SEAUH Seferbıy
Geroiçeski epos NARTI i ego genezis,Krasnodar,1967,s.362.
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız

Bolluk ve bereket içinde, yiğitçe ve onurlu bir yaşam sürdürmekteydiler Nartlar.Günün birinde, küçük bir kırlangıç kuşu, Tha’nın (Tanrı’nın) habercisi olarak Nartlara geldi.

– Sayısı az, ömrü kısa ama ünü, kahramanlığı ve mertliği dilden dile, bir kuşaktan kuşağa anlatılıp duracak ve yüzyıllar boyunca örnek alınacak   yiğitler olarak mı kalmak istersiniz? Yoksa gittikçe çoğalan, üreyen, yiyip içen ama onur duygusu zayıf ve bir ün bırakmamış kişiler olarak mı yaşamak istersiniz, diye sordu.

Nartlar konuyu öyle uzun uzadıya görüşmeye ve Khase’yi (Хасэ; Meclis) toplamaya gerek bile görmeden hemen oracıkta yanıtlarını bildirdiler.
– Hayvan gibi çoğalarak yaşamayı istemiyoruz, dediler Nartlar. ”İnsan gibi, insanlığımızı koruyarak yaşamayı isteriz”.

Ömrümüz kısa olsun,
Ancak şanımız büyük olsun,
Adalet ve dürüstlüğün yolu,
Yolumuz olsun!
Boynu bükük ve ezik değil,
Onurlu ve özgür bir yaşam isteriz!

Böylece sayıca az  ve kısa ömürlü olma ama  yiğit kişiler olarak anılmak istediklerini bildirerek, haberci küçük kırlangıcı Tha’ya gönderdiler.

Böylece Nartların yiğitliği, destanlaşıp  yüzyıllardan beri dilden dile anlatılır oldu. Nart soyundan gelen Natıkuaceler (Натыкъуаджэхэр) (**) ise, onlardan artakalmış kişiler olarak hala  yaşamlarını sürdürüyorlar.

DİPNOTLAR:
(*) Anlatan Seferbıy Siyuh (Сыихъу Сэфэрбый), 1887’de şimdiki Adigey’in Cambeçıy köyünde doğdu, Abzegh.
Bu teksti  12.11.1959’da Krasnodar’da yazıya aktaran Asker Hadeğal.
Kaynak: Geroiçeski epos NARTI i ego genezis, Krasnodar, 1967, s.362.
(**) Natıkuaceler ya da Natuhaylar, Anapa dolayında yaşayan büyük bir Adige topluluğu idiler,  sayıları 1864 göçünden önce 240 bin  dolayında idi.Büyük göçten (ülke dışı sürgünden) sonra Natuhaylar’dan Anapa yakınındaki Hatramtuk (Хьатрамтыку) köyü kalmıştır. Kıyıboyu Shapsughya’nın Kalej köyünden Adige-Shapsugh aydını  Ruslan Nıbe’nin 1992’de bana anlattığına göre, Rus ordusunda askerlik yapan Adigeler alay komutanlarından izin alarak, 1864 yılı sonrasında Hatramtuk köyünü kurmuşlardı, köy 1924 yılında yerinen kaldırılarak, Adigey’in Tahtamukay rayonuna taşınmış ve şimdiki küçük Natuhay (Нэтыхъуай) köyünü oluşturmuştur.

Adigeler çocuklarına kızdıklarında diasporada da “Тхьэм Хьатрамтыку уехь, Тхьэм  Сыбыр  1уашъхьэ уехь!” (Tanrı seni Hatramtuk’a, Tanrı seni Sibirya dağına sürsün!) derlerdi. Bu deyim köyün diğer Adige yerleşimlerinden çok uzakta, ücra bir yerde bulunuyor olması nedeniyle söylenmiş olmalıdır. -HCY