ATALARIMIZIN TOPRAKLARININ ÇAĞRISI

NIBE Anzor
Adige  Mak Gazetesi, Aralık 2013
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

Krasnodar eyaleti bu yakınlarda yurt dışında yaşayan soydaşlarımızın temsilcilerinden oluşan büyük bir grubu ağırladı. Üç gün süresince eski topraklarında bulunanların gezisi Şaçe’de yapılan toplantı ile sona erdi

Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Devlet Üniversitesi (KBCDÜ) Rektörü Prof. KARAMURZE Barasbiy; ‘-Yurt dışında yaşayan her Adige, Kafkasya’ya, daha çokta Karadeniz sahiline özellikle de Soçi’ye gitmeyi arzuluyor. Dünyaya dağılmış olan Adigelerin burası tarihi toprakları, bu yüzden buraya gelen herkesin yüreğinden geçirdiği şeyleri anlamak mümkün. Onların, el yurduna düşmüş olan dedelerinin babaları öz topraklarını bir daha, bir kerecik bile olsa görmeyi çok arzuladılar. Fakat bu, Rusya’ya özgürce gelmek, günümüz eğitiminden faydalnamak, soydaşları ile ekonomik ve kültürel ilişkiler kurmak ve geliştirmek imkanına sahip olanlara nasip oldu.’dedi.

Böylesi tarihi öneme sahip etkinliğin organizatörlüğünü ise Karamurze’nin yöneticiliğini yaptığı KBCDÜ yaptı. Krasnodar eyaletine ilk defa gelen, yurtdışında yaşayan Adigeleri temsil eden bu grup yaklaşık elli kişiden oluşuyordu. Buna vesile olan olayda anlamlı-güzel bir anma.  Bu günlerde KBCDÜ’nin 55. kuruluş yıldönümü kutlanıyor. Kutlama etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen bu organizasyona yurt dışından gelip bu okulu bitirenler ve üniversite dostları derneği ön ayak oldu.

KARAMURZE Barasbiy; ‘Krasnodar eyaletine gelen temsilci grubu içerisinde bilimsel ve sanatsal kesim entellektüel çevrelerinden, ünlü, toplumsal ve politik şahıslar ve ayrıca Türkiye, Suriye, Ürdün, Almanya, İsrail, ABD, Birleşik Arap Emirliği, Filistin’de yaşayan Adigelerin kurmuş oldukları Adige Xase ve yardımlaşma dernekleri çalışanlarından bazıları yer aldı. Bunlar yaşadıkları ülkelerde ve Adigelerin yaşadıkları ülkelerde saygınlığı olan insanlar. Onların arasında bizim üniversitemizi bitirmiş olanda çok kişi var, bu yüzden sadece iyi derecede Adigece değil rusça da konuşanları, Rus kültürüne iyi derecede aşina olanları da var.’ dedi.

Kuban eyaletinde konuklar sıcak kalplilikle ağırlandılar. Nerede durdularsa; Yermelhable, Uspensk ve Tuapse rayonlarında şığu-p’aste (ekmek-tuz) ile karşılandılar.

Amerikada yaşayan ünlü Adige yazarı NATHO Kadir; ‘ Krasnodar eyaletinde yaşayan ulusların kültürlerinin farklılıkları bana çok ilginç geldi. Bizi şarkı ve danslarla sadece bu bölgede yaşayan Adigeler değil Ruslar, Ukraynalılar, Beloruslar, Ermeniler, Rumlar Kazaklar da karşıladı. Hepsi de bize karşı güleryüzlüydü. Bize karşı gösterdikleri sıcakkalpliliği sözle ifade etmek mümkün değil. Ben burada pek çok ulusun dostluk, birlik-dirlik içerisinde yaşadığını, her şeyden önemlisi birbirlerine büyük saygı gösterdiklerini çok iyi kavradım’ dedi.

Ürdün Adige Yardımlaşma Derneği Başkanı, Ürdün Haşimi Krallığı Sendikalar Birliği yöneticisi KARDEN Samir; ‘Bizi konuk gibi karşılamadılar, akrabaları, kardeşleri yanlarına gelmiş gibi bizleri güleryüzle ağırladılar. Pek çok ulusun temsilcisinin yaşadığı ülkede, üzerinde çalışılan toplumda barış içerisinde, kültürünüde muhafaza ederek yaşamanın örneğini pek çok kimse buradan aldığında büyük faydası geleceğine şüphe duyulmaz. Evet toplum ve devletin desteği olmadan bütün bunları böyle düzenlemek imkansız. Akıl dolu politikaya saygı duymak gerekir.’dedi.

Temsilci grubu Psıfuape rayonunda bir gün geçirdi. Programlarında 10 kadar etkinlik vardı. Bunlar Ahıntam köyünde Açumıj ailesi tarafından yapılmış olan etnografya müzesinin, ikinci dünya savaşında vefat etmiş köylülerinin anıtının, Kafkas Savaşı’ndan zarar görenler anıtının, Mıgu sülalesinin anısına Şehekey’de dikilmiş olan obeliksin, rayonda en değer verilen yerlerin ziyaretiydi. Konuklar Krasnodar eyaletinin en iyi okullarından olan köy okulunda gördükleri karşısında memnun kaldılar.

