...................
...................
TUFAN ÖNCESİ KAFKAS KISTAĞI KAYITLARI  -3
(THE DELUGED CIVILIZATION OF THE CAUCASUS ISTHMUS)

Reginald Aubrey Fessenden
Çeviri: Işıtan Gündüz

                         
 
...................
 
 

MISIRLILARIN KUTSAL YAZMALARINDA TARİF EDİLEN YOLLARIN SIRRI

(Bu makale ilk olarak 18 Mart 1924 tarihinde Christian Science Monitor dergisinde yayınlanmıştır.)

Mısırlıların “Ölüler Kitabı”nın sırrı özülür özülmez, teolojinin o korkunç ve değersiz hayali yok olur ve okudukça, kendimizi incelikli bir ahlakın ve yabancı ama dokunaklı bir umudun eşiğinde buluruz.

Bu ahlak anlayışının bir kanıtı, “Olumsuz İtiraf”da bulunabilir:

Ey Işığın ve Doğrunun Tanrısı, sürülmüş toprakları boş bırakmadım.

Ey Bast’ın Tanrısı, asla kötülük yapmak için başkalarını gizlice gözetlemedim.

Ey Tanrı çocuk, doğruyu ve gerçeği duymazdan gelmedim.

Ey Kutsal Kentin Tanrısı, hiç kimseyi ağlatmadım.

Ey Yüzlerin Tanrısı, kimseyi acımasızca yargılamadım.

Ey Nu Tanrısı, sesime kibir katmadım.

Ey Kau, ayrım istemedim.

Ahlak anlayışı apaçık ortada ancak umut gizliydi. Bu gizli umut, Mısır’da yaşamın sona ermesinden sonra, kişinin Ana Yurda, Kafkas Dağlarının güneyindeki Siris Vadisine, güneşin Bakü üzerinden doğup Ta Manu (Taman) üzerinden battığı topraklara, Mısır’ı kolonileştiren  ve Sekhet Elilerin  (Sakatly) yaşadığı topraklara   geri dönebilmekteydi.

Ölüler Kitabı”, bu anayurda ulaşmak için, oraya nasıl gidileceği, çeşitli yerlerin hangi sınır taşlarıyla tanınacağı ve oraya varıldığında ne ile karşılaşılacağı konularında tam ve ayrıntılı bilgiler veriyordu. Bu bilgiler son derece kesindir ve antik coğrafya öğrencileri için büyük önem taşır ve yoğun incelemelere açıktır.

İleride görüleceği gibi, bilgiler oldukça basittir. Ancak rahipler bunların rahipliğe kabul edilmiş olanlar dışında herhangi bir kişi tarafından bilinmesini arzulamıyordu; bu nedenle, Ölüler Kitabı’nın bu bilgileri içeren bölümleri         17, 18, 64, 125, 149, 150 ve diğerleri yalnızca ellerinde bir anahtar, ama çok basit bir anahtar, bulunduran kişilerin anlayabileceği biçimde yazılmıştı.


Mısırlıların Kaynakları

Erken dönem coğrafyacılar, Mısırlılarla ve Güney Kafkas Vadisi halklarının aynı ırktan geldiğini biliyordu. Herodot, İ.Ö. 450 yılında şöyle yazar: “ Hiç şüphe yok ki, Colchians” (Batı Kafkas Vadisinin sakinleri, erken dönem coğrafyacıların bilgisi bu kadarla sınırlıydı) “Mısırlı bir ırktır. Bu gerçeği başkalarından duymadan önce kendim de dile getirmiştim.  Bu düşünce aklıma geldikten sonra, hem Colchis hem de Mısır’da konuyla ilgili araştırmalar yaptım ve Colchianların Mısırlılar hakkında, Mısırlıların Colchianlar hakkında anımsadıklarından daha fazla anıya sahip olduklarını  buldum... Bu halk kara derili ve kıvırcık saçlı olduğu için,  varsayımlarım temelsiz değildi... Bir kanıt daha ekleyeceğim. Bu iki halk pamuklarını tamamen aynı biçimde dokur ve kullandıkları yöntemi dünyanın geri kalanında bilen hiç kimse yoktur... Ayrıca, tüm yaşam biçimleri ve konuşmalarında da, birbirlerini andırırlar.” Bakınız: Herodot, 2;104.


Herodot’un son derece sağlam bir gözlemci olmasına ve konuyu olay yerinde inceleyip bulgularını kafataslarının kalınlıklarını karşılaştırarak kontrol etmesine karşın (Herodot, 3;12), vardığı sonuçlar kuşkuyla karşılanmıştır. Buna karşın, bu bulgular “Batık Uygarlık” adlı yazımda sunduğum bir çok başka kanıt ile desteklenmiş ve Profesör Newberry’nin Nature dergisinin 25 Eylül 1923 tarihli sayısında bulunabilecek olan Britanya Antropolji Derneği başkanlık konuşması sırasında son derec gçlü biçimde onaylanmıştır. Ayrıca bakınız: Clay, Empire of Amorites.

Bu yalnızca Mısırlılar ile Colchianların aynı ırktan olduğunu kanıtlar; hangisinin diğerinden türediğini açıklamaz. Ancak, bu konuda da elimizde bir çok kanıt bulunmaktadır. Örneğin, Aetia Mısır’ın, Siris de Nil’in eski adıydı. Bakınız: Rawlinson’ın Herodotus notları 2;15. Batı Kafkasya Vadisi, Jason efsanesinde geçen Kral Aeetes’in yurduydu (bakınız: Smith Classical Dictionary); ve Cyrus, tıpkı Nil’in Mısır Vadisinde yaptığı gibi Kafkasya’yı neredeyse boydan boya dolaşıyordu.

Ölüler Kitabı”nın Cennet bölümü Budge tarafından “Osiris ve Mısır Geleneğinde Yeniden Doğum” adlı bölümde, Cilt 2, sayfa 155, şu şekilde anlatılmıştır:

 “Dünyayı kuşatan dağların öte yanında Tuat adlı bir bölgenin var olduğu düşünülüyordu. Tuat’ın öte yanında benzer bir dağ sırası vardı, yani, Tuat’ın Nil Vadisine çok benzeyen uzun bir vadi biçiminde olduğunu söyleyebiliriz. Bu iki dağ sırasına paralel uzanıyor ve onların arasında yer alıyordu... Mısır boyunca akan Nil gibi, Tuat vadisi boyunca da bir ırmak akıyordu.”

Harita incelendiğinde, Kafkas ve Ermenistan Dağları arasındaki vadinin bu tarife tıpatıp uyduğu görülecektir.

Son bir kesin kanıt ise, Ölüler Kitabı’nın “Cennet” bölümünde, güneşin “Gündoğumu Dağı” olarak bilinen Bakhau adında bir dağ üzerinden doğduğu gerçeğidir. Güneş buradan yükselip, denizin üzerinde batıyordu. Kafkas dağ sıraları doğuda  Hazar Denizi’nden, batıda Karadeniz’e uzanır. Doğu yarımadasının adı Bakhu’dur, batı yarımadasını adıysa Taman.  Dünyada Kafkas Kıstağı dışında hiçbir yerde bu koşullar bulunmaz, Kafkas kıstağında ise gerekli koşulların tüm bulunmaktadır.

Elde pek çok kanıt daha vardır ama bu kadarının yeterli olacağı kanısındayım.



“Ufuk Kavramının Anlamı

Kafkas dağ sırası, ekvatora neredeyse tam 23 ½ derece eğimle uzanır. Bu nedenle, güneş, yılın en kısa gününde Bak’den doğar ve en uzun gününde dağ sırası boyunca ilerleyerek Taman’da batardı.

Mısırlılar “ufuk” terimini kullandıklarında akıllarından geçen, Kafkas sıradağlarını izleyen bu hattı. Bu hat, onların yeraltı dünyalarını ikiye bölüyordu. Kafkas kıstağının, dağ sırasının kuzeyinde kalan bölümü ya da ufuk, cehennem ya da Hades, güneyde kalan bölge ise Kutsanmışların Toprakları ya da Elysium sayılıyordu. Birinden diğerine geçmenin tek yolu, ufuktaki aralıktı. Bu aralık, karanlık ve kasvetli Arabus –Erebus, Abydos- ya da bugünkü adıyla Dariel geçididir.

Bak yarımadasında, kuzey ve güney yönlerinde uzanan bir dağ sırası vardır. Bu dağ sırasında, bugünkü adı Marasy geçidi olan bir aralık bulunur ve bu aralığın batısında Shamash adlı ufak bir dağ yer alır. Yılın en kısa gününde, yükselmekte olan güneş Marrasy ya da Marash geçidi arasından Shamash dağının tepeleri üzerinde parlıyordu. Mısırlıların Ölüler Kitabı’nda bu aralığın adı “Tanrı Ra’nın arasından geçtiği Doğu Tanrısı Kapısı” (bölüm 109) Bakü ise “Gün Doğumu Dağı”dır.

Babil gelenklerinde, buradan “Güneşin Girdiği yer” olarak söz edilir. Geçit ve dağ, doğal bir gözlem evi oluşturuyordu ve Babil’in gözlem evleri ya da ziguratları tarafından sıfır derece ile başlangıç boylamı sayılıyordu.

Kafkas Vadisinin bu doğu bölümü, Mısır, Babil, Sami, Fenike, Yunan ve Pers dinlerinin kutsal topraklarıydı. Babil dilindeki tek heceleri belirten işaretlerin listesinde, Sir, Ur ve Napahu birbirine eşit sayılmaktadır. Nucha, Baküsün ve asmanın doğum yeriydi. Bölgenin diğer adları Dilmun, Hypiberea ve Alyson’du. Geniş alışveriş merkezlerinin kenti olan Erech, Dariel geçidinin öteki ucunda yer alıyordu.

“Ufkun” batı ucu ya da Kafkas Sıradağları Taman –Ta manu- “Gün Batımı Dağı”  idi. Taman yarımadası Karadeniz ile bugün Azov Denizi olarak adlandırılan su kütlesi arasında uzanır ama Azov’un o zamanki adı “Maaitis Havuzu” ya da Maeatis Gölüydü. Yarımadanın ucunda Kuban Nehrinin oluşturduğu alçak, balçık araziler yer alıyordu. Yarımadada Kimmerler (Cimmerians) ya da Khemuri’ler yaşıyordu (Strabo, 11;11;5) ve bölge yoğun sisleriyle öyle ünlüydü ki, “Kimmer karanlığı” bizim “kör karanlık deyimini kullandığımız biçimde kullanılmaya başlandı. Maaitis Gölü de “Karanlıklar Ülkesi Tanrısının Göl” anlamına gelmektedir.



