ANADİL GÜNÜ KUTLANIYOR

 

SEAUH Gueşşnağue
Adige Psalhe Gazetesi
Mayıs 2006

 
   
 

10 Nisan 2000 tarihinde Adige Cumhuriyeti Devlet Başkanı'nın emri ile 14 Mart tarihi Adige Dili ve Edebiyatı Günü olarak ilan edildi.


Bu şekilde başlayan Adige Dili Günü her yıl 14 Mart tarihinde, günün anlam ve önemini yansıtan çeşitli faaliyetler Adigey Cumhuriyeti'nde kutlanır.


Dün bu amaçla Halk Kütüphanesi'nde düzenlenen toplantıya Ğuk’e Zamudin yönetimindeki “Jjuw” müzik grubu da katıldı.


Toplantının açılışında düzenleme komitesinde olan ve aynı zamanda kütüphanenin bir çalışanı olan Koşeğu Sakinet bir konuşma yaptı. Daha sonra “Jjıwu” grubu, katılanları etkileyen güzel bir şarkı seslendirdi.


Dil eğitimi alanında çalışan Mehmet Yedic “Gençler ana dillerini kullanmadıkları takdirde yarınlarımız olmayacaktır” mesajı veren bir kısa konuşma yaparak; Adige Devlet Üniversitesi'nin Adige Filolojisi ve Kültürü Bölümü öğrencilerinden L’ıptsque Larise, X’ak’emız Suzanna, Hkurme Saide’ye Adige dilini seçtikleri ve kullandıkları için teşekkür etti ve çeşitli hediyeler verdi.


Filoloji doktoru, Adige Devlet Üniversitesi Filoloji ve Kültür Fakültesi Dekanı Wuneroque Raye konuşmasında; Adige Dili ve Edebiyatı Günü olarak bir günün kutlanıyor olmasının çok önemli olduğunu ifade etti.


Dilimizi kullanmak ve onu konuşmak gerektiğini söyleyen Raye, bu konuyu bir gün ile bir hafta ile sınırlayarak ihmal etmenin mümkün olmadığını ifade ederek “dilin kökleri söylencelerdedir” dedi ve sözlerine müzik grubunun söylediği eski şarkılardan örnekler vererek konuşmasını bitirdi.

Filolog Tx’arquahkue Yunus konuşmasında Adige yazı dilinin kat ettiği yoldan bahsetti, 14 Mart tarihinin Adige Dili Günü olarak ilan edilmesi sürecini anlattı. Bilimadamına göre bu yıl geçen yıllara göre daha ileri düzeyde kutlanıyor dil günü.

DÇB İcra Kurulu'nda görevli olan ve Adige dilinin bilimsel bir şekilde öğrenilmesi ile yakından ilgili Meşfeşş Necdet’in söylediğine göre insanın ulusal bilinci olursa dile de kültüre de değer verir. Tüm kültürlerde eski şarkılar ve destanlar ulusal kültürün can damarıdır.











Şarkılar insanları ruhen birbirine ulaştırır, ortak bir yolda buluşturur, his verir,g üzelliğe yöneltir. Jjıwu müzik grubu da bu amaç için çalışıyor diyen Necdet, sözlerine devamla; şarkıların Adige dilinin muhafaza edilmesinde önemli bir savunma aracı, çocuk eğitimi ve yetiştirilmesi konusunda da güçlü bir eğitim aracı olduğunu söyledi.

Adile Dili günü tayin edilmiş olmasının çok önemli bir şey olduğunu söyleyen Nejdet M.; Dünya Çerkes Birliği'nin desteklediği ve Adige Bilimler Akademisi'nin de gündemine aldığı Adige Dili Günü'nün Karaçay-Çerkessk ve Kaberdey-Balkar cumhuriyetlerinde de kutlanması kararı alındı dedi.

Bu konunun devlet politikası olması konusunda parlamentoların kararı gerekiyordu ve Karaçay-Çerkessk’te bu karar alındı, şimdi Kabardey Balkar Cumhuriyeti’nin de bu kararı alması bekleniyor, eğer bu uygulama işlerlik kazanırsa dağınık yaşayan halklarımızın yeniden birleşip kaynaşmasına çok büyük katkısı olur, belki bu uygulama bizim ortak bir alfabede birleşmemize de katkı sağlayabilir, diyen Meşfeş Necdet sözlerine şöyle devam etti :

Dilde birlik halkların ortak kararı ile sağlanabilir. İnsanların birbiriyle ilişki kurması gerek, kaynaşması gerek, birbiri ile konuşması gerek “Adige Maq” dünyadaki tüm Adigelerin haberlerini yayınlamalı, internetten tüm Adigelere ilişkin haberleri okuyabilmek gerek.


Benim inancıma göre dili ortak kılacak olan, halkı birleştirecek olan en önemli araç uydudan yayın yapan bir televizyondur.


Bu imkana kavuşursak Japonya'da, Amerika'da, Fransa'da ve diğer ülkelerde yaşayan Adigeler bizden, biz de onlardan haberdar oluruz.


Televizyon ile en iyi eğitim programlarını en cazip çocuk programlarını yayınladığımızda çocuklarımız eğitim çağında ve öncesinde ana dillerini öğrenir konuşurlar.


Meşfeşu Nejdet’in konuşmasından sonra katılımcılar Adige dilinin durumu ve geleceği konusunda düşüncelerini açıkladılar, ikinci bölümde ise toplantıya katılanlar müzik grubunun söylediği şarkıları dinlediler.