HADEĞAL’ Asker
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız
Kaynak: Нартхэр адыгэ эпос, Maykop, 1971, cilt VI, s.317.

Aşemez adı, sert, kılıç gibi keskin birinin adı olarak Nart destanında yer alır. Bu nedenle Aşemez’in ikinci adı da “Keteven”(Кетэон) (“Чэтэон”), “Kılıçla Vuran”dır. Bu da onun bu sert yönünü dile getirir.

Bununla birlikte şarkıcı ve öykücülerin yazdırdıkları tekstlere göre,Yaşemıko Aşemez müziği (şarkıyı) seven, kavalı, flütü (sırın) ilk bulan kişidir.

Yaşemıko Aşemez’e ilişkin öykü (хъишъэ), şarkı (vered) ve türküler (pşınatl) Adigey, Kıyıboyu Shapsughya ve Kabardey’de söylenir,ama Aşemez’i en çok seven ve şarkılarını en çok söyleyen topluluk da Shapsughlardır. Nart’ın adı da “Shapsugh sözcük kuruluşuna” uygun düşecek biçimde düzenlenmiştir.  “Aşe mez (Aşemez-“aşe el”-“vahşi silah” ya da “aşe phaş-sert silah”) gibi anlamlar verir (*).

Hatehuşoko Kazi,Nart Aşemez’e ilişkin bir teksti 19.yüzyılda Tiflis’te bastırmıştır (“Сборник материалов для описания месностей и племен Кавказа”,выпсук XII,1891); bir Aşemez türküsü de (pşınatl) A.N.Dyaçkov tarafından daha geç bir tarihte Gürcistan’da yayınlanmıştır («Записки Кавказского отдела Импараторского Русского Географического общества»,выпуск,XXII,Тифлис,1902). Bu son 20-30 yıl içinde de Aşemez’e ilişkin tekstler Maykop, Nalçik ve Moskova’da birçok kez basılmıştır. Adigeler bu Nart adını değişik biçimlerde söylerler: ”Aşemez”,”Aşermez” ve “Aşmez” gibi.

(*) A.M.Gadagatl,Героический эпос «Нарты» и его генезис, Краснодар, 1967, стр.203-204.