Güneşin İzlediği Günlük Yol Üzerine İlkel Düşünceler

İlkel insan için güneş, gökyüzünde bir ateşti ve ilkel ırkların tüm ateşe tapardı. Belirlenebildiği kadarıyla, Ur’lar en başından beri ateşe tapınmaktaydı. Al ırkı, en başta fırtına tanrısı Al’a taparken daha sonraları, olasılıkla yıldırım düşünce alev alan ağaçları ya da I Kings 18’de tarif edilenlere benzer olayları görünce, Al’a ateş tanrısı  olarak tapınmaya başladı. Ur’lar ve Al’lar siyasal ve dinsel anlamda birleşip Ur-Al, Khur-Al ya da Herkül adında bir ikiz tanrıya tapınmaya başladılar. Bu tanrı, zaman zaman isim benzerliği dolayısıyla gçlü Yunanlı Herakles ile karıştırılıyordu. (Bakınız: Herodot, 2:44). Aet ya da Aed ırkı ilk başta Ae, Aem ya da Thaem olarak bilinen karanlıklar tanrısına tapınıyordu ama sonradan onlar da Ur’lar ile birleşip Aet-Ur, Neter ya da Petera olarak bilinen ikiz bir tanrıya tapınmaya başladı.

Mısır’ı koloni haline getiren Fenikeliler (Kani’ler ya da Phoeni’ler) aslında Aed ya da Aet ırkından geliyor ve altın-kızıl renkli bir kartala, aetos’s, tapıyorlardı. Ama sonradan Aet-Ur adını aldılar. Aslında, Kafkas dağlarının kuzeyinde ve Arabus Geçidinin kuzey ucunun karşısında, Terek ve Sunsha arasında geniş bir ırmak adasından geliyorlardı. Geçit boyunca güneye doğru ilerleyerek, geçidin Alizon Vadisine açıldığı noktaya vardılar. Buraya yerleştiler ve adını Ta Neter koydular. Ta Neter’in bugünkü adı Tioneti’dir ve Mısır’a yerleşenler buradan gelmedir.



Ufuk Tanrıları

Böylece Mısırlılar Ur ve Ae ya da Ae-m, M-ae (m tanrı anlamına gelir, ae karanlık, t ya da d ise yer ya da toprak demektir) adlı tanrılara tapıyorlardı. Tanrı Ur’u doğan güneşin tanrısı olarak alıp, Hazar Denizinde yükseliyormuş gibi göründüğü için ona O-s-ur ya da Osiris adını verdiler. (o su demektir; s bağlantı biçimine bağlı olarak herhangi bir çeşit hareket anlamına gelir; ve Ur, ateş ya da ateş tanrısı demektir). Tanrı T-ae-m ya da M-ae-t’i ise batan güneş ya da karanlık tanrısı olarak kabul ettiler. Osiris’in dağı ve yarımadası Bakü ya da Bakhau, -Yükseliş Kapısı-  (b kapı ve h yukarı anlamı taşımaktadır, böylece ach ya da ash yükseliş anlamı verir) T-ae-m’in dağı ve yarımadası ise Taman ya da Ta-Manu’ydu.

Bunlar “Ufuk Tanrıları” idi. Mısırlıların, bir bütün olarak tanrı ya da öğlen güneşi tanrısı için kullandıkları ad Ra’ydı.  (Ra daha geç döneme ait bir sözcüktür ve anlamı tam olarak bilinmemektedir ancak olasılıkla “Boşluk Ateşi”  ya da “Gökyüzü Ateşi” anlamına gelmektedir). Bazı tapınaklar Osiris’i, diğerleri Tem’i benimsedi ve tapınaklar arasında büyük bir rekabet oluştu. Gündoğumu Dağı ile Günbatımı Dağının aynı dinsel törende bir arada bulunması az rastlanır bir durumdur. Rakip tapınaklar, cennete nasıl varılacağı konusunda bile iki ayrı rota öneriyordu. Osiris’in müritlerinin “batı toprakları yolundan, Tem’in müritlerininse “doğu toprakları” yolundan cennete ulaşacağına inanılıyordu. Bu rotaların tayini oldukça tuhaf görünebilir ama belki de açıklanması mümkündür.


Tet’ler ya da  Shu Sütunları

İlkel idollar ağaç direklerdi ve Khur-Khal bir ikiz tanrı olduğu için yan yana duran iki sütundu. Sağ taraftakinin, ya da doğuya bakanın, adı Jakin’di. Bakınız: I Kings, 7). Bunlar ateş tanrısı oldukları için, üzerlerinde sürekli ateş yanardı. Daha sonra, cam icat edildiğinde, alevi rüzgardan korumak için etrafına “Osiris’in Göz” adı verilen cam bir koruma yerleştirildi ve bu oldukça etkili bir yansıtıcı mercek sistemi olarak işlev gördü. Sütunlardan birinin ateşi için yeşil, diğeri içinse kırmızımsı sarı bir cam kullanılıyordu. Sur şehrinde yaklaşık olarak İ.Ö. 2755’te kurulmuş olan  Herkül Tapınağı’nı yaklaşık İ.Ö. 450 yılında  ziyaret eden Heredot “gece vakti görkemli bir ışıkla parıldayan biri som altından diğeri ise zümrütten iki sütun” gördü. (Bakınız: Herodot, 2;44). “Tet” adı verilen bu cam korumalarla pek çok modern örnekten daha iyi bir optik sistem sağlanmıştı.

Kuban’ın ağzındaki balçık arazinin seviyesi alçaktı ve Kimmerlerin  topraklarını sis basmaktaydı. Bu nedenle Bo-Az’a (Az’ın Su Kapısı, ya da Az-ov; daha sonradan, bunun bir şekilde oraya getirilen sığırlar ile bağlantılı olduğu düşünüldü ve sözcük Bos-porus biçimini aldı) büyük boy iki adet “tet” yerleştirildi. Bunlar güneş tanrısı Shu’nun Yani Khur-Khal’ın sütunlarıydı.

Kafkas Kıstağı'nın ilkel sakinleri, dünyanın yuvarlak olduğunu ve güneşin etrafında döndüğünü bilmedikleri için, güneşin Hazar Denizinden yükselip “Doğu Tanrısının Kapısı” yoluyla Gündoğumu Dağı Bakhau’dan geçip Kafkas Dağları boyunca ilerleyerek Günbatımı Dağı Ta-Manu ve Shu Sütunlarına vardıktan sonra Maati Havuzunda, yani Maaitis Gölünde, battığını ve güneş tanrısının gece boyunca atlarını kuzey Kafkas Kıstağında dinlendirdiğini (Yunan mitolojisi) ya da teknesiyle doğuya yolculuk edip ertesi sabah, zamanı gelince, Hazar Denizinden göründüğünü düşünüyorlardı.


Fenikelilerin Karadeniz ile Hazar DeniziArasındaki Ticaret Yolu

İnsan, doğal olarak, Karadeniz’den Hazar Denizine gitmek için en iyi yolun Güney Kafkas Vadisi olduğunu düşünüyor. Ama bu rota, saldırgan kabileler arasından geçmeyi gerektiren upuzun bir kara yolculuğu anlamına geliyordu ve Fenikeliler denizci bir ulustu. Batı Vadisi Colchis ise ticarette Fenikelilerin rakibiydi.

Haritaya bakıldığında, Azov ve Hazar Denizleri arasında uzanan bir dizi ufak göl, Mantuşa Gölleri, görülecektir. Harita, bu göllerin suyunun bir kısmının Karadeniz’e bir kısmınınsa Hazar Denizine aktığını göstermektedir. Şu anda Sovyet Hükümeti bu yol üzerinde deniz yolculuğunu olanaklı kılmak için bu geçidi daha da derinden kazmaktadır. Ama bizim şu anda ele aldığımız zamanda, yani, İ.Ö. 11.000-9000 arasında, Hazar Denizi bu denli kurumadan önce (şu anda deniz seviyesinin 80 feet altındadır), Azov Denizinden Hazar Denizine doğrudan yelken açmak ve buradan Aral yoluyla Faysabad’a inmek olanaklıydı. İ.Ö. 200 gibi geç bir tarihte bile, Kafkas Kıstağının doğu sahili ile Faysabad arasında bir su bağlantısı vardı. Ancak su seviyesi düşmeyi sürdürdü ve İ.Ö. 200 tarihinden kısa bir süre sonra (Çin tarih yazmaları İ.Ö. 125 tarihini  vermektedir) Kafkas Kıstağında yaşayan Seres’ler kervan ticareti için yollar kurdu.


Hazar Denizinin su seviyesindeki düşüşten sonra bile Fenikeliler kalsik atlaslarda girişinde Phanagoria’nın  (Deniz Feneri İşareti) gösterildiği Hazar Denizine yelken açıp, Kuban ya da Oceanus nehri boyunca yukarı ilerleyip  Terek ve Sunsha arasındaki Ser-Ser ya da Ur-Ur ırmak adasından ve sonra Dariel ya da Arabus Geçidinden geçebiliyorlardı. Böylece kendi ana yurtları Ta Neter’e ya da Alizon Vadisine varmaları ve ardından başka bir tekne ile Alizon boyunca aşağı inerek Cyrus ya da Siris’e ve Hazar Denizine varmaları mümkündü.



Tapınaklar ve Dış Ticaret

Eski zamanlarda tapınaklar yalnızca tapınma mekanları değil, banka, üniversite, teknik okul, konsolosluk bürosu, ticaret odası olarak da işlev görüyordu. Yeni bir ulus ile ticaret yapmaya başlayan tüccar bir ulusun ilk işi, tüccarlarının kredi ve ticari bilgi alabilmesi için kendi tapınağını kurmak oluyordu.

Başka bir yazımda, Sidon’lu Fenikelilerin, İ.Ö. yaklaşık 1250 tarihinde eski zamanlardaki ticari faaliyetlerinin büyük bir bölümünün Fırat ve Dicle krallıklarıyla yapılan savaşlar yüzünden kesintiye uğradığını ve o günlerde, Herkül Sütunları adı verilen sütunların ötesindeki ülkelerle çok kâr getiren ticari bağlar kurmuş olduklarını nasıl Deniz Akademisi (Naval College) tapınaklarındaki kayıtları inceleyerek saptadıklarını belirtmiştim. Herkülün bu kayıp sütunlarını bulmak üzere dört deniz seferi düzenlediklerinden, çeşitli yerlere gidip her seferden sonra raporlar hazırladıklarından ve Cebelitarık Boğazının Herkül Sütunları olmadığı  kanısına vardıklarından da söz etmiştim. (Bakınız: Strabo, 2;5).

Sütunları  bulamamalarının nedeni sığlaşan Mantuşa Gölü rotasının giriş ve çıkışını, Az-ov denizi ucunda Bo-Az Sütunlarını  ve Hazar Denizi’nin çıkışında Jakin Sütunlarını (Dışarı Çıkış Noktası) işaretlemiş olmalarıydı.

