RECEP PEKER KİMDİR?

Recep Peker 5 Şubat 1889 İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Kocamustafa Paşa Askeri Rüştiyesi İdadisi’nde yaptıktan sonra 1907 yılında Harbiye Mektebi’ni bitirdi. 1911-1912 yıllarında Yemen’de Trablusgarp ve 1912- 1913 yıllarında da Balkan savaşlarında çarpıştı.

I. Dünya Savaşında Rumeli ve Kafkas Cephelerinde görev aldı. 1919’da Erkanı Harbiye mektebini bitirdi. Kurtuluş savaşına katılmak üzere Şubat 1920’de Anadolu’ya geçti. Binbaşı rütbesi ile 20. Kolordu’da görevlendirildi.

23 Nisan 1920’de açılan TBMM’nin Genel Sekreterliğine getirildi. 1923’te Kütahya Mebusu seçilerek 2 dönem TBMM’ye girdi. Aynı yıl Halk Fıkrası Katibi Umumisi seçildi. Bir süre Hakimiyeti Milliye gazetesinin baş yazarlığı yaptı.

1924 – 1925 yıllarında dahiliye vekilliğine getirildi. Ayrıca mübadele imar ve İskan bakanlıklarına vekalet etti. 3. ve 4. İsmet Paşa (İnönü) hükümetlerinde 1925-1927 yılları arasında Müdafaayi Milliye vekilliği ve 1928-1930 yıllarında Nafiya Vekilliği yaptı . 1927’de ikinci kez Cumhuriyet Halk Fırkası genel sekreterliğine seçildi. 1928’de Cumhuriyet Halk Fırkası Meclis grubu başkan vekilliğine getirildi.

1936’da Faşizmi incelemek üzere İtalya’ya gönderilen Recep Peker’in dönüşünde yazdığı ve Başvekil İsmet İnönü tarafından da onaylanarak imzalanan ve TBMM üzerinde bir “Faşist Konsey” kurulmasını öngören rapor, Cumhurbaşkanı Atatürk tarafından reddedildi ve kendisi “Başvekil hazretleri anlaşılan yorgunluktan, önüne gelen raporları okumadan imzalıyor” diye konuştu. Başvekil ise bu tenkide “Koskoca memleket rakı sofrasından mı idare edilecek ?” diye cevap verince ikilinin arasında gerginlik çıktı. Recep Peker, hemen ertesi gün CHP’nin “Katib-i Umumi”lik (Genel Sekreterlik) görevinden azledildi. Dersim İsyanı’nın bastırılması sırasında da fikir ayrılıkları çıkınca İsmet İnönü, Eylül 1937’de Reisicumhur Atatürk tarafından Başvekillikten azledildi.

20 Temmuz 1936’da İsviçre’nin Montreaux kasabasında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden sonra, Atatürk’ün dünya politikasında Türkiye’nin faşist ülkeler yerine İngiltere ve askeri teknolojide ileri diğer demokratik ülkelerle birlikte hareket etmesi gerektiğine inanması, önce Peker’in daha sonra da Başvekil İsmet İnönü’nün azledilmelerinin asıl nedeni olarak gösterilir.

Ağustos 1946’da çok partili dönemin ilk hükümetini kurdu. Recep Peker’in, Halk Evleri’nin yayın organı Ülkü Dergisi’nde çıkan İnkılâp Tarihi ders notları, 1935’te İnkılâp Tarihi Dersleri adı ile kitap olarak yayımlandı. 1 Nisan 1950’de İstanbul’da öldü. Mezarı Edirnekapı Mezarlığı’ndadır.
Sinema sanatçısı Faruk Peker’in dedesidir.