Geride bıraktığımız 2008 yılında önemli başarılara imza attık, bunlar arasında eğitim sistemimizde gerçekleştirdiğimiz başarı ve yenilikler ayrı bir önem taşımaktadır. 2008-2009 eğitim-öğretim yılında, ilk ve orta dereceli 167 eğitim kurumumuz bulunuyor, bunların 158’i gündüz, 9’u da gece okuludur. Cumhuriyetimizde -4 yıllık-sadece 7 ilkokul kaldı, 9’uncu sınıfa kadar okutan 23 okul, 128 de orta öğretim okulu bulunuyor. Bu arada 4 gimnaziya (kolej), 4 lise ve 3 de zihin engelli okulumuz da var.

Okullarımızdan 121’i köy okulu, öğretmenlerimizin yarısı da bu köy okullarında görevlidir. Okullarımızdaki toplam öğrenci mevcudu 43 bin 102, sayı bir önceki (2007-2008) eğitim yılına göre 745  daha azalmış durumda.

AC okullarının yüzde 19’unda çocuklar birden çok kişinin tek sırada oturduğu sınıflarda okuyorlar. 20 köy okulunda da 100’den az öğrenci bulunuyor.

Eğitim kurumlarının geliştirilmesiyle görevli “Ğesenığ” (Eğitim) adlı bir ulusal proje, geçtiğimiz yıl önemli görevleri yerine getirdi, eğitim  programlarının uygulanması işinde Bakanlığımızın desteğinde çalışıldı. Geçtiğimiz eğitim yılında en iyi 11 okulun her birine birer milyon Ruble para tahsis edildi. Bu okulların arasında 22 nolu Maykop gimnaziyası, 19 nolu Maykop Lisesi, Tevçoj rayonundaki Neçereziye ortaokulu, Tahtamukay rayonundaki Panehes (Пэнэхэс) ortaokulu ve Şevgen rayonunaki 1 nolu ortaokul ve daha başkaları  bulunmaktadır.

Öğretmenler arasında yapılan başarı yarışmasında derece alan 37 öğretmene parasal yardımda bulunuldu. En başarılı öğretmenler arasında Krasnogvardeyski rayonu  nolu gimnaziya öğretmeni Slivke Oksana, Adige cumhuriyet gimnaziyasından Şevgen Mariyet, 19 nolu Maykop Lisesinden Yuriy Skorkin’e yüzer bin Ruble verildi. Onları izleyen 15 öğretmene de AC bütçesinde otuzar bin Ruble verildi.

Eğitim, sanat ve spor alanında başarılı 24 gencimize de RF ve AC bütçelerinden yardımlarda bulunuldu.

Çocuk yuvalarının geliştirilmesi ve oralarda çalışan eğiticilerin maddi yönerden desteklenmeleri konusunda, geçtiğimiz yıl cumhuriyetimizde bir yarışma düzenlendi. Bu bağlamda 10 çocuk yuvasının her birine 300 biner Ruble, 66 çocuk bakıcısına da 30 biner Ruble para verildi. Bu kişiler arasında Cece (Giaginski) rayonu 2 nolu çocuk yuvası bakıcısı Peneşü  Svetlana, Adigekale kenti 2 nolu çocuk yuvası bakıcısı Thağepsev Goşnağ, Hakurınehabl beldesi çocuk yuvası “Nasip” görevlisi Pşıdateko Goşefıj ve daha başkaları da bulunmaktadır.

Okul için gerekli gereçlerin alınması için 2008 yılı AC bütçesinde 2 milyon 500 bin Ruble ayrılmıştı. Bu parayla 17 optik gereç ve diğer yardımcı malzemeler kompleksi  alınmıştır. Bunlar fizik, tarih ve matematik odalarına/laboratuvarlara yerleştirildiler. Buna ek olarak federal bütçeden gönderilen parayla da 41 malzeme kompleksi daha okullara sağlanmıştır.

Bilim ve Eğitim Bakanlığımız geçen yıl eğitsel konularda da desteğini sürdürdü. Bu amaçla 2008 yılı AC bütçesinde 26 milyon kadar bir para ayrılmış, bunun 25 milyon 340 bin Rublesi kullanılmıştır. “Adigey  çocukları” programı kapsamında “Üstün yetenekli/zekalı çocuklar”  için 2 milyonun üzerinde para, “Yetim çocuklar” için de 861 bin 500 Ruble ayrıldı. Bilimsel çalışmalar için 1 milyon Ruble, devlet dillerinin –Rusça ve Adigece- korunmaları ve geliştirilmeleri için de 1 milyon Rublenin  üzerinde bir para ayrılmıştı. Eğitim uzmanlığı üzerine çalışmalar için de 17 milyon 184 bin 400 Ruble tahsis edilmişti. Okullardaki güvenlik önlemleri için de 1 milyon 400 bin Ruble verilmişti.