Suriye’de yaşayan Adigelere ait hayır derneğinin başkanı Ekrem İshak; ‘Kıyıboyu Shapsugh’a gelene kadar, gerçeği söylemek gerekirse soydaşlarımızın yaşamları hakkında duyduğumuz farklı şeyler arasında en çok neye inanacağımız bilmiyorduk. Biz ufak çocuklarına anadillerini öğretmek,  milli kültürlerini onlara aktarmak olanaklarına sahip olmadıklarını böylecede aralarında oturdukları insanlara artık karıştıklarını sanıyorduk. Gördüğümüz ise bambaşka bir şey. Muntazam köyler, güzel yollar, kültür evleri, okullar gördük ve anladık ki, Krasnodar eyaletinde yaşayan diğer uluslar gibi Adigelerinde kendi kültürlerini muhafaza etmesi için ihtiyaç duydukları her olanağa sahipler. Kısaca söylemek gerekirse gördüğüm her şey bana çok ilginç geldi’ dedi.

Konuklar uzun zaman Psıfuape Rayonu Ulusal Kültür Merkezi’ne yaptıkları ziyareti unutamayacaklar. Burada yerel sanat kollektifleri ile, davet edilmiş olan TLAÇE Albert, BIŞTEKO Azemet, NEÇES Anjelika gibi sanatçılar büyük bir konser verdiler. Bu konsere Şaçe (Soçi) belediye başkanı da konukları selamlamak üzere katıldı.

Konuklar son gün Krasnaya Polyana ve İmeretinski düzlüğündeki olimpik tesisleri gezdiler. Rusya Federasyonu Hükümeti Başbakan Yardımcısı Dmitri Kozak, Krasnodar Eyaleti idari yöneticisi Aleksandr Tkaçev,  Krasnodar Eyaleti Eyalet Valisi Baş Yardımcısı HATIVU Cambulat, Şaçe (Soçi) – 2014  Olimpiyat Komitesi Başkanı Dmitri Çernişenke, Şaçe (Soçi) kenti Belediye Başkanı Anotoliy Pahomov burada temsilcilerle bir toplantı düzenledi.

Konuklarla olan sohbetinde Dmitri Kozak; ‘Rusya gelenekselleştiği üzere, yurt dışında yaşayan Adigelerin Kafkasya’daki tarihi vatanları ile olan ilişkilerinin gelişmesine özen gösteriyor. Buraya gelişiniz ve aramızda olan görüşmeler ülkemizin böylesi politikalar yürüttüğünün kanıtı. Biz Adigelere, dostumuz, yaşadıkları ülkeler ile Rusya arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinden fayda görecek, ekonomik, eğitimsel, toplumsal ve kültürel farklı projelerde bize fayda sağlayacak insanlar olarak bakıyoruz’dedi.

Toplantı esnasında Aleksandr Tkaçev; ‘ Kuban bölgesinde büyük eyalet programları yürütülüyor. Bunlar çerçevesinde ulusal birlikler, kültür ve eğitim merkezlerini destekliyoruz, onlarca seminer, festival ve çeşitli yarışmalar düzenliyoruz. Tarihi yerler ve anıtlara özen gösteriyoruz, müzeler kuruyoruz. Bu minval üzere eyalette yaşayan Adigelere de özen gösteriyoruz. Benim çalışma arkadaşlarım arasında yer alan Adigelerle de tanışma olanağı elde ettiniz. Bunlardan birisi benim birinci yardımcım HATIVU Cambulat. Uzun yıllar içişleri konusunda AHECAGO Murat yardımcımdı. Üzüntü verici olmakla birlikte ne yazık ki o aramızdan zamansız ayrıldı, vefat etti. Adige ulusunu temsil eden pek çok kimse hayatın çeşitli alanlarında etkin olarak faaliyet gösteriyorlar, onlar arasında farklı statülerdeki milletvekilleri, rayon ve belde yöneticileri, Adige işadamları ve akşama kadar benzer pek çok örnek dile getirmek mümkün. Özellikle belirtmek istediğim ve memnuniyetimi ifade etmek istediğim şey ise ‘Adige Xase’leri, Armavir, Uspensk rayonu ve Soçi’de bu xaseler kuruldu aktif olarakta çalışıyorlar.  Onlarla olan ilişkilerinizi bırakmamanızı sizler için uygun görüyorum. Rusya’da söylendiği gibi ‘gelecekte de ailelerimizle de dost olalım’.

Toplantıdaki görüşmelerde en önem verilen konularda açığa çıktı; – Rusya’nın Suriye olaylarına yaklaşım şeklinin silahlı çatışmaların genişlemesine engel olucu niteliklerde olduğu, yurt dışında yaşayan Adigelerle tarihi yurtlarında yaşayanların kültürlerini muhafaza etmeye muvaffak oldukları, eğitim hususuna dair devlet programlarının gerçekleştirilmesi, Rusya’nın insanı olanların vize işlerinin kolaylaştırılması vd. Rusya’nın Soçi’de yapılacak olan kış olimpiyatlarına olan hazırlıkları konusunda da konuştular.

Dmitri Kozak; ‘Adigelerin tarihi ve kültürel mirası Krasnodar eyaletinin ve aynı zamanda bir bütün olarak ülkenin kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır. Adigeler için Soçi kentinin ne anlama geldiğini anlayarak bunun ışığında, yapılacak olan olimpiyat programında Adige kültürünün ayrıntılı olarak layık olduğu şekilde gösterileceğini söyleyebilirim. Evet, olimpiyatlar başlamadan gizli olan bu şeyleri dile getirme hakkına sahip değilim. Bu uluslarası Olimpiyat Komitesi’nin koştuğu şartlardan birisi, fakat üzerinde az bilgiye sahip olunan bir hususun üstünü açmam mümkün; burada aramızda da bulunan Soçi 2014 Organize Komitesi Başkanı Dmitri Çernişenke Mıyekuape’de doğdu, yetişti burada eğitimini tamamladı, sonra Adıgabze’yi de öğrendi, bu yüzden konuya çok vakıf.’ dedi.