KABARDEY VE KARDEŞ ÇERKES CUMHURİYETLERİNDEN HABERLER
Haber Merkezi
Adige Psatle, 25 Eylül 2009
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız
 

KABARDEY'DE FESTİVAL
NIBEJ Taise
(Ныбэжь Таисэ)
 

“Oşhamafe Zirvesinde Dans” adlı II. Dünya Festivali, olanca coskusuyla dün, 24 Eylül günü Nalçik Yeşil Tiyatro (Театр ЩхъуантIэ) binasında sürdü. Danslar Kabardey-Balkarya’nın “Kabardinka”,  “Balkariya” ve “Terek Kazakları” (Терские казаки) devlet dans toplulukları tarafından yürütüldü. Konuklara bereketli yöremize özgü tatlı ve meyveler ikram edildi.
 


Gösteriler Federal Merkez temsilcilerinin tanıtılmaları, konuşmaları, ardından dans topluluklarının sahneye alınmaları biçimde planlanmıştı. Önce Kabardey-Balkarya Devlet Başkanı Kanoko Arsen ile Rusya Federasyonu’ndan gelen konuk bakan Avdeyev Aleksandr kürsüye çağrıldılar. Festivalin olumlu sonuçlar getirmesi, bunun Kabardey-Balkarya ve Rusya adına yararlı sonuçlar getirmesi dileklerinde bulundular. Her iki lider de sahneden eli boş uğurlanmadılar. Festivale katkıları nedeniyle Kanoko ve Adeyev’e kuzu derisinden yapılma birer kalpak, beyaz yamçı ve başlık rmağan edildi.

 

Ardından çocuk toplulukları sahneye alındı. Elinde festival bayrağı ile ünlü genç dansçı Kalmık Tamerlan sahneye çıktı, alkışlar arasında  müthiş bir dans sundu. Bu girişten sonra sırasıyla Hindistan’ın “Malva Cabhiçark klub” dans topluluğu, İtalya’nın “Folk Kampidano” topluluğu,  “Estampas Burgalesas”  şarkısı eşliğinde İspanyol dans topluluğu, Beninli darbukacılar  ile Cote d’İvoir dansçıları danslarını sundular. Rusya adına “Stavropol” Kazak şarkıcıları ile “Kabardey-Balkarya Devlet Akademisi Dans topluluğu” festivale renk kattılar.

 

Gösteriler kendi dil ve makamları eşliğinde sunulan dansların yadırgamadıkları, aksine ruhlara hitap ettikleri ve kitlelerle iletişim kurabildikleri anlaşıldı. Barışın, sevincin ve geleneğin yaşandığı Nalçik’teki bu festival Tanrı’nın (Тхьэш­хуэ) da hoşuna gitmiş olmalı ki, bir yağmur yağıyor, bir güneş açıyor, ortalık güllük gülistanlığa dönüşüyordu…

 

Festival, tüm coşkusuyla bugün de Nalçik’te sürecek. Festival korteji, ilk, orta, lise ve üniversiteler ile fabrika ve tesislerden gelecek  insanlarla oluşacak, topluluk Kabardey’in Rusya’ya katılışının 400. yılı meydanında toplanıp yürüyüşü başlatacak ve Abhazya meydanına yürüyecek. Orada cumhuriyetin kent ve rayonlarından gelen yerel dans ve şarkı toplulukları korteji karşılayacaklar. Abhazya Meydanında geleneksel gösteriler uygulamalı olarak sunulacak, Kabardey-Balkarya uluslarının geleneksel yiyecekleri yenecek. Ulusal geleneğin, giysilerin sergilendiği festival, “soru-cevap” yarışmaları biçiminde bir uygulamadan sonra, sıra danslara gelecek.


 

TARİHTE BUGÜN

HAŞIKOY Oleg (Хьэщыкъуей Олег)
 

* 40 yıl önce 24 İslam ülkesi tarafından  İslam Birliği Örgütü kuruldu. Örgütün üye devlet sayısı şimdi 57’dir.

 

* 100 yıl önce Paris’te ilk yeryüzü uçak sergisi açıldı. Bugünkü “Le Bourget” (Ле-Бурже)  sergisinin temeli orada atıldı.

 

*1934 yılında Nalçik’te Kabardey-Balkarya’nın ilk kolhoz-sovhoz spartakiadı açıldı.

 

*1915 yılında Adigey Cumhuriyeti ulusal yazarı, oyun yazarı ve çevirmen YEVTIH’ Asker  (Еутых Аскэр) (1915-1999) doğdu.

 

*Eğitim bilimleri doktoru YEMUZ Nine (Емуз Нинэ) de bugün doğdu.