Jakin Sütunları, bu gün en yeni haritalarda bile gösterilmektedir; örneğin Times Atlas’da Stavka Terekli (Herkülün Değneği), 71; 1;2 ve Kük Steiler Atlas’ında Kerkheuli Juk Jewe (Herkülün Jak  Feneri), 49; 0; 19. Ama elbette, günümüzde, Hazar Denizi kıyıdan 40 mil içeri çekildiği için, Hazar’ın yaşlı, deniz kabukları kumsalı belirlem. Ektedir.



Aslında Ölüler Kitabı Neydi?

Ölüler Kitabı
’ndaki gizemli bilgiler,  Fenikeli tacirlerin, Fenikelilerin ve Mısırlıların Ana Yurdu olan Alizon Vadisine ulaşabilmeleri için eski yol tarifleridir.

Ölüler Kitabı
’nın gizeminin nasıl özüldüğünü anlatmak şu an için olanaksız. Ama olanları şu biçimde düşünebiliriz: Bu, bir şeyin yüzyıllar boyunca Müslümanları Mekke’ye ya da Yahudileri Kudüs’e gitmekten alıkoymasına benzer. Bu durum öyle uzun sürmüş olsun ki sonunda Mekke’nin ya da Kudüsün yeri tümüyle yitirilsin. Öyle ki, buraların gerçek yerler olduğu bile bilinmeyip, insanlar sonunda buraların mitik yerler olduğuna ve buralara nasıl gidileceğini açıklayan yazmaların yol tarifleri değil dinsel törenleri aktaran yazmalar olduğuna inansın. Bu durumun nedeni ne olursa olsun, Ölüler Kitabı’ndaki yol tariflerinin Alizon Vadisine, Ta Neter’e (Tioneti) ulaşmak için, ne yöne gidileceğine hangi kabilelerle karşılaşılacağına, yol işaretlerinin ne olduğuna ve hangi  işaret kulelerinin bulunduğuna ilişkin bilgi veren tarifler olduğu bir gerçektir.


Batı Topraklarından Geçen Yol

Tutankamon’un mezarının duvarlarına yazılmış olan “İki Yolun Kitabı yukarıda sözü geçen her iki yoldan da, yani Pirikan ve Van Gölü üzerinden geçen “Doğu Toprakları” yolundan  ve Kuban Nehri ve Azov Denizi üzerinden geçen “Batı Toprakları” yolundan, söz eder. Bunların ikincisi olasılıkla daha ilgi çekicidir, Ölüler Kitabının 17, 18, 64, 125, 149 ve 150. bölümleri bu yoldan söz eder.

Bu tariflere göre, önce Büyük Yeşil Göl’den (Akdeniz) ve Karadeniz’den geçilerek Maati Havuzunun (Azov Denizi) başındaki Restau ülkesine ulaşılmaktadır. Ancak diğer metinlerin de gösterdiği gibi, Res-Tau aslında Tau-res yani eski Toros olduğu için,  Restau, Rostow kenti değil, Mateis Göl çevresindeki toprakların tümü anlamına gelmektedir. Hecelerin bu biçimde yer değiştirmesi oldukça sık rastlanan bir durumdur – örneğin, Ur-ab ve Ab-ur- ve gerek Ölüler Kitabı gerekse eski yazıtlar bunlarla doludur.

Ölüler Kitabı
nın 17. bölümünde belirtildiği gibi, Restau ya da Taurus, yeraltındaki dünyanın kuzey kapısıydı. Daha sonraları, bu bölgeye Chersonesus Taurica adı verildi.

Sonra, Tches-ert (bugünkü Ker-tsch) boğazı üzerinden Kuban Nehrinin ağzına varılmaktadır. Shu Sütunları burada bulunur. “Tchesert Kapısı Shu Sütunlarının  kapısıdır”. Shu güneş tanrısı, yani Ur-Al ya da Khur-Khal, Herkül’dü. “Zeytin ağacının kuzeyindeki kent”de, yani daha sonradan Phanagoria’nın inşa edildiği yerde biri karaya çıktığında, ölenler için bir lambanın üzerine cam bir çanak yerleştirip bunu Kuban’ın kıyısına gömerek dinsel bir tören gerçekleştiriyordu. Ardından burayı yeniden kazıyordu. Bu, Osiris’in ölümünü ve yeniden doğuşunu simgeliyordu: Osiris alevdi; cam çanak “Osiris’in Göz”, yani gök kubbenin saydam yarıküresi olarak kabul ediliyordu.

Daha sonra bu kişi Fenku ya da Fenikeliler tarafından bir sınavdan geçiriliyordu. Kendisine bir bilmece soruluyordu: Çiçeklerin altında toplanan ve zeytin ağacında oturan kimdir?” ve yanıtı yalnızca rahipliğe kabul edilmiş biri bilebilirdi: “Yağ (mineral ve zeytin), Ateş ya da Osiris.” Yanıtı bilemeyen, öldürülüyordu.


Ölüler Kitabı
, bunun ardından Kuban yolu üzerindeki çeşitli kabileve ülkeler hakkında bilgi verir. Bunlar çeşitli yol ve sınır işaretleri,  yani çeşitli dağlar, vs.dir. Genelde “havuzlarya da “adalar” olarak çevrilen sözcük ayrıca nehir uzantıları anlamına da gelmektedir.

En sonunda Terek ve Sunsha ile çevrili Ser-Ser, Ur-ur ya da Tur-Tur nehir adacığına ulaşır. Gılgamış’ın yiğitliklerini anlatan Babil yazıtlarında bu kente Erech de deniyordu. Nehirdeki ada üzerine kurulmuş olan kentin, boyu 300 feeti aşan, ateş tuğlasından yapılmış çok yüksek duvarları vardı. Nebuchadnezzar, Babil Surlarını bunları gördükten sonra yaptırmıştı. Güney tarafındaki surlar yılan kaynıyordu. Serin bir sabah güneye bakan eski bir duvar gören herhangi biri Mısır ve Finiklelilerin sürüngen süslemelerinin nereden geldiğini anlayacaktır. Sunsha Irmağında bol miktarda yağ yüzüyordu. Bakü petrol Havzasının merkezi Grosnyi, burada yer alıyordu ve petrol çıkarmak için toprağa bir çomak sokup karıştırmak yeterliydi. (Bakınız: Ana Brittanica Ansiklopedisi, Kafkasya). Bu petrol bazen alev alıyordu ve hemen yakınında ateşe tapan Persliler’in Yanan Tarlaları bulunuyordu.

Bu kişi bir süre kentte kalıp belirli kitapları okuyor ve (Acheruntici Libri) bir zaman sonra bilge bir kişilik oluyordu. Sonra “düşman yüzlü adamlar”ın karşısındaki  Arabus ya da Ab-tu geçidinden geçebilmesi için kendisine eşlik ediliyordu. Bu sırada bıçakla silahlanıyordu ve nihayet Ta-Neter’e (bugünkü Tioneti bölgesi) yani, “Aet-Ur’lar Ülkesine varıyordu.

Vadinin girişinde sekizinci Cabiri Ashmeti ya da Eschmen’in şehri ve Kapare-uli, ya da Güneş Sippara’sı yer alıyordu. “Cippusbüyük olasılıkla onun görkemli taş anıtından  türemişti.

Daha da aşağıda Sakat-uli adıyla bilinen Sekhet-Aaru, yani Sekhet-Sham bulunuyordu. (Hem Sham hem de Eli “güneş” ve “Güneş Tarlaları” demektir).

Sonra bazen Harmakis olarak da bilinen Melikarkh, Achssu, Bakü, Yanan Tarlalar vs. gelir. Kral Pepi’nin sarayının kurulmasının arzu ettiği kent olan Mzchet yukarıda, vadinin başının ve Shenit’lerin Güneş Kentinin yakınlarında yer alır. Elinizde Stieler Atlası ve Ölüler Kitabı ile vadiyi boylu boyunca dolaşmak ilginç bir deneyimdir; insan Badeker’iyle kendisini turist gibi hisseder.


Kafkas Vadisinde Arkeolojik İncelemeler Yapılması Neden Gereklidir?

Kısa bir makalede yolların ve törenlerin vs. tüm ayrıntısıyla sunulması olanaksızdır. Ancak konunun ilgi çekici doğasını belirtmeye ve hızla artan gçmen seli eski anıtları yapı malzemesi edinmek için tümüyle yıkmadan  (bunu hiçbir yasal düzenleme engelleyemez) ve arkeolojik kazılar gç ya da olanaksız hale gelmeden önce,  insanoğlunun bu anayurdunda bir ya da daha fazla arkeolojik inceleme yapılmasına yol açmaya  yetecek denli ayrıntı sunmuş olduğumu ümit ediyorum.




KAFKASYA, BÜYÜK MEDENİYETLERİN ANASI


Yazarın, “coğrafyacıların AsyaAkdenizi olarak bildiği iç okyanusun doğu sahili ve özellikle onun kalıntılarının doğu komşuları Balkaş ve Dschalantschash denizlerinin, en az Babil kadar eski büyük  bir medeniyetin beşiği olduğu görülecektir” yönündeki tahmini kuşkusuz bu sahalar kazılana dek doğrulanamaz. Ama elimizde, bu öngörü ile uyumlu iki keşif haberi bulunmaktadır.

Bunların ilki, büyük Rus bilim adamı  Rostovtzeff’in (Irans and Greeks in South Asia, sayfa 137) Altay Bölgesinde (Dschalantschash Denizinin kuzey batısı) Kuban’dakileri andıran mezarların bulunduğu yönündeki bildirisidir.

İkincisi, seçkin  Sir Aurel Stein’in Tarım Havzasında ve Rus arkeologlarının ise Baykal Göl’nün güneyindeki bölgede Avrupa ile bağlantı kurulduğunu gösteren kanıtlar bulmuş olmalarıdır.

Bunların ikisi de tezimizi tümden kanıtlamaz ama şu ana dek tezimizle uyumlu haldedirler.


Selentush Okyanusu’nun (Asya Akdenizi) Kıyılarının Belirlenmesi

Bunu yapmanın bir yolu jeoloji yazılarında ya da Britannica Ansiklopedisinin “Hazar Denizi” maddesinde belirtildiği gibi,  eski sahilleri, deniz kabuğu tortularını vs. incelemekten geçer. Bir diğer yol ise, yer adlarını incelemektir. Atlantik Okyanusu kurusaydı ve biz de yüzlerce yıl sonra batı kıyısını bulmak isteseydik, dikkatimizi Nova Scotia, New Brunswick, Maine, New Hampshire, Boston, Lynn, New London, New York, Maryland, Louisiana gibi ad gruplarına yöneltip, buraların eski okyanus yatağını işgal eden uluslardan değil İngiltere ve Fransa’dan gelenler tarafından kurulmuş olduğunu söyleyecektik. Ve ad tiplerinden ve İngiltere ile Fransa tarihlerinin bildiğimiz kadarından yola çıkarak, kolonizasyon tarihini yaklaşık bir yüzyıllık çerçeve içerisinde tespit edebilirdik.

