‘‘GERÇEK ADAM‘‘

PŞIKANE May
Adige Mak, Haziran 2013
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

Hangi iş olursa olsun iyi bir şekilde gerçekleştirilmesi için iyi bir ön hazırlık yapılması gerekiyor. Vulape Kültür sarayı çalışanları ‘ЛIы шъыпкъ – Gerçek Adam’  adını taşıyan gece için gereken ön hazırlıkları yaptılar.

Bu etkinlikte 10-11. sınıflarda okuyan dokuz delikanlı ve Besleney Ansamblesi çalışanları yer aldılar. Geceyi Kültür Sarayı çalışanı BRAĞUNE Susane, Köy Kütüphanesi çalışanı ĞUBJEKO Fatime, okul müdürü HUAJ Fatima ve yardımcısı Lyudmila Safarova organize ettiler. Jüride ise; Nahıjlar Konseyi Başkanı TL’INE Aslan, Köy Gaziler Konseyi Başkanı TL’IVUNAYE Aslan, milletvekili TL’IŞE Ahmet, Eğitim İşleri Gazisi PŞIKANE Maye, Köy Muhtarı KUFENE Nuriyet yer alıyordu.

Sahnede ‘ЛIы фэдэр бэдэд, ЛIы шъыпкъэр зырыз – Adama benzeyen pek çok kişi, Gerçekten adam olansa tek tük’  yazılıydı. Gece öncesinde ‘Adige Xabze’ isimli belgesel film gösterildi. Ardından HUAJ Cennet Rusca olarak ‘Onur Balladı’ isimli eseri ezbere okudu.

Geceyi sunan ĞUBJEKO Fatime sıcak sözlerle seyircilere yönelerek; ‘Çocuklarımıza ufaklıklarından itibaren erlik, insanlık, Adigelik aşılamaya çalışıyoruz bu geceninde esas amacı bu’ dedi.

Адыгэ цIыфым фэмыф теплъаджэу

Джы къызнэсыгъэм игугъу ашIыгъэп.

Адыгэ цIыфыр гъашIэм игъуаджэу

Къарыу имыIэу ыцIэ раIуагъэп,

Гъусэ къыпфэхъумэ – гум уринэнэу,

НэмыкI гухэлъкIэ къыбдэзекIонэп.

Адыгэр чIыгум иIоф щишIэнэу,

Ар зэрэфежьэу къызэкIэкIонэп.

Адыгэр цIыфышъ адыгэ чIыгум,

Игукъэбзэгъэ непэ щэнэфы,

Адыгэ шъыпкъэшъ, ихъяры джэгу,

Къэшъо орэдым укъегъэчэфы.

Адыгэм гъашIэм иадыгагъэ

Къэбзагъэу хэлъым хэхъо зэпыт,

ИлIыгъэзехьэ, ихьалэлыгъэ

Итыны лъапIэу нахь егъэпыт.

‘Gerçek Adam’ sıfatını kazanmak için geceye dokuz delikanlı iştirak etmişti. Bunlar; HAJU Amir, SİMBOLET Artur, TL’IVUNAYE Alıy, SİMBOLET Ruslan, SİMBOLET Abrek, HUAJ Asker, BĞOŞE İslam’dı. Delikanlılar çerkeskaları ile sahneye geldiler.

İlk aşamada delikanlıların kendilerini seyirciye tanıtması gerekiyordu. Hangi soydan, boydan, sülaleden, aileden olduklarını anlattılar. En çok sevdikleri gönülden yaptıkları işler hakkında bilgiler verdiler. Bize ilginç gelen şey ise delikanlıların kendilerini tanıtırken videolardan faydalanmasıydı. Gerekli teknik bilgiyi her birisi bilmediğinden Adigelik-insanlık göstererek birbirlerine yardım ederek bu videoları hazırladılar.

İkinci aşama ise ‘Adige tarihi, gelenek görenekleri’ üzerineydi. Bunun da büyük önemi vardı, çünkü bunlardan bihaber olan insanın ”ben Adige’yim” diye milleti ile onurlanması mümkün değil.

