Ali İhsan Aksamaz 

Munir Yılmaz Avcı 1939’da Hopa’nın Azlağa köyünde doğdu. İlkokula Azlağa’da başladı. İlkokulu, ortaokulu ve Yapı Sanat Enstitüsünü Rize’de okudu. 1960’da Erzurum İnşaat Tekniker Okulu’ndan mezun oldu.

Askerlik hizmetini yedek subay- öğretmen olarak Gelibolu’da tamamladı. Ardından İzmit- SEKA Kâğıt Fabrikası’nda çalıştı. 1968’de İstanbul- Yıldız Yüksek Teknik Okulu İnşaat Mühendisliği Bölümünden mezun oldu.

Ardından Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü Safranbolu-Bartın yolu şantiye şefi olarak çalışmaya başladı. 1975’den başlamak üzere Karabük Demir Çelik İşletmeleri bünyesindeki İnşaat ve Etüd- Plânlama Müdürlüklerinde 20 yıl çalıştı. 1995’de çalıştığı kurumun özelleştirilmesiyle emekli oldu ve İzmit’e yerleşti.

Soğuk Savaş yılları sebebiyle hiçbir kurumsal desteğe sahip olamayan Lazcanın günbegün yok oluşunu gören ve bu sebeple çok üzülen Munir Yılmaz Avcı, Lazca yazma çabalarını uzun yıllar boyunca kendi başına sessiz- sedasız yürütür.

1993’de, “Ogni Kültür Dergisi”nin İstanbul’daki birkaç Laz Aydını tarafından yayınlanması Munir Yılmaz Avcı’yı çok sevindirir. Hemen “Ogni Kültür Dergisi”ne bir mektup gönderir.

Munir Yılmaz Avcı’nın o mektubu “Ogni Kültür Dergisi”nin 1994/4. sayısında yayınlanır:

“Değerli Ogni Ailesi, adresinizi ve derginizi ancak elime geçirebildim. Tebrikler…Tebrikler… Bravo. Benim 20- 25 yıldır rüyalarıma giren bir olayı gerçekleştirdiniz. Kendi kültürümüzün yavaş yavaş yok oluşunu seyretmek ne acı. Böylesi ulvî bir görevin öncülüğünü yapmayı ne çok arzu etmişimdir. İnanın tahmin edemezsiniz. Tabi bu bir güç ve cesaret işidir. Demokrasinin gereği olarak kültürümüze kavuşabileceğimiz günleri beklerken ben de yıllar yılı boş durmayıp bir takım deneme yazılarımla Lazcayı yaşatmaya çalıştım.

Tabii ki önceleri bir takım semboller kullandım. Daha sonra Tzitaşi İskender’in kitabından düzenlediğim alfabeyi ve en son olarak da “Parpali’ (adlı dergi)den aldığım kendi yazımızı kullanmaya başladım.

Sayın Ogni Ailesi, “Ogni Dergisi” bir öncüdür. İlk etapta bir takım eksiği olacaktır. Ancak her geçen gün daha iyi ve daha güzele gideceğine inanmaktayız. Sonsuz başarılar dilerim.”

“Ogni Kültür Dergisi”nin 5. sayısında Munir Yılmaz Avcı’nın Lazca bir şiiri yer alır: “Fak̆fuk̆işi Foni”. “Ogni Kültür Dergisi”nin 6. sayısına da uzunca bir şiir gönderir: “Oxori Çkini/ Evimiz”. Aynı zamanda “Ogni Kültür Dergisi”nin gönüllü tanıtıcısı olur ve dergiye aboneler de kaydeder.

“Ogni Kültür Dergisi”nin yayın hayatına başlamasıyla birlikte, Munir Yılmaz Avcı bütün mesaisini daha bir canla- başla Lazcanın yaşatılması çabalarına verir. Sonraki yıllarda Lazca kitapları da yayınlanacaktı.