Aynı şekilde, güney sahilinden başlayıp doğuya gittiğimizde, Kafkas Kıstağına özgü bir dizi yer adı ile karşılaşırız. Bunlar ç ana grupta toplanabilir:

1.
 Buhara’daki Faysabad civarındaki adlar.

2. 
Kuzey Fergane’deki Kohan civarındaki adlar.
3. 
Balkaş Gölünün batısındaki, Dschalantschash Denizi yakınınlarındaki Yedi Irmak Ülkesindeki adlar.

Bunların birçoğu İ.Ö. 6000’den daha eski olmayan ad tipleri biçiminde gruplanabilir. Ama ikinci ve üncü gruplarda sırasıyla İ.Ö. 2500 ve İ.Ö. 1000’den daha geç döneme ait olmayan adlar buluruz. Selentush Okyanusunun (coğrafyacıların verdiği adla Asya Akdenizi) aşamalı olarak kuruduğunu anımsarsak, bu grupların ortaya çıkış biçimini kavrayabiliriz. Önce, Balkaş Gölünün Kafkasya ile su bağlantısı kesildi ve Yedi Irmak Bölgesi ile Dsungarei Bölgesi izole oldu. Ancak tekneler hala Fergane ve Buhara’dan Sir ve Amu ırmakları yoluyla o zamanlarki adı “Kithay Göl” (Cathay?)  olan Aral Denizine ve böylece Hazar Denizine ulaşabiliyordu. Bu konudaki otorite Strabo’dur. Ancak, Aral ve Hazar arasındaki su yolu yaklaşık olarak, İ.Ö. 250’de kurumuş görünmektedir ünk yaklaşık o zamanlarda, Kafkas Kıstağının kuzey bölgesinde yaşayan Siriciler, Hindistan ile Babil İmparatorluğu arasında karavan ticareti kurmuşlardı. (Strabo, 11.5.8). Bu noktada, Faysabad’ın Chitral’dan yalnızca 100 mil uzaklıkta olması ve buradan Kunar Vadisi boyunca bir yüz mil daha aşağı inildiğinde Hayber Geçidine ve Hindistan’a gelinebilmesi dikkat çekicidir. Kokan ile Tarım Havzası arasındaki mesafe çok kısaydı ve buradan Çin’e rahat bir yol uzanıyordu.

Baykal Gölünün güneyinde yer alan ve Rus arkeologların yeni keşiflerde bulunduğu bölgede, yer adları İ.Ö. 250 yılından daha erken döneme ait olamaz. Bunun bir örneği, gölün yaklaşık 200 mil güneyindeki “Ekure Chalcha” dır. Bu ad, Babil dilinde ya da Bak yarımadasında, “Büyük (ya da Dağ) Evin (ya da Tapınağın) Başlıca Yeri” anlamına gelmektedir. Ancak biçem, İ.Ö. 400’den daha önce ortaya çıkmış olamaz. Bu nedenle, bunun kara yolu ve kervanlarla aktarıldığını söyleyebiliriz.



Bu Medeniyet Neden Keşfedilmedi?

Bir geçerli neden, bu güne dek bilinen tüm incelemelerin  Selentush Okyanus’unu çevreleyen dağ sıralarının doğu tarafında yer alan Tarım ve benzeri bölgelerde yapılmış olmasıdır. Herhangi bir eski medeniyet, Chabar, Kent, Urd-shar, Kok-su, Sarkansk, Ak-su, Tschingis, Arganatinsk, Bakanass, Chan-tau, Dschangys-agatsch, Kara-bulak, Ubinsk, Urunchai, Talavka, Ust-Kammerogorsk ve benzeri yer adlarının bulunduğu batı  tarafında kurulmuş olmalıdır. Soneklerin pek çoğu elbette ki modern Rusça’ya aittir. Örneğin, son iki ad aslında Talonta ve Kammeno’dur. Bu sahalar kazıldığında, aradığımız medeniyete ait birşeyler bulmayı ümit edebiliriz.


Bu Medeniyet Neden Kafkas Medeniyetinden Daha Sonraki Bir Döneme Aittir?
Kanıtlar, öncelikle yer adları biçimindedir. Diğer kanıtlar çok belirgin değildir. Örneğin, ipeği keşfettiği söylenen Çin İmparatoriçesinin adı Se-lin-tschi olarak verilmektedir ve bunun kısaca Kafkas Kıstağı haritalarında yer alan Selentchu ya da Selentash denizi, Gelenchuk, Selentchuk, Olontchuk, Alontas ve Asslandus (olasılıkla Karadenizde gelgit bulunmadığı ve burada bulunduğu için Selene Denizi) olduğuna inanmak için nedenler vardır.  

6 Ekim 1924.



KAFKASYA’NIN SABAH TOPRAKLARI

Yazarın,  Yunan ve Samilerin mit olarak adlandırdığı ve mit ülkesi olarak tanımladığı olguların aslında az bilinen bir bölgede, Kafkas Kıstağı,  meydana gelmiş olayların tutarlı ve doğru tarihçeleri olduğuna yönelik keşifleri ve bunların kanıtları, 1899 tarihinde Amerikan Bilim Gelişimi Derneğine bir yazı olarak sunularak duyurulduğunda, bu konu ile fazla ilgilenen olmadı.  Bu nedenle, çalışmayı daha fazla yayın sunmadan bitirmenin daha uygun olacağı düşünüldü.

1922 yılında değerli arkeolojik malzemelerinin yitirilmesi anlamına gelen Mantuşa Gölü yolunun yeniden açılması ve Kafkas Dağlarının hem kuzey hem de güney bölgelerinin kolonileştirilmesi eğilimlerinin ağırlık kazandığı günlerde materyal toplanmış, biçimlendirilmiş ve bir kısmı son haline getirilerek yazılmıştı. Bu yazılmış olan bölümün hemen yayınlanmasına karar verildi. Bu yayın 1923’de, “Kafkas Kıstağının Batık Uygarlığı adıyla çıktı. Eusebius, Berossus ve Josephus’un sözünü ettiği tufan öncesi kayıtların yerlerine ve Ölüler Kitabı’nın yazıldığı asıl dile ilişkin notlar 1 Mart ve 26 haziran 1924 tarihlerinde Nature dergisinde, Ölüler Kitabında anlatılan rotaların açıklaması ise 24 Mart 1924 tarihinde Christian Science Monitor dergisinde yayınlandı.



Daha Sonraki Makalelerin Kabulü

Daha sonraki makaleler ve kitap, yazarın minnet duyduğu bir kabul gördü ve otoriteler sonuçları karşı çıkmaksızın kabul etti. Bu otoritelere örnek olarak  Origin of Biblical Traditions adlı eseriyle büyük Sami ve Babil uzmanı Dr.Albert T.Clay’i ve vefatından  önceki kişisel yazışmalarımızı –bu yazışmalardan onun izniyle söz etmekteyim- ve Mısır arkeolojisi ve bununla ilintili sorunlar konusunda Ancient Egypt (Aralık 1924)  adlı eseriyle en güvenilir uzman olan Sir Flinders Petrie  verilebilir.


Yer Adları ve Gelenekler Karşısında Arkeolojik Çalışmalar

Bir teorinin kabulü, mümkün olan her türl kaynaktan toplanan kanıtların desteğine bağlıdır ve öyle de olmalıdır. Nature dergisinin eleştirmeni ve yukarıda sözü edilen uzmanlardan bazıları Kafkas bölgelerinde, teoremi onaylayacak arkeolojik çalışmalar yapılmasının önemini vurgulamıştır. Bu doğrudur; üzerine tarihin inşa edileceği sağlam temelleri yalnızca kürek ortaya çıkarabilir. Ama yapının coğrafi konumunun belirlenmesinde kullanılabilecek, kendi sınırları içinde aynı ölüde tutarlı ve bilimsel başka araçlar da vardır.

“Kafkas Kıstağının Batık Uygarlığı
adlı çalışmada yer alan ve açıklanan çlü yer adı sistemi bu araçlardan biridir ve gösterildiği gibi,  sonuçları son derece kesindir. Bir örnek vermek gerekirse, jeologlar ancak Asya Akdenizi adını verdikleri geniş i okyanusun sınırları konusunda ayrılığa düşmüştür. Önceleri, Asya Akdenizi’in Hazar Denizinin doğusundan, Balkaş Gölünü de içine alarak, Altay Dağlarına uzandığı düşünülüyordu. Şu anda ise, son dönem jeolojik kanıtlara da dayanarak, doğuda bu kadar öteye uzanmadığına inanılmaktadır.

Ancak, jeolojik gçlükler bir yana, haritanın incelenmesi, Balkaş Gölünün doğu ve güney sınırlarında ve Altaylarda bir dizi katışıksız eski kafkasya adı bulunduğunu göstermektedir. Kok-su, Tau-Kum, Bakanash, İli, Sungaris, Ast- chibulak, Ach-Irek, Kent, Tschimi-Kent, Olon-Bulak, Ach-su, Urta-Saryk, Sary Bulak; Alan-Kuduk, Terek ve yüzlerce başka ad buna örnektir. Bunlar yalnızca eski kıyının bulunacağı, Yedi Irmak Toprağı seviyesinde bulunmaktadır. Rostovtzeff’in tuhaf ve açıklanmamış bir gerçek biçiminde belirttiği gibi, Altaylarda, Kafkasya’daki Kuban’dakileri andıran mezarlar bulunmuştur. (Bunun nedenini daha sonra göreceğiz).

Bu nedenle, Kafkas, Altay ve Balkaş Gölü bölgelerinin su yoluyla birbirleriyle bağlantılı olduğundan emin olabiliriz. Dahası, Asya Akdenizi adı verilen denizin (Bakınız “Kafkas Kıstağının Batık Uygarlığı) asıl adının “Selentchuk Okyanusu” (orijinal “Atlantik Okyanusu”)  olduğunu anımsar ve Balkaş Gölünün doğusunda yer alan ufak denizin hala “Dschalantaschash Denizi” olduğuna dikkat edersek bunun tümüyle bir deniz yolu olduğunu büyük ölüde kesinliğe bağlayabiliriz.