Bu son yıllarda ulusal projeler konusunda okullarımızda hayli çalışma yapıldı. Sözgelişi 2006 yılında yarışmaya konu olan sergi sayısı 7 idi, bu sayı 2007’de 13, 2008’de de 18 oldu.

AC Eğitim ve Bilim Bakanlığı okul  gereçlerinin temini konusunda federal bütçe olanaklarından yararlanma gereğinin bilincindedir. Bu bağlamda, 2008 yılında okulların gereksinimlerinin karşılanması için federal bütçeden 34 milyon Ruble gönderildi. Ulusal proje kapsamına giren köy okullarında kullanılmak üzere, federal merkezden  17 milyon 456 bin 500 Ruble tutarında görsel malzeme gönderildi.

Geçtiğimiz yıl AC üç federal programdan daha yararlandı, böylece okullar için 9 milyon 100 bin Ruble tutarında gereç alındı.

2008-2012 yıllarına ilişkin “Güney Rusya” federal programı kapsamında, üç çalışma ve okul inşa desteği AC’ne sağlandı. Bunlar Adigekale kentinde 30 derslikli yeni bir okul yapımı, Krasnogvardeyski rayonunda yapımı süren bir okul, görme özürlüler ve körler için de bir internet okulu yapımıdır. RF Devlet Başkanlığı fonundan (ödeneğinden) gönderilen 3 milyon 820 bin Ruble, Dahovskaya (Asrethabl) beldesindeki (stanitsa) 5 nolu okulun çatı onarımı için kullanıldı.

Bu başarı temeli üzerinde eğitim düzenimiz yeni yılda da yürüyüşünü sürdürecektir.

Sonunda, 11 Aralık 2008’de AC Müzikal Okulu salonu “Aşemez” Çocuk Şarkı Topluluğu’nun sesiyle çınladı.Kutlama (Konser), Aşmez Şarkısı ile açıldı. Aşemez’e ilişkin Nart öyküsü de bir çocuk tarafından anlatıldı. Eski şarkıları okuyan öğrencileri, ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin de dikkatle izlemekte olduklarını saptadık, o çocukların büyükleri gibi olmak istediklerini de anladık. Aslında kutlama, daha alt sınıftaki öğrencileri topluluğa katılmaya özendirmek amacıyla düzenlenmişti.

Bu anlamlı kutlamaya hayli kişi katıldı.Kutlamaya ulusal sanat ve kültürden anlayan tanınmış uzmanlarımızdan bazıları, öğretim üyeleri, ana-babalar, Ulusal Kültür Merkezi temsilcileri, “Jıv” Şarkı Topluluğu ve medya mensupları  da katıldılar.

“Aşemez” topluluğu öğretmen ve öğrencilerini iyice coşturan asıl gelişme ise, Adige pşıne’sinin (akordeonunun) çıkardığı hızlı tempolu sesler oldu. Dans müziği ve şarkılar eşliğinde, uyumlu bir biçimde konuk öğretmenler, ana-babalar,bu arada küçücük kızlar bile dans pistine doluştular. ”Aşemez”in beklenen ilgiyi fazlasıyla bulduğunu söyleyebiliriz.

Öğrencilikleri yanında, bir de sanata yönelik ilk adımlarını atmış olan bu küçük öğrencilerimiz, okulun Başkanı Çıç Nuriyet (К1ык1 Нурыет) de kutladı. Öğrencilere birer başarı belgesi verildi. Bu gösterisiyle çocuk topluluğumuz ilk başarılı adımını da atmış oldu.

Anıt konusu birkaç yıldan beri konuşulan bir konuydu. Anıtın dikilmesi işinde, sivil toplum kuruluşumuz olan Adige Khase (Адыгэ Хасэ) örgütü başı çekti. Anıtın nasıl olması gerektiği konusu da cumhuriyetimiz yetkili kurullarında görüşüldü. Çalışmalar bu alanda bir uzman kişi olan Abdullah Bırsır’ın hazırladığı bir proje üzerinden  yürütülmektedir.

Arsa ve proje hazır durumda, şimdi iş, anıtın inşası  için gerekli paranın bulunmasına kaldı. Okuyucularımızı bundan sonraki gelişmeler konusunda da bilgilendirmeyi sürdürdüreğiz.