Soğuk Savaş yıllarının sona ermesi, ‘Sarp Sınır Kapısı’nın açılması, Almanya’daki bazı Laz gençlerinin kendi anadilleri ve kültürlerine yönelik çalışmalara katılmaları, İstanbul’da “Ogni Kültür Dergisi”nin yayınlanması ve artık Türkiye’nin göreceli de olsa demokratikleşme sürecine girmesi Münir Yılmaz Avcı’yı da etkiler ve İzmit ve çevresinde yaşayan Laz Aydınlarıyla örgütlenme ve kurumsallaşma çalışmalarına katılır. Sayısız toplantı yapılır ve sonunda da bir vakıf kurmaya karar verilir. Orhan Bayramin, Mecit Çakırusta, Vecdi Cihangir, İbrahim Pir, Sezai Bayboğa ve Munir Yılmaz Avcı vakfın müteşebbis heyetini oluşturur. Böylece de 26 XII 1996’da “Sima- Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı” resmen İzmit’te kurulmuş olur.

Munir Yılmaz Avcı, bir yayın organının tılsımlı gücünü ve doğrudan örgütleyiciliğini çok iyi bilenlerdendir. O sebeple de vakfa ait bir yayın organının yayınlanması konusunda ısrarcı olur. Çalışmalara başlarlar. Ancak 1999 Marmara Depremi, bu çalışmalarını bir süre akamete uğratır. Arkadaşlarının manevî ve maddî desteğiyle vakfın yayın organı “Sima” 2000’de yayınlanmaya başlar. Munir Yılmaz Avcı, “Sima”nın sorumlu yazı işleri müdürlüğünü üstlenir ve bu görevi yıllarca yürütür. Sonraki yıllarda vakfın başkanlığını da yapar.

Munir Yılmaz Avcı, Lazcaya sahip çıkanların sayısının her geçen gün artmasından ve yayınlanan Lazlara ait birçok kitaptan çok derece sevinçlidir. Kendisinden Lazca konusunda yardım isteyen herkese elinden geldiğince yardımcı olur. Lazcayı yaşatmanın Laz Aydınlarının ortak bir görevi olduğunu, bu alanda çalışanların birlikte durmaları gerektiğini sürekli olarak her platformda dile getirir. Bu konudaki görüşleri özetle şöyle:

“Yıllardır açık açık dile getirdiğim halde herkesin uzaktan dinlediği esas konuyu tekrarlamak istiyorum. Biz her platformda Devlet, şunu- bunu yapmalı derken kendimiz hazır durumda mıyız? Şunu iyi bilmeliyiz ki her kafadan çeşitli seslerin yükseltildiği ve maalesef birçoğunun sadece kendini ön plânda tutma gayreti gösterdiği bir platformda bir birlik tesis edip ilgili kurumlarla tek ses olarak muhatap olamadığımız müddetçe bizim bu seslenişlerimiz sadece çatlak birer ses olarak yankılanır. Kısacası biz organize olmuş ve kendi dersini çalışmış biri olmalıyız ki ilgili kurumların isteklerine tek ses olarak cevap verebilmeliyiz. Bunu halletmenin yolu ise tüm aydınların bir araya gelip fikir birliği oluşturmalarıyla mümkün olur.

En büyük arzularımdan biri olarak çok yerde dile getirdiğim; tüm derneklerin SİMA VAKFI ile bütünleşerek veya kaynaşarak keşke sağlam bir ‘Laz Birliği’ oluşturulabilseydi.”

M. Yılmaz Avcı’nın yayınlanmış kitapları: “Şurimşine/ Lazca- Türkçe Şiirler” (Kurye Yayınları, İstanbul, 1999), “Lazuri Nenaçkina/ Lazca Dilbilgisi” (Etno- Kültür Kitapları, İstanbul, 2003), “Lazuri P̆arametepe/ Laz Masalları” (Sorun Yayınları, İstanbul, 2005), “Aleynas Mu Ağodu? / Aleyna’ya Ne Oldu? -Roman” (Sorun Yayınları, İstanbul, 2013).