Bugün, tarih öncesi ipek kültürünün ve  Argonotların Tel-Kaini’lerce batıya, Kos Adasına götürülen altın postunun bulunduğu modern Dağıstan’da yer alan Gadira’dan bildiğimiz gibi, Çin’e ipeği getirenin “Se-ling-tsche” olduğunu anlatan Çin geleneğini bu bağlamda ele alabiliriz. İskender’in ölümünden kısa bir süre önce Hazar Denizinde görkemli bir filo kurduğunu ve askerlerine Hazar Denizinin Hindistan’ın doğusundaki okyanus ile bağlantısının bulunduğuna inanmak için haklı nedenleri olduğunu anlattığını, Strabo’nun da belirttiği ve Çin tarih yazmalarının da doğruladığı gibi Kafkaslardan başlayan ve karayolunu takip eden kervan yollarının İ.Ö. yaklaşık 250 tarihinde Sereslerce kurulduğunu, o zamana dek malların doğudan Faysabad üzerinden  güney Kafkasya Vadisine su yoluyla taşındığını, Faysabad’ın Hayber Geçidi ve Chitral vadisi yolu kullanıldığında Hindistan’dan en fazla 200 mil uzaklıkta olduğunu da aynı kaynaklardan öğrenmiş bulunmaktayız. Selentchuk Okyanusu bir anda kurumadı.  16. yüzyıl gibi geç bir dönemde bile, Hazar Denizi ile Aral’ın (o zamanki adıyla Kithay, yani Kathay Denizinin) aynı su kütlesinin parçaları olduğuna inanılıyordu. (Bu eski okyanus yatağının kuruma hızı Rus hükümetinin raporlarında verilmektedir ve mevsimlerin yağışlı ya da kurak geçmesine bağlı olarak çeşitlilik göstermiştir.)

İçerisinde uzun zamandır yerleşim barındıran yurtlar, Mısır ve Mezopotamya’daki kazılarımızdan bildiğimiz gibi, jeolojik özelliklerinden daha kalıcı olabilir. Görece modern topraklarda bile, aynı özellik gözlenebilir. Norve’in başkenti Oslo İ.S. 1058 tarihinde kuruldu; 1624 yılında adı Christiana olarak değiştirildi ve 1924 yılında eski ad olan Oslo yeniden kullanılmaya başlandı. Norveç dünyanın en gelişmiş devletlerinden biridir ancak haber vermeden sorumlu Norveç posta işleri komisyonu,  ülkenin daha uçlarda yer alan çok sayıda bölgesinde başkentin asla Christiana olarak bilinmediğini, adının daima Oslo kaldığını keşfetmiştir.


Kafkas Kıstağındaki Eski Yer Adları
Binlerce yıl boyunca, Kafkas kıstağının içine açılan yollar kalıcı bir etki bırakmadı. Kıstağın sakinleri daima dağların içlerine çekildi ve işgalcilerin gücü azalmaya yüz tuttuğunda yeniden aşağılara indi. Hyrcania’da İskender’in hükümdarlığının ve Derbent civarında Türk fetihlerinin belli belirsiz izlerine rastlanır ama hepsi bu kadardır. 1829 yılında, Türkiye kıstağı, uzun yıllardır Çerkezistan ya da Adige’yi fethetmeye çalışmış olan Rusya’ya bıraktı. Kafkasya’ya haritacılık konusunda bilgili casuslar gönderilmişti ve 1848 yılında, yazarın, Britanya Savunma Bakanlığının jestiyle bir kopyasına ulaşabildiği bir askeri harita basıldı.  Bu harita tüm eski yer adlarını, Rusların 1875 de bile tümüyle tamamlanamamış olan işgalinden önceki haliyle vermektedir. Bunu,  Ptolemy’nin haritası, Strabo’nun tarifleri,  daha geç döneme ait diğer önemli haritalar – İngiltere’deki Royal Geographic Society bu konuda eksiksiz ve son derece değerli bir koleksiyona sahiptir-  ve  Nottinhgham, İngiltere’den Felix Oswald’ın jeoloji haritası ile birlikte ele aldığımızda, çlü yer adı yönteminin uygulanabilmesi için yeterli donanımı elde etmiş oluruz.


Yer Adları ve Mit-Tarih

Yazarın,  mitler coğrafyasında, Sicilya ile bugünkü Atlantik Okyanusu sahili arasında kuşku verici bir boşluk bulunduğu yolundaki gözlemi ve bunun önemini fark edişi, mitlerin uzak batı bloğunun yanlış konuşlandırıldığı ile bu bloğun aslında Kafkas kıstağının doğusundaki eski Atlantik ya da Selentchuk, ya da Aet-Olontchok Okyanusuna  ait olduğunun keşfine yol açtı. Yunan mitlerinde ve kıstak civarındaki diğer toprakların edebiyatlarında, meydana gelen olaylarla ilintili göndermeler olması gerektiği, en iyi ve en kısa sonu alma yolunun tüm bu göndermeleri toplayıp dökümünü yapmak olduğu apaçık ortaya çıktı.

1 Ekim 1925. 



BABİLLİ GÖK BİLİMCİLERİN DORUK NOKTASI


Brittanica Ansiklopedisi, Babil İmparatorluğu başlığı altında şöyle der: “Babil gök bilimi Accadailerin (Agadi) henüz dağlardaki güvenli sığınaklarından  inmediği dönemlere dayanır. Doruk noktası Babil değil Elam üzerinde sabitlenmişti ve ırkın “Doğunun Dağı olarak bilinen ilkel anayurdunun gök kubbeye destek olduğu varsayılıyordu.

Bu doruk noktasının kesin konumunun belirlenmesi kayda değer bir önem taşımaktadır. Ölüler Kitabına Anahtarı adlı bir makalede, Ölüler Kitabı’nın orijinal dilinin, Clay’in “ Zaman içinde bizim için saklanmış olan ve bizim Fenike dili, Aramaic, İncil İbranicesi vs. adlarını verdiğimiz Amuraic... erken dönem Sami  dili” olduğu ve metnin ana bölümünün doğru çevrilmiş olmasına karşın, yer adlarının olduğu gibi bırakılması gerektiği halde tercüme edildiği ve kişi adlarının yazıldıkları dilden farklı bir dildeki köklerden türetilerek yanlış tercüme edildiği gösterilmiştir. Bu durum, İ.Ö. 4000 yılında Sezar’ın İngilizce bir çevirisinin bulunmasına ve burada, Sezar ve Roma’nın mitik adlar olduğuna inanılıp,  Sezar adının “şiddet kullanarak ele geçiren(Seizer) ve Roma’nın “Geniş Kent” (roomy) olarak çevrilmiş olmasına benzer. Örneğin, Amuraic dilinde “Güneşin Oğlu Osiris” anlamına gelen Osiris  Urt-ab “Soğuk kanlı Osiris” olarak çevrilmiştir. Amuraic dilinde sıkça meydana geldiği gibi heceler yer değiştirdiğinde (bakınız Jastrow, Bab.&Assyr. Sayfa 222 ve Clay, Origin of Bib. Trad., sayfa 167) Ab-Ur’un lakabı çevrilmeden  bırakılmıştır. Sabah ve akşam tanrıçaları İris ve Nepthys’e “Ur-Urti” tanrıçaları denir. Bu terim çevrilmiştir ancak özgün Amuraic dilindeki anlamı “Işık ve Karanlık”tır. Qemurte “Tufan Şehriolarak çevrilmiştir ama aslında çevrilmemesi gerekirdi ünkü burası Kemurtu’dur, vesaire.

Metnin yazıldığı asıl dil bu biçimde göz önüne alındığında, güneşin sudan yükselip (Tanrı Kha-Ra’nın, Yunan mitolojisinde Kharon, ölüleri taşıdığı Hazar Denizi) Sabah Dağı Bakhau (bugünkü Bakü yakınlarındaki Bakhar Dağı) üzerinden ufukta yer alan ve aralarında bir boşluk bulunan sıradağlar (Kafkas Dağları ve Dariel Geçidi) boyunca ilerleyerek Temu, Ta-Manu Dağı (bugünkü Tamen yarımadası, Güneş Tanrı’nın Temenos’u) üzerinden Maatis Pooluna (Yunanların Maeotis Gölü, bugünkü Azov Denizi) battığı gizli Amen topraklarının Kafkas kıstağı ya da Yunanlılar için Aia Ülkesi olduğu ve Ölüler Kitabı’nın Cyrus Vadisine (bugünkü Kur) ulaşmak için son derece kesin yol tarifleri olduğu anlaşılır. Mısır’ın eski adı Aetia ve Nil’in eski adı Siris olduğu için (bakınız: Rawlinson, Notes to Herodotous, 2.15) ve Mısırlılar ile Colchisliler aynı ırktan geldiği için (Herodot 2.104 ve 3.12), Mısırlıların eski ana yurdu büyük olasılıkla burasıydı (buna inanmak için pek çok neden vardır.)

Büyük bir netlikle sunulmuş olan  izlenmesi gereken yol (aslında iki yol vardır ama ben birincil olanını ele almaktayım) Akdeniz’den Karadeniz’in batı sahiline uzanarak, Kırım kıstağı ve Rostow bölgesini geçip göl ve deniz sistemi boyunca ilerleyerek Hazar Denizinin batı kıyısından aşağı iner. Buradan Pir-ata – Ata-ar ya da Sebakhu) ırmağından Sebartu, Kemartu ve Kau Gölüne ve Bakhar Dağına çıkar. Sonra Kur-Alizon vadisine ve Sakataly’ye iner. Bu yol izlenirken yalnızca eski yer adları kullanılmalıdır. Bunlar en iyi 1885 tarihli Britanya askeri hizmet haritasında bulunmaktadır. Bu harita Rusya bölgeye yerleşmeden önce hazırlandığı için, bana bir kopyasını veren British war Office’e minnetlerimi sunarım. Olasılıkla en iyi kopya 1847 tarihli Rus askeri hizmet haritasıdır. Ülkenin Ruslar tarafından işgalinden çok önce hazırlanmıştır ancak şu ana kadar bunun bir kopyasını elde etmek mümkün olmamıştır. Strabo ve Plotemy de yararlı olacaktır. Örneğin Strabo, Beta kentinin, Plotemy de şu anda Hazar Denizinde Scandrjukjowsk olarak bilinen İskender Sütunları’nın yerini belirtir. Kerkulijukjowsk bugün, klasik atlaslarda Alontas olarak bilinen Ta-lowka’nın ağzının batısında, denizden yaklaşık 40 mil içeride yer almaktadır. Shari-Shariket ve Shari-Sapu (bugünk adlarıyla Sharidon ve Shari-Suppu) Uluslararası haritada  38 Kuzey L olarak gösterilmektedir.

