10 Nisan 2000 tarihinde Adige Cumhuriyeti Devlet
Başkanı'nın emri ile 14 Mart tarihi Adige Dili ve
Edebiyatı Günü olarak ilan edildi.
Bu şekilde başlayan Adige Dili Günü her yıl 14
Mart tarihinde, günün anlam ve önemini yansıtan
çeşitli faaliyetler Adigey Cumhuriyeti'nde kutlanır.
Dün bu amaçla Halk Kütüphanesi'nde düzenlenen
toplantıya Ğuk’e Zamudin yönetimindeki “Jjuw”
müzik grubu da katıldı.
Toplantının açılışında düzenleme komitesinde olan ve
aynı zamanda kütüphanenin bir çalışanı olan Koşeğu
Sakinet bir konuşma yaptı. Daha sonra “Jjıwu”
grubu, katılanları etkileyen güzel bir şarkı
seslendirdi.
Dil eğitimi alanında çalışan Mehmet Yedic
“Gençler ana dillerini kullanmadıkları takdirde
yarınlarımız olmayacaktır” mesajı veren bir kısa
konuşma yaparak; Adige Devlet Üniversitesi'nin Adige
Filolojisi ve Kültürü Bölümü öğrencilerinden
L’ıptsque Larise, X’ak’emız Suzanna,
Hkurme Saide’ye Adige dilini seçtikleri ve
kullandıkları için teşekkür etti ve çeşitli hediyeler
verdi.
Filoloji doktoru, Adige Devlet Üniversitesi
Filoloji ve Kültür Fakültesi Dekanı Wuneroque Raye
konuşmasında; Adige Dili ve Edebiyatı Günü olarak bir
günün kutlanıyor olmasının çok önemli olduğunu ifade
etti.
Dilimizi kullanmak ve onu konuşmak gerektiğini
söyleyen Raye, bu konuyu bir gün ile bir hafta ile
sınırlayarak ihmal etmenin mümkün olmadığını ifade
ederek “dilin kökleri söylencelerdedir” dedi ve
sözlerine müzik grubunun söylediği eski şarkılardan
örnekler vererek konuşmasını bitirdi.
Filolog
Tx’arquahkue Yunus konuşmasında Adige yazı
dilinin kat ettiği yoldan bahsetti, 14 Mart tarihinin
Adige Dili Günü olarak ilan edilmesi sürecini anlattı.
Bilimadamına göre bu yıl geçen yıllara göre daha ileri
düzeyde kutlanıyor dil günü.
DÇB İcra
Kurulu'nda görevli olan ve Adige dilinin bilimsel bir
şekilde öğrenilmesi ile yakından ilgili Meşfeşş
Necdet’in söylediğine göre insanın ulusal bilinci
olursa dile de kültüre de değer verir. Tüm kültürlerde
eski şarkılar ve destanlar ulusal kültürün can
damarıdır.
Şarkılar insanları
ruhen birbirine ulaştırır, ortak bir yolda buluşturur,
his verir,g üzelliğe yöneltir. Jjıwu müzik grubu da bu
amaç için çalışıyor diyen Necdet, sözlerine devamla;
şarkıların Adige dilinin muhafaza edilmesinde önemli
bir savunma aracı, çocuk eğitimi ve yetiştirilmesi
konusunda da güçlü bir eğitim aracı olduğunu söyledi.
Adile Dili günü tayin edilmiş olmasının çok önemli
bir şey olduğunu söyleyen Nejdet M.; Dünya Çerkes
Birliği'nin desteklediği ve Adige Bilimler
Akademisi'nin de gündemine aldığı Adige Dili Günü'nün
Karaçay-Çerkessk ve Kaberdey-Balkar cumhuriyetlerinde
de kutlanması kararı alındı dedi.
Bu konunun devlet politikası olması konusunda
parlamentoların kararı gerekiyordu ve
Karaçay-Çerkessk’te bu karar alındı, şimdi Kabardey
Balkar Cumhuriyeti’nin de bu kararı alması bekleniyor,
eğer bu uygulama işlerlik kazanırsa dağınık yaşayan
halklarımızın yeniden birleşip kaynaşmasına çok büyük
katkısı olur, belki bu uygulama bizim ortak bir
alfabede birleşmemize de katkı sağlayabilir, diyen
Meşfeş Necdet sözlerine şöyle devam etti :
Dilde birlik halkların ortak kararı ile sağlanabilir.
İnsanların birbiriyle ilişki kurması gerek, kaynaşması
gerek, birbiri ile konuşması gerek “Adige Maq”
dünyadaki tüm Adigelerin haberlerini yayınlamalı,
internetten tüm Adigelere ilişkin haberleri
okuyabilmek gerek.
Benim inancıma göre dili ortak kılacak olan, halkı
birleştirecek olan en önemli araç uydudan yayın yapan
bir televizyondur.
Bu imkana kavuşursak Japonya'da, Amerika'da,
Fransa'da ve diğer ülkelerde yaşayan Adigeler bizden,
biz de onlardan haberdar oluruz.
Televizyon ile en iyi eğitim programlarını en
cazip çocuk programlarını yayınladığımızda
çocuklarımız eğitim çağında ve öncesinde ana dillerini
öğrenir konuşurlar.
Meşfeşu Nejdet’in konuşmasından sonra katılımcılar
Adige dilinin durumu ve geleceği konusunda
düşüncelerini açıkladılar, ikinci bölümde ise
toplantıya katılanlar müzik grubunun söylediği
şarkıları dinlediler.
|