M. Yılmaz Avcı’nın yayınlanmayı bekleyen kitapları: “Golakteri Meçeti/ Dönük Cami” (4 perdelik Lazca tiyatro eseri), “Şurimşine” (Anılar, Lazca-Türkçe), “Navamiçkinan   K̆olxeti/ Bilmediğimiz Kolkheti (Ali İhsan Aksamaz ile beraber 2005’de Gürcistan’a yaptıkları gezinin notları/ Lazca- Türkçe).

Munir Yılmaz Avcı, yazdığı kitaplarla Lazcayı ve Laz Kültürünü ölümsüzleştirme mücadelesi vermekle kalmadı, Laz ve Çerkes Aydınlarının yayın organlarına yazdıklarıyla da onlarla olan dostluğunu pekiştirdi. Gündelik siyaset girdabına karşı çok dikkatliydi. Bu tehlikeye karşı kendisini ve çevresindekileri korumaya çalıştı. Bağımsız duruşunu korumaya da hep özen gösterdi. Bu ülkenin bir çocuğu olarak idealleri vardı ve hep dik durdu. Yaptığı hiçbir kültürel çalışmadan para kazanmadığı gibi cebinden katkılarda bulundu. Kültürel çalışmalardan hiçbir şekilde maddî- manevî menfaat sağlamayı hiçbir zaman aklından bile geçirmedi. Munir Yılmaz Avcı, iyi bir eş ve baba, iyi bir kardeş, samimi bir arkadaş ve her zaman Lazcanın bilge bir öğretmeniydi. (15 XII 2020)

(Önerilen okumalar: Ali İhsan Aksamaz, “Lazcanın Yazarı ve Şairi: Munir Yılmaz Avcı”, lazca.org, 8 II 2013; Ali İhsan Aksamaz, “Kafkasya Masalları”, sonhaber.ch, 7 III 2020; Ali İhsan Aksamaz, “Atalarımızın Yaşadığı Topraklar ve Soyağacımız”, sonhaber.ch, 14 IV 2020; Hasan Oral, “Sima Laz Kültür ve Dayanışma Vakfı Anayasa Teklifi Metni”, slideshare.net; “Mahkemeye göre ‘Laz’ kelimesi amaç dışı”, demokrathaber.org, 23 XII 2012; M. Recai Özgün, “Kurtuluşumuzun Öyküsü (Büyük Nutuk Penceresinden)”, S.İ.M. A. Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı, Fotosan Ofset, İzmit,1998; Mecit Çakırusta, “Dutxuri P̆alik̆ari”, Lazika Yayın Kollektifi, İstanbul, 2011; Munir Yılmaz Avcı, “Laz Olmak Bir Ayrıcalıktır”, halkinsesi.com.tr,13 IV 2013; Mustafa Bayındır, “Yılmaz Avcı”, hopa.gen.tr; Nükhet Eren, “M. Yılmaz Avcı ile Söyleşi”, Papirus Edebiyat Dergisi, sayı 14, İstanbul, 2015/ pazartesi14.com, 9 VIII 2009; Orhan Bayramin, “Neden Sima?”, Sima- Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı Üç Aylık Kültür Sanat Edebiyat Dergisi, sayı 1, (Ofset Hazırlık: Nart Yayıncılık/ Baskı: Livane), İstanbul, 2000; Sami Avcı, “Atalarımızın Yaşadığı Topraklar ve Soyağacımız”, Kendi Yayını, Ankara, 2013; “Vakıf Senedi”, SİMA- Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı, İzmit, 1996; Yılmaz Avcı, “Ya Laz Olmasaydım?!”, Yeni Kafkasya Gazetesi, sayı 2, İstanbul, Kasım 2001; Yılmaz Avcı, “Türkçeyi Nasıl Öğrendik?”, Yeni Kafkasya Gazetesi, sayı 3, İstanbul, Şubat 2002; Yılmaz Avcı, “Tek ses olarak muhatap olamadığımız müddetçe…”, lazca.org, 31 V 2013)