Doruk noktasına dair bilgilerin bulunması şu nedenle önemlidir: Bakhar Dağı civarında Shenacha ve Marazi –Güneş Dağı ve Geçidi-, Eshagil, Erech, Shirappik, Azar-Akanna, Kassim-kend, Agadi-kend, Kissu, Kurkur ve Apsu üzerinde, ya da Kafkas Dağlarının ucunda yer aldığı için Apsu-Anaki (ve olasılıkla Enoch ya da Kanach) olduğuna inandığım Konack-kent  gibi ünlü Babil adlarına rastlarız. Bu bize Babil ve Mısır medeniyetlerinin buluşma noktasını vermektedir. Gılgamış’ın öyküsü de aynı bölgeyle ilintilidir. Ayrıca, başka bir çalışmamda Ast-ach-su’ya (Styx) dökülen Kacheten (Cocytus) ve Uroch (Pyriphlegethon) ırmaklarının aynı bölge yakınlarında olduğunu ve Odiseya’nın Kuban’dan yukarı çıktığını göstermiştim. Bu konudaki çalışmalarım, beklenenden daha çabuk bir ilgi ve kabul görmüştür ve şu anda öncü bir keşi grubu gönderilmesi önerilmektedir. Olanaklıysa, kazılacak yerlerin kesin olarak belirlenmesinin yararları apaçık ortadadır.

Bakhar Dağının doğusunda, bugün “İki Kardeş” olarak bilinen ve aralarında, yılda bir gün, güneşin Bakhar Dağından doğuyormuş gibi göründüğü iki olağandışı ada bulunmaktadır. Bakhar Dağının batısında, ilkel bir Stonehenge olabilecek garip kayalar bulunmaktadır. Bakhar’ın, dünyanın doruk noktasını sabitleyen Babilliler’in ilkel gözlemevi olduğuna inanmak için geçerli nedenler vardır.



PLATON’NUN SÖZCÜK BİLMECESİ: ATLANTİS

Platon’nun yapıtlarının bildiğim hiçbir baskısı Atlantis’e ilişkin öyküsünün son derece basit ama ilgi çekici ve önemli bir şifre barındırdığından söz etmez.

Verilen adların şifreli olduğunun, bu şifrenin yapısının zamanının üstatlarınca  gayet iyi bilindiğinin ve şifrenin özümünün adlardan birinin içinde bulunduğunun Platon’ca  açık seçik belirtilmesimesi gözlerden nasıl kaçtığını açıklamak güçtür.

Critias
’ın VII ve VIII. Bölümlerinden alıntı yapmak gerekirse:

“Bunu anlatmadan önce, barbarlara verilen Helen adlarını duyduğunuzda şaşırmamanız için sizi uyarmalıyız. Şiirinde bu öyküden yararlanmak isteyen Solon, adların gücü konusunda bir araştırma yaptı ve bu gerçekleri yazıya döken erken dönem Mısırlıların bu adları kendi dillerine çevirdiklerini buldu ve her adın anlamını  elde ederek bunları kendi dilimizle tanıştırdı...................ve kendisinden sonra doğup, miras olarak Herkül Sütunlarına doğru uzanan ve nesos’un  (topraklar), bugün o ülkede Gadereica adı verilen bölge,   büyük bölümünü miras alan ikiz kardeşine biz Yunanların Emmeleus dediği ama o ülke halkının Gaderius olarak bildiği ünvanı verdi”.

“Adların güc” şifresi o çağın yanısıra daha önceki ve sonraki çağlarda bilginlerce kullanılan uluslararası bir şifreydi. Bu şifreye göre, bir adın doğru çevrilmiş olması için yalnızca orijinal sözcük ile aynı anlamı taşıması değil numaralandırılmış olan her harfin toplamının da aynı rakamı vermesi gerekiyordu. Berossus’tan bir örnek vermek gerekirse (Bakınız: Eusebi Chronicorum, Liber Piror, Schoene, sayfa 14-18.) :

“Hepsinin hükümdarı, adı Kildani diline Thalatth ve Yunanca’ya Thalassa olarak çevrilen ama sayısal dengi Selene olan Omorka adlı bir kadındı.”

Uluslarası sayı-harf sistemi, bazı “yüzler” hanesi harflerine verilen değiştirilmiş  değerler tartışmasını şu an için  bir yana bırakırsak, şu şekildedir:

 

Birler

1

2

3

4

5

6

7

8

9

 

a

b

g

d

e

F

z

e

th

Onlar

i

k

l

m

n

ks

o

p

kh

Yüzler

r

s

t

u

ph

ch

ps

o

sh

(eski Yunan alfabesindeki altıncı harf F’nin karşılığı olarak v ya da w alınabilinir; e, eta, o ise omega’dır)

Berossus’un verdiği örneğe baktığımızda, Omorka 70, 40, 70, 100, 20, 1 sayısal değerlerini taşımaktadır. Bunların toplamı 301 eder.  Selene, 200, 5, 30, 8, 50, 8 sayısal değerlerini taşır. Bunların toplamı da 301 eder. Böylece, Selene’nin Omorka’nın kusursuz çevirisi olduğu düşünülmektedir.

Platon’nun verdiği ikinci örneğe bakarsak –Atlantis’teki adlardan biridir-, Eumeles, Mısır dilindeki Gadeirus’un Yunanca çevirisidir. Unutmamalıyız ki, öykünün anlatıcısı Solon, Platon’dan bir kaç yüzyıl önce yaşamıştı ve daha eski bir Yunanca konuşuyordu. Platon, sözcük yazımını kendisine aktarıldığı biçimde vermiş olsa bile, yazım büyük olasılıkla eski moda bulunduğu için editörlerince düzeltilmişti. Bu nedenle, Yunan gramercilerin bilimsel yazım yöntemini Solon’un zamanındaki eski yazım yöntemine çevirmeliyiz. Şifrenin kuralına göre, Gadeirus ve Eumeles aynı anlama gelmelidir. Gaderius Mısır dilinde bir sözcük olduğu için yalnızca “mutlu” anlamına gelen  Gad kökü ile ilintilendirilebilir. Bu nedenle, Eumeles “mutlu” anlamına gelmelidir ve Liddell ile Scott’un Yunanca sözlüğüne baktığımızda, Eumeles sözcüğünü ve felsefeci Platon’nun zamanında yaşamış olan şair Platon tarafından “uyumlu” anlamında kullanıldığını görürüz. Böylece, ilk koşul yerine gelmiş olur.

İkinci koşul için, elimizde, Platon’nun, adın Gadeirica ülkesine ait bir ünvan olduğu yolundaki açıklaması bulunmaktadır ve Liddell ile Scott’un sözlüğüne yeniden baktığımızda, Gadeirica’nın sakinleri için uygun Yunanca karşılığın Gadeireus olduğunu öğreniriz.

Gadeireus
3, 1, 4, 5, 10, 100, 5, 400, 200 değerlerini taşımaktadır ve bunların toplamı 728 eder.

Eumeles
5, 400, 40, 5, 30, 8, 200 değerlerini taşımaktadır ve bunların toplamı 688 eder.

Sayılar uyumlu değildir. Ama, Yunanca sözlüğümüze baktığımızda, “eu” ve “melia” köklerinden gelen ve gerek vezin tutturmak gerekse karışıklıkları önlemek amacıyla M harfinin sıkça iki kez tekrarlandığını gösteren “eummelies” ve “emmeles” gibi sözcükler de bulunduğunu görürüz. Ayrıca, Eumeles’in asıl olarak iki m ile yazıldığını ve bunlardan bir tanesinin sonradan gramerciler  tarafından düşürüldüğünü gösteren başka izlere rastlarız. Böylece aslında elimizde Eummeles sözcüğü vardır ki, 5, 400, 40, 40, 5, 30, 8, 200 ile toplam 728 eder. Bu, Gadeireus’un değeriyle aynıdır ve ikinci koşul yerine gelmiştir; Platon bunu örnek olarak verdiğine göre zaten öyle de olmalıdır.

Artık, daha büyük bir güvenle, şifrenin kalanını özmeye başlayabiliriz. Gadeireus’un annesi Klito’nun adını alalım. Sözcük, “son” anlamına gelmektedir (Yunanca Klitos) Hangi Mısırlı kadının adı “son” anlammına gelmektedir? “Irıs ve Osiris” adlı eserinin 38. bölümünde Plutarch, “bu nedenle Nephthys’e “son demekte ve onun Typhon’un karısı olduğunu söylemektedirler” der.

Klito’nun sayısal değeri 20, 30, 10, 300,800’dür ve toplam 1160 eder.

Naphthys
’in sayısal değeri 50,1,500,9,400, 200’dür ve toplam 1160 eder.

Öyleyse, şifrenin doğru çevirisi budur.

Klito Poseidon, eski Yunanca’da Poteidaon, ile evlendi. Poseidon’un Mısır dilindeki karşılığı Typhon’dur.

Poteidaon
’un sayısal değeri 80,70,300,5,10,4,1,800,50’dir ve toplam 1320 eder.

Typhon
’un sayısal değeri 300,400,500,70,50’dir ve toplam 1320 eder ve Plutarch’ın belirttiği gibi Nephthys, Typhon ile evlenmiştir.

Atlas, Harmakhis’tir (Sütunlar).

Atlas
’ın sayısal değeri 1,300,30,1,200’dür ve toplam 532 eder.

Harmakhis
’in sayısal değeri 90,1,100,40,1,90,10,200’dür ve toplam 532 eder.

Şimdi öykümüze devam edelim. Diğer adları da özdüğünüzde ilginç şeyler bulacaksınız. Atlantis kenti, Dariel Geçidinin kuzeyindei Pjatigorsk yakınlarındaki kaplıcalar kentiydi. Platon’nun sözünü ettiği balçık araziler bugün katılaşmış haldedir. Eski haritalarda, Gadira’yı Atlantis’in güneydoğusunda bulacaksınız.

1 Aralık 1927.



SOLON VE PLATON’NUN SÖZ ETTİĞİ TUFAN ÖNCESİ DÖNEMDEN MISIRLI ON KRAL


Kafkas Kıstağının Batık Uygarlığı
’nın ilk baskısında Atlantis’ten söz edilmiyordu. Yinelenen keşif gezilerinin ardından şu bulgular ortaya çıktı: Fenikeliler, Cebelitarık Boğazı’nın gerçek Herkül Sütunları olmadığını söylemişti; gerçek sütunlar, Azov Denizinin –Az-ubbu Batı Su Kapısı, ya da Limanı- girişindeki Boaz Kemmenu’nu ya da Chaminim’inde yer alıyordu. Jeologların sözünü ettiği Orta Asya Akdenizi, eskiden At-alan-tschack ya da Alan Toprakları Denizi olarak biliniyordu; Karadeniz (Ach-Sini) ile At-alan-tschack (şimdi haritalarda Mantuşa Gölleri olarak gösterilen Olont-Chuduck ve Cerber-Jakin) arasında, su yoluyla ulaşım vardı; ve çok daha güneyde, Pyatogorsk yakınlarında, yol daha sonra heyelanla kapanmıştı. Kuzey Kafkas Kıstağı’ndaki göreneklerin, dinsel tören ve ayinlerin, toprakların boyut ve konfigürasyonunun özdeşliği; Strabo ile diğerlerinde olduğu gibi Diodorus Siculus’da da buranın Amazonların yanında konumlandığının belirtilmesi; İskit Ülkesi ile Trakya’dan karşılıklı toprak işgalleri v.b. faktörlerin hepsi konuyla ilgili sonuçlar verdi. Ancak, bu sonuçların söz konusu çalışmaya dahil edilmesinin ortaya serilen diğer sonuçların kabulünde bir önyargıya yol açabileceği hissedildi.

