ADİGEY CUMHURİYETİ'NDE SEL  
 

Aslanguaş Ş'avko
 Adige Mak, 06.03.2008

Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız

  
   
 
Bahar geldi. Irmaklar kabarıyor. Her yıl cumhuriyetimizin değişik köşelerinde suların taşıp zarar verdiği bilinen şeylerden. Şevgen rayonumuz (ilçe) su taşkınlarının en fazla görüldüğü bir yöremiz. Ancak artık, sele karşı koruma önlemleri alınmış bulunuyor. Hatığujıkoy köyü ile çevresini su baskınlarından korumak için Farz ırmağı boyunca 29 km uzunluğunda beton setler inşa edildi.



Şevgen rayonu halk sağlığı ve sosyal afetler kuruluşu şube müdürü Nurbıy MERETIKO'nun söylediğine göre, bugünlerde ırmakların akıttığı su miktarlarında (debi) bir artma durumu yok, bu bakımdan bir tehlike de söz konusu değil.

"Şubat ayında yağmış olan kar, büyük çapta erimiş durumda, bazı yağışlarla karşılaşıldı ama sular yükselmedi" diyor diğer bir ilgili kişi olan Ruslan."Dağlardaki karlar eriyorlar ve dağlardan sular iniyor ama bir sel felaketi beklemiyoruz. Bazı bentlerde zararlar görülse bile, buraları derhal kontrol altına alınacak ve konutların zarar görmeleri önlenecek.

Toprak kuru, ne denli yağsa bile, toprak suyu emer. Bu nedenle kaygılanmıyoruz. Bir tehlike olasılığına karşı, ırmaklardaki su düzeylerini sürekli izliyoruz".

Hapaçev ve Kirov mezralarında (къутыр) (1) birkaç evlik küçük Rus yerleşmelerine Adigelerin verdiği ad-ç.n.) yaşayanlar birkaç yıldan beri selle karşılaşmadıklarını söylüyorlar. Aynı biçimde Pşıçev ve Hatığujıkoy köyleri de (къуаджэ) (2) ırmak boyunca uzayan setlerle koruma altına alınmış bulunuyorlar.
Hava koşulları değişkendir, pek güven olmaz. Olası bir felakete karşı rayon yönetimi gerekli önlemleri almış bulunuyor. (3)


 Dipnotlar:
1) Birkaç evlik küçük Rus yerleşmelerine Adigeler "kutır/къутыр" diyorlar.
2) Adige köylerinin büyüklerine "kuace/къуаджэ",küçüklerine "hable" deniyor.Ama büyüyen hable,adını sürdürebiliyor.Örneğin,7 bin nüfuslu "Koşhable" ya da 4 bin nüfuslu "Hakurnehable" gibi.Ruslar Adige ve diğer Kafkaslı köylerine "avul" diyorlar-ç.n.
3) 2002 yılında büyük bir sel felaketi yaşanmıştı-ç.n.