DİRİLEN ŞARKILAR / K̆ENEXAJİGE VOREDXER

Ali İhsan Aksamaz

“Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer”, Murat Özden’in Çerkesçe (Adigece) şarkılardan oluşan albümünün adı.

“Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer” adlı albümde on altı Çerkesçe şarkı yer alıyor. Bu onaltı Çerkesçe şarkıdan yedisi Bilecik- Poyra Köyü’nden Hatko Hable’den, biri de İzmir- Arıkbaşı Köyü’nden derlenmiş. Poyra Köyü’nden Mustafa Saadet’in elli yıldır sürdürdüğü alan çalışmasıyla derlediği şarkılar da albümde özgün hallerine özen gösterilerek seslendirilmiş.

Murat Özden ile “Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer” adlı albümü ve diğer çalışmalarına ilişkin kısa bir görüşme yaptım. Murat Özden şunları söyledi: “Ülkemizde neredeyse bin kadar Çerkes Köyü var. Eğer Kültür Bakanlığı desteğinde, bu köylerde ciddî bir derleme çalışması yürütülse ve yayınlansa, binlerce şarkılık bir Çerkesçe şarkı repertuarımız olur.”

“Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer” adlı bu Çerkesçe albümün piyasaya çıkmasından sonra, birçok kişi Murat Özden’e ulaşmış; bildikleri otantik Çerkes şarkılarının değerlendirilmesi için kendisine vermişler.

“Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer” adlı albümdeki Çerkesçe şarkılardan onu Murat Özden, altısı da Albina Özden tarafından seslendirilmiş.

“Murat Özden ekliyor: “1970’li yıllarda dernekler çevresine toplanmış olan Çerkes gençlerinin tamamı yoksul ve köylü gençlerden oluşuyordu. Kendine güven ve bilgi birikimi olarak yetersizdiler. Sağ kesimlere mensup olanların bulundukları siyasî ortamlar kimliklerini ifade etmelerine uygun değildi. Sol kesimler içinde yer alan gençler de ne Çerkes meselesini sol kesimlere anlatabilmişler, ne de sol kesimlerin Çerkes meselesine ilgi duymasını sağlayabilmişlerdi.

Bugün kamuoyu önünde tartıştığımız anadili eğitimi, anadilde televizyon ve radyo yayını, özerklik, azınlıklar lehine pozitif ayrımcılık gibi kavramaların hiç birini tartışmıyorduk. Çünkü bilmiyorduk. Değil bu talepleri dile getirmeyi, Çerkesçe şarkı söylemeyi, şiir okumayı, tiyatro izlemeyi, roman okumayı, televizyon ve radyo izlemeyi hayal bile edemiyorduk.”

Murat Özden, ozgurcerkes.com’da yazdığı “Afeşij Emin ve Dirilen Diaspora Çerkes Şarkıları” başlıklı makalesinde şöyle yazıyor: “Afeşij Emin adında bir adam çıktı,1977 yılında Bağlarbaşı Kafkas Kültür Derneği’nin desteği ile Çerkesçe şarkılardan oluşan bir kaset yaptı. Şimdi içinizden bazıları, “ne olmuş yani, bir kaset yapmak o kadar önemli bir şey mi” diyebilir. Böyle diyenlere, 1999 yılında “yaptığım kasette, Kürtçe bir şarkı söyledim” diyen Ahmet Kaya’nın nasıl linç edilip yurt dışına kaçmak zorunda kaldığını hatırlatmak isterim.

1970’li yıllarda kamuya açık alanda, Çerkesçe şarkı söylemeyi düşünmekten bile korkuyordu Çerkesler.”

“Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer”, Murat Özden’in ilk Çerkesçe müzik albümü, ancak müzik alanındaki çalışmalarına canla-başla devam ediyor.

Murat Özden, 1970’li yıllardan beri anadili Çerkesçe’nin yaşaması, geliştirilmesi ve geleceğe kurumsal olarak taşınması için fedakârca mücadele ediyor. İki de yayımlanmış kitabı var: “Ulusal Sorun ve Çerkeslerin Konumu “(1979) ve “Çerkes Siyasallaşmasının Öncüleri” (2018).   Murat Özden, 1980’de yayın hayatına başlayan “Kültürel Dergi Nıbceĝu”nun da sahip ve yazı işleri müdürü.

12 Eylül 1980 Darbesi’nin hışmına uğrayan ve “bölücülük”ten de yargılanan Murat Özden şu sıralar bir yandan Çerkesçe müzik çalışmalarını, diğer yandan da “Manyas Çerkes Sürgünü” yle ilgili hacimli kitap çalışmasını hummalı bir şekilde sürdürüyor; ozgurcerkes.com, cherkessia.net, kafkasevi.com adlı internet sitelerinde de makaleleri yayımlanıyor.

Yayımlanan Çerkesçe bu albümüne ait bilgiler de şöyle: “Dirilen Şarkılar/ k̆enexajige Voredxer” – Anadolu’dan Çerkes Şarkıları; Yapım: Ütopya Müzik; Düzenleme: Olcayto Art; Solistler: Albina Özden ve Murat Özden.

“Dirilen Şarkılar”ı, mutlaka müzik marketlerden edinmeli ve dinlemelisiniz.