Tufan öncesi 10 kral yada kabilenin varlığını ilk kez ortaya çıkardığı kabul edilen   Platon, Berossus’dan yüz yıl önce yazmış ve Solon, Jah ve Rahipler listesini derleyen Ezra’dan  yüz elli yıl önce yaşamış ve Babil çivi yazılarında verilen bilgiler yakın geçmişe  kadar ortaya çıkarılmamış olsa da Platon’nun verdiği listeyi, Critias’ın VII. Bölümünde gösterdiği yöntem ile çevirmek uygun olacaktır. Dizge şu anda ne denli gereksiz görünürse görünsün, tarihçiler tarafından yüzyıllarca kullanıldığı unutulmamalıdır Berossus’ta, Omorka, Thalatta ve Selene’nin denklikleri  örnek olarak verilmektedir.

Platon’dan bir ya da iki örnek vermek yeterli olacaktır. Critis’ın VII. Bölümünde Platon, Gadeireus’un, Eumeles ile aynı anlam ve sayısal değeri taşıdığını özellikle belirtir. Gadeireus’un tek bir yazılışı vardır (Bakınız: Liddell ve Scott), yani elimizdeki değerler 3, 1, 4, 5, 10, 100, 5, 400, 200 olmak üzere toplam 728 eder. Eumeles sözcüğündeki ikinci e harfinin uzunluğu konusunda kuşkular olabilir ama Sami dilinden gelen G’d kökü “talihli” ve “gçl” olmak üzere iki anlama gelmektedir ve kısa e ile yazılan Eumeles kesinlikle aynı anlamlara karşılık gelir. Böylece elimizdeki değerler 5, 400, 40, 5, 30, 8, 200 olmak üzere 688 toplamını vermektedir. Bu toplam 40 sayı eksiktir. Ama kısa sesli ile iki m’nin kullanılmış olması beklenir ve Liddell ile Scott’ın Yunanca Sözlük’leri eumellies’in Homeros’dan alınma bir sözcük olduğunu ve “kül olmuş”a karşılık geldiğini belirtmektedir. Bu ve diğer kaynakların ışığında ve adların birbirine denk olduğundan yola çıkarak, ikinci M’i eklemeye hak kazanırız, böylece sözcüğümüzün sayısal değerine 40 eklenmiş olur ve 728 toplamına ulaşırız. Bu arada, bu ve diğer sözcükler orijinal yazılışın Platon değil Solon zamanından gelmiş olduğunu gösterir ve öykünün de Solon’un zamanına uzanmış olduğunu olasılığını doğurur.

İkinci olarak Klito’yu ele alalım. Klito, “son” anlamına gelmektedir, Nephthys de öyle, (bakınız: Budge, “ ”, sayfa 243). Klito’nun sayısal değeri 20, 30, 10, 300, 800’dür ve toplam 1160 eder. Nephthys’in sayısal değeri  50, 1, 500, 9, 400, 200’dür ve toplam 1164 eder. Ama “zeytin ağacında oturan Osiris”in kızkardeşinin adının doğru yazılışının Naphthys olduğuna dair kanıtlar bulunmaktadır ve bu da adın sayısal değerini 1160’e denkleştirir. Adın kökü Herodot’taki Aphetai sözcüğünde  (bakınız: Herodot, 7:183) ve ayrıca Japhetus, Neptune, Aptu, Apaturia sözcüklerinde karşımıza çıkmaktadır. Burada kök “F-aet”tir.  Eski sözcük yapılarının bu ve diğer pek çok örneği Urmia Gölü çevresindeki dillerin incelenmesiyle anlaşılabilir, sözgelimi  iyelik durumları için “oğlu”, çok” sözcüğü anlamında “tanrısı” sözcüklerinin kullanımı gibi.

Klito’nun kocası “Dünyayı sarsan” Poseidon, elbette ki Nephthys’in kocası Sutekh’tir. Poseidon sözcüğünün sayısal değeri herhangi bir Mısır tanrısı ile uygunluk göstermez ama Liddell ve Scott’taki eski yazılıma, Poteidaon, bakarsak, bunun 1320 değerini taşıdığını ve Sutukh ile uygunluk gösterdiğini buluruz. Bu konudaki otorite Sydyk’tır. Atlas, 532 ile Harmakis’e denktir ama ikincisinin ilk H harfi gırtlaktan çıkarılan H sesine denk düşen KH olarak alınmalıdır. Bu konuda da otorite sıkıntısı çekmeyiz. Diğer adlar için de aynı durum geçerlidir. Bu arada, Leucippe’nin mutlak biçimde “beyaz at” anlamına gelmediği, “Leuke”nin “kurt” anlamına gelebileceği ve “hippo” bileşik sözcüğünün sıklıkla, hatta daha geç dönem adlar dışında neredeyse daima, Fenikelilerin “su kapısı” ya da “liman” sözcüklerinin Yunancalaştırılmış hali olduğu belirtilmelidir.

Platon’nun çevirdiği Tufan öncesi on kralın adları, Berossus ve Langdon’un listesiyle, daha sonraki döneme ait Jah ve Rahipler listelerinden çok daha büyük bir uyum içinde olduğu görülür. Sözcüklerin yazılışları, listenin kendi zamanından önce yapıldığı ve Mısırlılara ait olduğu yönündeki Platon’nun sözlerini doğrulamaktadır. Ancak bu uyumun, özellikle Mısır dilindeki adların çeşitlemeleri üzerine yazardan daha fazla bilgi sahibi olan diğer araştırmacılar tarafından kontrol edilmesi tavsiye edilir. Bu not, söz konusu uzmanların, özellikle Babil dilleri hakkında da bilgisi bulunanların konuya ilgi göstereceği umuduyla yayınlanmıştır.

Aral (Kithay) ve Balkaş denizleri arasındaki bağlantı, son zamanlarda jeologlar arasında kuşkuyla karşılanmaktadır.  Ancak bunların, aralarındaki onları nerdeyse birbirinden ayıran –ama tam değil-  uzun Kara-tau yarımadasıyla  Kuzey ve Baltık Denizlerine benzediklerine ilişkin kanıtlar daha sonra sunulacaktır. Bu noktada,  Balkaş’ın doğusunda bulunan ve “Ekure Chalcha”dan (E-kur Chalacha, Hole Kabilesinin  Büyük Evi, ya da Kalesi, ya da Kabile Başkenti) binlerce yıl daha eskiye dayanan adlara ve Balkaş’ın içerilerine doğru uzanan bölge adlarına dikkat edilmelidir.



MASONLAR İLE MISIRLILARIN “M-S-N”İ ARASINDAKİ KESİN ÖZDEŞLİK (Bu makale ilk olarak Mason Araştırmaları Tutanaklarında yayınlamıştır)


Giriş

Sami  dillerde sessiz harflerin büyük önemi vardır ve eski Sami  dillerindeki sessiz harflerin günümüzde oldukça büyük bir doğruluk payı ile bilindiğine inanılmaktadır. Ancak, sesli harflerin değerlerinin belirlenmesi, varlığını özellikle Kıpti dili üzerine yapılan bir çalışmaya borçlu olan, son derece yeni bir olgudur. Bu nedenle, Mısır üzerine yirmi yıl önce yazılmış bir kitapta, Ari adına rastlayıp da iki yıl önce yazılmış bir başka kitapta aynı adın, yani aynı hiyerogliflerin, Ir biçiminde yazıya geçirilmiş olduğunu gördüğümüzde aradaki 18 yıl içinde, ikincisinin daha olası bir biçem olduğunun keşfedildiğini anlarız.

Herhangi bir kişisel önyargı olasılığından kaçınmak için, bu makalede, Gardiner’in Mısır dili üzerine en yeni ve söz sahibi eser kabul edilen kitabı Mısır Grameri’nde verdiği kuralları izledim ve ele aldığım hiyeroglifleri söz konusu kitapta Gardiner’in verdiği sayılar ve çevirileri yine Gardiner’in verdiği sayfa numaraları ile birlikte birlikte sundum.


Veriler

Mason cemiyetinin kökeninin, Heru-Behuti’nin müridi olan Mısırlı M-s-n’lere dayandığı sıklıkla öne sürülen bir savdır. Ancak, şu ana dek, buna dair herhangi bir kanıt sunulmamıştır.

M-s-n
sözcüğünü Budge “demirci” (Mısırlıların Tanrıları, cilt I, sayfa 485) Gardiner ise “hipopotam avcısı” (bakınız: sayfa 544) ya da “dokumacı (bakınız: sayfa 510) olarak çevirmiştir.

Mısır dilinde bir kök olan m-s ayrıca “getirmek” anlamına geldiği için,


M-s-n
’ler ile Masonlar arasında bir bağlantı kurmak için, ad benzerliği dışında hiçbir kanıt yoktur. Eldeki kanıt herhangi birşeyi belirtebileceği için, bu bağlamda, Kralın habercileri de onları prototip olarak alabilir.

Buna karşın, Ölüler Kitabında  (papirüs Nebseni) Mısırlı bir Tanrının hiyerogliflerle yazılmış adı geçer. Gardiner’in numaralı listesiyle vermek gerekirse:



 

Hiyeroglif Okunuşu Çevirisi   Gardiner’in sayfa no
 D 4, Göz  Ir  Her şeyi yapan 443
 G 17, Baykuş    em  göre 542
 F 34, Kalp  ab  arzusuna 534
 I  9, Engerek  f   kendi 542

ya da Ir-em-ab-f, “Her şeyi arzusuna göre yapan”: Mucit bir tanrı.

Ölüler Kitabı
adlı eserden onun hakkında çok şey daha öğreniriz. 125. bölümden onun, “Olumsuz İtiraf”ı alan 42 yargıçtan biri, otuzaltıncısı olduğunu öğreniriz. Görünüşe göre, o,  bir tanrı, ya da olasılıkla şöhretli mimar ve sağaltıcı I-em-hotep gibi tanrılaştırılmış büyük bir kişiydi. (Budge, Mısırlıların Tanrıları, cilt I, sayfa 522)

125. bölümden onun “Tebti şehrinden geldiğini” ve 110. bölümden mavi gözleri olduğunu öğreniriz.

Bilindiği gibi, Mısır tanrılarının birden çok adı vardır. Ölüler Kitabı’nın 142. bölümünde Osiris’e verilen adların listesine bakın. Osiris için orada,
(Bölüm 5) kullanılan adlardan biri An-mut-f-abur’dur ve bu şu anda ele aldığımız adla aynı tiptedir.