Yarışmanın bu kısmında delikanlılar pek çok atasözü söylediler, birbirleri ile yaptıkları atışmada söyleyecek yeni bir şey bulamayanları ayrıla ayrıla TL’IVUNAYE Alıy en sona kalarak bu aşamanın birincisi oldu.

Ardından gelen yarışma ise Adige gelenek-göreneklerini delikanlılarımızın ne oranda bildikleri üzerineydi. Soruları zarfların içinde her birine verdiler. Delikanlıların verdikleri cavaplar arasında SİMBOLET Artur’un cevabını jüri en iyi yanıt olarak gördü.

Gençlerin erlik normlarına sahip olmaları için güçlü-maharetli olmaya da alıştırılmaları gerekiyordu. Adigeler böylesi şeylere çok önem veriyor bunların gelişmesi için çeşitli oyunlar oynuyorlardı. İlk oyun «Iэпшъэ зэбэн – bilek güreşi» idi. Bu yarışmada birinciliği NET’EVO Azemet kazandı. Azemet aynı zamanda kement «аркъэн» atmada da birinci oldu. Daha sonra ise «чIыпIэ ищ»  yerinden sökme oyunu oynandı. Bir sırığın iki ucundan  çekerek birbirleri ile yarıştılar. Bu yarışmada en güçlü BĞOŞE Ruslan’dı. Daha sonra ‘yayla nişancılıkları’ değerlendirildi. Bu  dalda BĞOŞE Aslan en iyi olduğunu gösterdi.  Bu oyunun ardından kement atışları yaptılar. En son ise Adige halk dansları konusunda maharetlerini gösterdiler. Bu konuda HAJU Amir öne çıktı. Verilen arada ÇERAŞE Tembot’un ‘At Çobanı ile Kibirli Kız’ isimli eserinden bir pasaj sahnelendi.

Yarışma katılımcısı delikanlıların gece öncesinde kendi evlerinde serbest olarak sülale armaları ve soy ağaçları hazırlamaları gerekiyordu. Delikanlıların bu hazırlıkları gece esnasında salonda güzel bir şekilde sergileniyordu. Sergilenen bu çalışmaların üzerinde ise ‘Чъыг лъапсэ пытэу зэхэт лIакъор икIыкIыгъуай – köklü bir ağaç gibi bir arada kuvvetli birlikteliği olan sülalenin devrilmesi zordur’ yazıyordu. Bunlar arasında SİMBOLET Abrek’in yaptığı tablo en iyi olarak seçildi.

Salonda Ayrıca ĞUBJEKO Fatime’nin düzenlediği ‘Адыгагъэр – кIочIэшху, Adigelik – Büyük Bir Güçtür’ isimli VOJ Askerbıy’in kitaplarının yer aldığı ilginç bir sergide vardı.

Yarışmaların sonunda Juri başkanı TL’INE Aslan altın yaldızlarla yazılmış ‘Gerçek Adam’ yazılı şeritleri tüm yarışma katılımcılarına takarak yarışma katılım belgeleri ile çeşitli hediyeler verdi. Yarışma birincisine giydirilecek Adige Pa’osunun kime verileceğini ise tüm izleyiciler merakla bekliyordu. Birinci olarak SİMBOLET Abrek seçildi. Salonda bulunan herkes uzun süre alkışladılar.

Delikanlılarımızın insancıl, güçlü, gerçek birer asker gibi, Adigelerin önceden sahip oldukları davranış şekillerine sahip güzel gelenek göreneklerimizi sergileyen, gerçek АдыгэлI – Adige Adamı özelliklerine sahip olmaları temennisinde bulunuyoruz.

Böylesi gecelerin büyük önemi var. Delikanlılarımızın her biri başka bir branşta birinci geldi.

Etkinlik organizatörleri bu gecenin düzenlenmesinde yardımcı olan; köy sakinlerinden HUAJ Aslan, TIKE Zavur, BRAĞUNE Abu, LAFIŞ Ramazan, THAKUŞINE Azemat, TlTL’INE Murat, TL’IŞE Ahmet, KUFANE Murat’a teşekkür ettiler. Kültür Sarayı Müdürü BRAĞUNE Susan ve tüm köy sakinleri onlardan memnunlar.