 

Devlet Başkanı Kanoko, Maho Bilal’i (Махуэ Билал) kutladı.

 

Dünya Serbest Güreş  şampiyonasından altın madalya ile dönen Maho Bilal’i ilk kutlayanlardan biri de Kabardey-Balkarya Devlet Başkanı Kanoko Arsen oldu.

 

Başkan sporcularımızın sağlıklı ve disiplinli çalışmaları için elden gelen her türlü desteğin verileceğini, 2012 Londra Olimpiyatları için sıkı bir çalışma yürütmek  gerektiğini söyledi.

 

 

KARDEŞ CUMHURİYETLER

 

Gücülerle görüşmeler

 

Abhazya. Gürcistan ile Abhazya’nın silaha başvurmadan barışçı yollardan anlaşmaları için Rusya Federasyonu, ABD, AB, BM , AGİT  ve Abhazya temsilcileri İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya gelecekler.

 

Rusya Federasyonu, Abhazya ve Güney Osetya delegeleri, Abhaz-Gürcü ve Oset-Gürcü anlaşmazlıklarının barışçı çözümüne Gürcistan’ın  yanaşmadığını belirtiyorlar, Gürcistan’ın hukuki belgeleri imzalamaktan kaçınması da bunun bir kanıtı…

 

 

Değişik birçok konu görüşüldü

 

Adigey. AC Devlet Başkanı Thakuşın Aslan, RF Devlet Başkanlığı İdari İşler Birinci Başkan yardımcısı Vladislav Surkov ile Moskova’da buluştu.

 

Thakuşın Aslan Adigey’in ekonomik ve sosyal durumu, Kuzey Kafkasya’daki dini merkezlerin uluslar arası dostluğu güçlendirme yönündeki çalışmaları, gençlerin eğitimi, terörizm ve Vehhabiliğe karşı mücadele gibi konularda  yapılan çalışmaları anlattı.  

 

Toplantıya Adigey ve Krasnodar Kray Müftüsü Yemıj Nurbıy da katıldı.

 

Fıskiye yapılıyor

 

Karaçay-Çerkesya. Çerkessk kenti belediyesi 300 metre karelik bir alanda fıskıye kurmaya çalışıyor. Bu iş için 10 milyon Ruble para harcanacak

 

Belediyeden açıklandığına göre, fıskiye muhteşem olacak, 100 lamba yakılacak. Etraf  temizlenecek, oturma yerleri yapılacak, çevre çim ve çiçek tarhları ile donatılacak. Meydan da ışıklandırılacak.

 

Proje iki ay içinde tamamlanacak.


 

ÇOCUKLAR MEDRESE EĞİTİ ALIYORLAR
 

Mırzakan Hasan ile Wırısmembet Milan

 

Malka (Aşabey) köyündeki cami,  fotoğrafta görülüyor. Cami iç ve dış görünümüyle çok  güzel bir yapı. Bir süre önce inşa edildi. Cami Tahıl Firması Müdürü Şogen Avés (Щоджэн Iэуес) tarafından yaptırıldı. Köye de yardımda bulunan biri Avés. Köyün içme suyuna kavuşması için 4, 5 milyon Ruble bağışta bulundu. Yoksullara para, ürün ve benzeri şeylerle yardımlar da yapıyor. Avés’in eşi Marit de yardımlarını esirgemiyor. Marit caminin oturma odasına bir bilgisayar bağışladı. Çok kişiye de parasal yardımda bulundu.
 

 

Hayır işlerinde var gücüyle çalışan grubun içinde Mahol’ Hazretaliy (МахуэлI Хьэзрэталий), Malka köyünden  Karmeh’e Habas, Husén, Hasan, vd bulunuyor.

 

Nartsanlı Kazdehu Timur, küçük öğrencilere bir bilgisayar bağışladı.

 

Yeni cami insanların toplandığı bir yer. Yaz mevsimi öğrenciler için bir dinlence dönemi, caminin ikinci katında oğlan ve kız çocuklarına ders veriliyor. İmam Hacı Mırzakan Hasan çocuklara Kuran okutuyor ve dini kuralları öğretiyor. Hasan, halkın çok sevdiği ve saydığı bir din görevlisi. Kuran okuma yarışmasında derece alanlardan biri. Hasan birkaç yıldan beri çocuklara dini eğitim veriyor. Bu işi gönüllü, yani karşılıksız  olarak yapıyor.

 

Hasan’dan eğitim alan çocuklar arasında Aneter  Milan, Tatarkan Maryan, Mahol’ Emine, Şogen Asker, Tatarkan Astemır, Wırısmambet Oksana ve Şep’ey Kaplan bulunuyor.