ‘Bu halıjopç annemin söylediğine göre onun kaynanasının kaynanasına aitti. Ben onu çok koruyorum, gün yüzüne çıkartmıyorum’ diyor.

Aynı şekilde Adigey Radyo-Televizyon kurumu çalışanı, yarışma katılımcısı BOREKO Fatim’de büyük annesinin oklavasını kullanıyordu. O da ‘ninelerin halıjosi’ konusunda yarıştı. Ona eşlik eden T’EŞU Svetlana ile birlikte yakalarında büyükannelerinin fotoğrafları takılıydı. Büyükannelerinin yaptığı halıjo kadar tatlı halıjo hiç yemediklerini ve onlardan öğrendikleri gibi halıjo yaptıklarını söylediler.

Tevçoj rayonu grubunda yer alan HOT Fayzet’de gerçekten yarışmaya hazırlanmıştı. Yaptığı hem fırın halıjoleri hemde tava halıjoleri tatları itibariyle öne çıkanlar arasındaydı. Bunun yanısıra halıjo için yazdığı şiirde dikkatleri çekti. Onun oğlundan olan torunu Lian’da yarışmaya hazırlanmıştı, büyükannesinin ustalığına dair bir şiir de o okudu.

Bütün rayonlardan gelen yarışmacılar ellerinden gelen oranda hazırlıklıydılar. Kendilerine ayrılan yerlerin güzelleştirilmesi içinde çalıştılar. Vulapelilerin kendi bölgelerine karşı duydukları sevgiyi gösteren sözcükleri uzaktanda görüp okumak mümkündü; ‘Vulape benim için Paris’

Adige Halıjosünü herkesin sevdiğinin bir kanıtıda yarışmaya katılan soydaşımız olmayan yarışmacılardı. Krasnodar kentinden gelip yarışmaya katılan Tatyana Malyutina bu yarışmaya memnuniyetle katıldığını, yaptığı halıjolerin tat olarak diğerlerine yetişemezsede ilginç görüntüleri ile dikkat çekeceğini söyledi.

Yarışma katılımcılarının en genç olanı Mıyekuape’den gelen yedi yaşındaki DAVUR Milane. Yarışmanın en yaşlı katılımcısı ise Koşhable rayonundan gelen Şore Fatimet. Her ikisi de Adige Cumhuriyeti Başkanı’nın gönderdiği  ödüle layık bulundu.

Kutlamalar tarihi Adige şarkıları ve dansları açısından zengindi. Kutlama katılımcılarını  ‘Aşemez’, ‘Boncuklar’ ‘Kafkas’ ve ‘Nebzıy’ grupları sunumları ile keyiflendirdi.

Bu yarışmada yapılan halıjoleri sadece kutlamaya katılanlar değil başkalarıda tattılar.  Bu Adige yiyeceği Mıyakuape’de bulunan yetim yurdundaki çocuklara da götürüldü. Yarışmalarda belirlenen her branşta birinci ikinci ve üçüncüler seçildi. El emekleri değerlendirilmeyen kimse kalmadı. Tüm yarışmacılara Birinci Uluslarası Halıjo Gününe katıldıklarına dair katılım belgeleri verildi.

Bu yarışmanın en temel amacı ise ulusal konulara insanları cezbetmesi, milli gelenek-göreneklerimize sahip olduğumuz, bunların unutulmaması geleceğin geçmişle bağlantılı olduğunu unutmamamıza yönelikti. Tüm katılımcılar Uluslarası Adige Halıjo gününün organize edilmesinde BİBE Murat’ın önayak olması ve katkılarının büyüklüğünü dile getirdiler.