Ç’ERAŞE ZEYNEB’İN BİLİMSEL MİRASI  
 

Haber Merkezi
 Adige Mak, 27.03.2008

Çeviri: Jade Wumar

  
   
 
2000 yılı baharında Adigey Devlet Üniversitesine (ADÜ) yeni eğitim ve öğretim binası tahsis edildiğinde Ç’eraşe Zeyneb’in manevi hatırasına da bir bölüm tesis edilmişti. Büyük bir dil bilimci olan Ç’eraşe Zeynep 16 yılı aşkın bir süre Adige dili bölümü kürsü başkanlığı yaptı. Pek çok gencin bilim dünyasına katılmasına da yardımcı oldu.



1998 yılında hayata veda ettiğinde şahsi arşivi ve kütüphanesi üniversiteye getirildi. Bu arşive özel bir yer tahsis edilerek, Ç’eraşe Zeyneb’in öğrencilerinden Bolekho Lyuse buraya sorumlu olarak görevlendirildi.

Lyuse etnografya konusunda Tiflis’te mastır yapmış ve müze çalışanı olarak ta uzun yıllar görev üstlenmiş, üstün başarıları olan tecrübeli biriydi. O aynı zamanda mesleki donanımı mükemmel ve konusunda sayılı uzmanlardan biridir. Göreve başlamasından sonra geçen yedi yılda Lyuse Ç’eraşe Zeyneb’in kültür mirasını tasnif ederek, bilimsel standartlara uygun bir arşiv haline getirdi ve insanların kullanımında gerekli kolaylığı sağlayacak bir hale getirdi.

Arşivde, Zeyneb’in kendi el yazısıyla hazırladığı dile dair notlar, bilim uzmanlarından kendine yazılmış mektuplar, öğrencilerine hazırlattığı sunu, tez ve bildiriler, kendi bilimsel açılım ve yaklaşımları, basından toplanmış önemli haber kayıtları ve pek çok dokümanter belge mevcuttur.

Ç’eraşe Zeyneb’in arşivi eğitimcilere konferans ve ders notu hazırlarken, öğrencilere ve mastır yapanlara da konuları çerçevesinde, ayrıca yüksek nitelikli bilimsel araştırma yapanlara da bu anlamda büyük katkılar sağlıyor.

12 yıldır ADÜ’inde öğretim görevlisi olarak hizmet veren filoloji bilimleri doktoru Adige kürsüsü başkanı Haç’emiz Mire 1998 yılından beri Ç’eraşe Zeynep konulu bilimsel konferanslar organize ediyor. Farklı yerlerden gelmiş belge, sunu ve raporlar içeren kitaplar ortaya konuyor. Gelenek haline gelmiş bir uygulama ile bu kitaplarda Ç’eraşe Zeyneb’in arşivinden sağlanan belge ve bilgilere yer veriliyor. Bu tarz bir bilimsel iletişim ve etkileşimle Ç’eraşe Zeyneb’in yayınlamaya fırsat bulmadığı belgeler bilim dünyasına, öğrencilere ve isteyen herkese ulaştırılıyor.

Çeraşe Zeyneb’in arşivinin bağlı olduğu Adige kürsüsü söz konusu arşivdeki materyaller üzerine ayrı bir kitap hazırlanması kararı aldı. Bu yıl Adige kürsüsü tarafından Ç’eraşe Zeyneb’in doğumunun 85. yılı münasebetiyle yapılan uluslar arası bilimsel konferansa yönelik bir kitap yayınlanacak. Kitap Zeyneb’in uzun bilimsel çalışmalarının tarihi seyri ve onun bilimsel yaratıcılık yönünü konu edinecek ve eserin içeriği tamamıyla onun arşivinden yararlanılarak hazırlanacak.