Bu tanrı ya da tanrılaştırılmış varlık için kullanılmış adlardan diğerlerini bulabilir miyiz? Hangi mavi gözlü mucit tanrının Tebti kentinde tapınağı vardır?

Tebti
, Herodot’un Tanis’i, İbranilerin Zoan’ı, büyük bir cam ve ömlek üretim merkeziydi ve görkemli bir tersaneye sahipti. Numbers cilt III, 22. buranın İbrahim’in zamanından daha eski olduğu belirtilmektedir. (Smith, Klasik Coğrafya Sözlüğü, altbaşlık Tanis). Bu nedenle mucit bir tanrıdan söz edilmesi doğaldır.

Budge’ın  Mısırlıların Tanrıları adlı eseri için hazırladığı paha biçilmez indeksi açarsak, Tanis’te tapınağı bulunan tanrı olarak bir tek Horus Behutet’in verildiğini görürüz.

Smith’in Klasik Coğrafya Sözlüğü’nde, Tanis’teki tapınağın Tanrı Ptah’a ait olduğu belirtilir. Ptah da mucit bir tanrıydı ve Heru ya da sıkça kullanılan biçimiyle Horus Behutet ile karıştırılmış ya da ona tapınma geleneği Horus’a tapınma geleneğinin yerini almış olabilir. Her koşulda, Ölüler Kitabı’nın bölümlerinin yazıldığı dönemde Tanis’te tapınağı bulunan mucit tanrı Horus’tu ve Ölüler Kitabı, Ptah’ın Mempisteki tanrı olduğunu belirtmektedir.

Ölüler Kitabı’
nda adı geçen tek mavi gözlü tanrının Horus olduğunu bulup (“Size mavi gözlü Horus geldi”, bölüm 177, satır 7), ve özellikle, Horus adının ölülerin 42 yargıcı listesinde, 125. bölümde İremabf ile birlikte yer almadığını saptadığımızda kimlik belirleme işlemi tümden tamamlanmış olur.  Bu bulgu, An-mut-fab-ur’un Osiris’in diğer bir adı olması gibi, (bölüm 142) Iremabf’ın da Horus için başka bir ad olduğu sonucunu destekler.

Iremabf
’ı Horus Behutet ile bu biçimde özdeşleştirdikten sonra, Heru-Behutet ya da Iremabf’ın Mesen’in başı olması son derece ilgimizi çekecek bir konudur.

Budge, Mısır’ın Tanrıları, (cilt I, sayfa 476) adlı çalışmasında bunlara geniş yer ayırdığı için burada tüm ayrıntıları vermeme gerek yok ve elinizdeki bu çalışmanın yeterli uzunlukta olduğunu düşünüyorum.

M-s-n
ya da eksik sesli harfleri kabul edilmiş yöntemle tamamlarsak Mesen sözcüğünün anlamı bağlamında, Mısır ve Fenike dilleri ile diğer Sami  dillerdeki kökler ve sözcüklerin kullanıldığı yerler üzerinde yapılan ayrıntılı bir incelemeden sonra, sözcüğün herhangi bir mesleğe değil bir alanda çalışanların işgal ettiği konuma karşılık geldiği  söylenebilir.

M-s
kökü üretmek, öne çıkarmak” anlamına gelmektedir (Gardiner, sayfa 544 ve diğerleri). “unsursözcüğü iyi bir çeviri olurdu, eski toplulukların unsurları işçi ya da ustabaşı olsaydı tabii. Olasılıkla böyleydiler. Her koşulda, Mesen, yapılan işin doğasına bakmaksızın, usta bir zanaatkar anlamına gelir. Edfu’da hiç kuşkusuz demirciydiler, ama başka şehirlerde duvarcılık (masonluk) ya da başka zanaatlarla uğraşmış olabilirler.

Hiyeroglif yazıda, hiyeroglif şeyin kendisini temsil ediyordu. Bu nedenle “herşeyi yapan tanımının Masonların kullandığı bir simge olan göz (Gardiner, D, 4) ile ifade edilmiş olması ilgi çekicidir. Ayrıca, M-s-n’in içiçndeki M-s sözcüğü ç tilkinin derisinden yapılan bir iş önlüğü anlamına gelir (Gardiner, F,31). Bunlar tümüyle rastlantı olabilir ama aralarında gerçek bir bağıntı olması daha olasıdır.


Sonuç

Iremabf sözcüğünde, kendi Mason tarikatımız ile Eski Mısırdaki usta zanaatkarların ait olduğu Mesen tarikatı arasında gerçek bir bağlantının kanıtları var görünmektedir.



Ekler

Sur Şehri Kralı ile olan bağlantıyı belirli şeyleri açıklamak için uydurulmuş bir öykü sayıp reddetmek doğal olabilir. Mesen’lerin hanedan öncesi dönemde, Kızıl Deniz’den gelen ve ölü geçip Thebes yakınlarında Nil Nehrine varan  işgalciler olduğu (Budge, Gods of Egypt, cilt I, sayfa 485) kuramı gelişene dek ben de öyle hissediyordum.

Dokuz yıl önce, Fenikelilerin bu yoldan geldiğini gösterdim (Kafkas Kıstağının Batık Uygarlığı; bu çalışmanın baskısı tükenmiştir ama British Museum, Atheneum ve diğer kütüphanelerde bulunabilir). Fenikelilerin kendi ana yurtları olan Stagnum Assyrumda bir Sur şehri olduğu için, Iremabf bu asıl Sur’un kralı olabilir ama elimizde buna dair kanıt bulunmamaktadır.

İkinci Chronicles’daki (ii.13) çoğunlukla Hir-am-bi olarak yazılan Hur-am-bi adı, Fenike dilindeki adların iyi bilinen bir grubuna girmektedir. Abi-baal ile Huram’ın babasının adını olan Abi-is’i  karşılaştırınız. (Rosenberg, Phoenician Dictionary, sayfa 70 ve Century Bible, Chronicles, sayfa 184). “Hurom benim babam”, yani vasim ya da koruyucum. Ama “abi” sözcüğü Horus Behutet’in dul annesinin adını anımsatan bir ipucu olabilir ünkü bu türden kullanımlara eski dinsel törenlerde oldukça sık rastlanmaktadır.

Ocak, 1932.  

 


[1] Eski Kabartay-Balkar Özerk Sosyalist Cumhuriyeti’nde kuzey ve kuzey batıda yer alan Kabartay Ovası’nı boydan boya geçerek Hazar Denizine dökülen ırmak. Terek Irmağı Çerek, Çegem, Baksan ve Malka ırmaklarının birleşmesiyle oluşmuştur.  

 

[2]  Yunanca yazdığı Mısır tarihi ile tanınan Mısırlı rahip. I.Patolemaios için yazdığı tarihin ancak bazı parçaları günümüze ulaşmıştır. Bunlar Josephos’un Pros Apiona adlı incelemesindeki an-latı parçaları ile sülaleler, Firavunlar ve saltanat dönemlerine ait çizelgelerdir. Günümüze ulaşan bu parçalar Manethon’un yapıtının sağlam yerel kaynaklara dayandığını göstermektedir. 

 

[3]  Romalı tarihçi (330-395). 

 

[4] Flavios İosephos, Latince Flavius Josephus, İbranice Mattitiyahu Ben Yasef  Hakohen, Yasef ben Mattias   adlarıyla bilinen Yahudi din adamı, bilgin, tarihçi ve asker. (doğumu 37/38 Kudüs – ölümü 100 Roma). En önemli yapıtı 93 yılında tamamladığı 20 ciltlik İoudaike Aarkhaiologia’da  (Yahudilerin Tarihi) yaradılışdan başlayarak  66-70 arasındaki ayaklanmanın hemen öncesine  değin Yahudi tarihini anlatır. Yapıtın Latince adı Antiquitates Judaicae’dir.
 

[5] Pentateukhos , (Yunanca’da beş kitap), Tevratı’n Hz.Musa’ya vahyedildiğine inanılan Tekvin, Çıkış, Llevililer, Ssayılar ve Tesniyet başlıklı ilk beş kitapdan oluşan bölümü.

 

[6] Alta-hasis  çok bilge” İnsanlık durumunu ele alan bir Mezopotamya mitinin kahramanı. Tanrılar kendilerine besin sağlaması için yarattıkları insanlığı, dönem dönem kıtlık, salgın hastalık ve tufan gibi afetlerle yok ederler. Alta-hasis her seferinde tanrı Enki tarafından kurtarılır.

 

[7] Sarmatya  26-27 milyon yıl önce oluşan kaya katmanlarının başlıca bölümü. Pontiyen katın altında ve Tortoniyen katın üzerinde yer alan Sarmatiyen kat adını eski Sarmat kabilelerinin ülkesi olan Sarmatia’dan alır (bugün Rusya’nın güneyinde). Bu dönemde pek çok alan okyanusun altından yavaş yavaş yükselerek ortaya çıkmaya başlamıştı. Yüzeye çıkan kara parçalarının arasındaki birbirinden kopuk iç denizler ve buralara akan ırmaklar vardı. (ç.n.)
 

[8] Pheathon (“Parlayan” “ışık saçan”) Yunan mitolojisinde Güneş Tanrısı Helios’un Kleymene adında bir kadın ya da nypha’dan doğma oğlu. Babası belli olmadığı için kendisiyle alay edilince annesinden babası olduğunu öğrendiği Helios’ gider. Bunu doğrulayan Helios zözünü kanıtlamak için istediği her şeyi verebileceğini söyler ve güneşin arabası ile bir gün boyunca göklerde dolaşmasına izin verir. Ama Pheton arabanın atlarını dizginleyemez ve araba dünyaya fazla yaklaşarak onu savunmaya başlar. Bunun üzerinhe Zeus bir yıldırım göndererek Pheton’u dünyaya Eridanos ırmağının ağzına düşürür.
 

[9] Bitumen Yolların kaplanmasında kullanılan (katran, asfalt) gibi bir madde.
 

[10] pylon – Bir  köprü ya da caddenin baş taraflarına inşa olmuş dört köşe taş ayak biçiminde süs bölümleri
 

[11] Berossus, Berossos ya da  Bel-Asur biçiminde de yazılır. Babil uygarlığının kökenine ilişkin bilgileri Eski Yunanlılara aktaran Kaldeli Bel rahibi. Babil uygarlığının tarihi ve kültürü hakkında ç ciltlik Yunanca bir yapıt yazmıştır. Asur Kırallığı’nın   tarih ve kronolojisini kapsayan ikinci ve üncü ciltler “Tufandan önceki on kral” la başlar. Daha sonra sırasıyla tufan olayını, krallığın yeniden kuruluşunu, “tufandan sonra” gelen kralları vb. anlatır. Akad dilinde yazılmış çiviyazısı metinler Berossus öyküsünü önemli ölüde doğrulamaktadır.

 
1. Bölüm          2. Bölüm          3. Bölüm