”TARİHİMİZİ, GELENEK VE GÖRENEKLERİMİZİ TANITACAĞIZ”

YEMIT’ITL Nurbıy
Adige Mak, 23 Aralık 2009
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız

2014 Kış Olimpiyatları Ş’açe’de (Soçi) yapılacak, Adige Cumhuriyeti’nin olimpiyatlara nasıl katılacağı henüz tam belli değil. Adigey Devlet Başkanlığı İdaresi, Parlamento ve Hükümet temsilcileri, sivil toplum örgütü “Adige Xase” mensupları, kültür emekçileri, öğrenciler ve konuyla ilgili kişiler 23 Aralık günü akşamı AC başkenti Maykop’taki Cumhuriyet Devlet Filarmonisi’nde düzenlenen bir toplantıya katıldılar.

Parlamento üyeleri MIGU Reşıd, ŞHALAHO Asker, Ç’ERMIT Muhdin ve MIRZE Cambeç kendileriyle konuşma yaptığımız katılımcı kişilerden. Olimpiyat oyunları sırf bir sportif yarışma olarak değerlendirilmiyor. Olimpiyadın politik bir anlamı bulunduğunu, bunun Adigey’i uluslar arası düzeyde tanıtmak için de bir fırsat olduğunu söylüyorlar ve yapılması gerekli çalışmalar konusunda görüşlerini belirtmiş bulunuyorlar. Bu arada en çok da kültürümüzü ve tarihimizi diğer halklara tanıtmamız gerektiği gibi konulara öncelik veriyorlar.

Toplantıya köylerimizden gelmiş gençlerimiz de katıldılar. Gençlerimiz anlatılanları dikkatle dinlediler ve kendi görüşlerini açıkladılar.

Açış konuşmasını Adige Cumhuriyeti Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan yardımcısı MEŞL’EKO Hamid (МэщлIэкъо Хьамидэ) yaptı. Meşl’eko Hamid’in anlattığına göre, bir yıl önce AC Devlet Başkanı THAK’UŞIN Aslan, Rusya Devlet Başkanı Dmitri MEDVEDEV ile buluştu ve onunla Ş’açe Olimpiyatları, Adigey’in oraya nasıl –hangi satüde- katılacağı, Olimpiyat programı kapsamında Adigey’de yeni sportif tesislerin kurulmaları gerektiği gibi konuları konuştu. “Cumhuriyetimiz yöneticileri gelişmeleri dikkatle izliyorlar. Resmi görevliler ile toplumsal örgütler yöneticileri, birlikte Olimpiyat oyunlarına hazırlanıyorlar. Adige şarkılarını Olimpiyatta duyurmamız, Adige danslarını sergilememiz için sıkı bir dayanışma ruhu içinde çalışmamız gerekiyor”, dedi Meşl’eko Hamid.

Anapa kentinde yapılan Rusya Genç Milletvekilleri toplantısına AŞ’INE Yura (Iэшъынэ Юрэ) katıldı. Aş’ıne Yura, Olimpiyat oyunları simgesi olarak NART SAVSIRIKO figürünün/resminin seçilmesinin yerinde olacağı konulu bir konuşma yaptı, konuşma katılımcılarca da paylaşıldı. Ancak bu iş nasıl gerçekleştirilebilir? Aş’ıne Yura konuşmasında, Nart Savsırıko’ya tüm Kafkas halklarınca değer verildiğini, ancak Olimpiyat düzenleyicilerinin farklı bakış açılarının arolduğunu da belirtti.

SSCB kıdemli antrenörü HAPAYE Arambıy , Adige Xase sivil örgütü yasalara uygun bir biçimde Olimpiyada hazırlanıyor. Adigelerin Ş’açe’de hiç yaşamamış bir toplum olduklarını, Ş’açe yerlilerinin ise Rumlar, Ermeniler ve daha başkaları olduğunu söyleyen Rus yöneticilerinin görüşlerini paylaşmıyoruz, dedi.

Tarihi doğru anlatmayan, çarpıtan, bildikleri halde yalan yazan ve yalanlarına başkalarını da inandırmak isteyen sahtekarlarla mücadele etmemiz gerektiği toplantıda tüm açıklığıyla dile getirildi. AC Parlamentosu üyesi ve Dünya Adige Xase Başkan yardımcısı Ç’ERMIT Muhdin, Krasnodar Adige Xase örgütü üyesi SEHUTE Asker, Adige Xase örgütü faal üyesi ÇEMIŞO Hazret, ABIDE İsa (Абыдэ Хьисэ) ve arkeolog TEV Aslan , birer nostaljik konuşma yaptılar, konuşmalar bir kitap halinde yayınlanacak değerdeler.

Yüzlerce yıl önce Adigelerin kullandıkları eşya ve aletler (пкъыгъохэр) ünlü Adige arkeologu TEV Aslan tarafından kazılar sonucu gün ışığına çıkarılmıştır. Ancak Krasnodar Televizyonu bu tür konulara hiç değinmiyor, işleri, var mı yok mu Kazakları övmeye ve yalan haberler yaymaya vardırıyor.

– Nart Savsırıko heykelinin Soçi Olimpiyat Oyunları sahasına dikilmesi gerekir, dedi HAPAYE Arambıy.

– Adige kıyafetlerine ilişkin yazılar yakında gazetelerde yayınlanacak. Lüks arabalar alabildiğimize göre, Adige giysilerini de pahalı bulmayıp satın alsak olmaz mı? Dedi ABIDE İsa. Olimpiyata ilişkin reklamlardan daha iyi yararlanma yollarını bulmalıyız.

Gençlerle birlikte, günün koşullarına uygun bir biçimde çalışmalar yürütülmesi gerektiği konusu SEHUTE Asker, AC Ressamlar Birliği Başkanı HUAJ Ramazan ve BEĞUŞ’E Adam tarafından genişçe açıklanarak ortaya kondu. Olimpiyatlar üzerine resim ve tablolar yapılacak, şarkı ve besteler hazırlanacak, Nart Savsırıko’dan başlanarak ulusal kahramanlarımız tarihsel şarkıları ve yeni bestelerle tanıtılacaklar. Yaman bir ulus olduğumuz tüm dünyaya anlatılacak.

Kafkas Savaşı’nın getirdiği yıkımı, umarsız durumumuzu anlatıp yabancı halkları kendimize acındırmak istemiyoruz. Toplantıda bu konu da dile getirildi. Adige Cumhuriyeti bayrağı yanında diğer görsel hediyelik eşyaları olimpiyata götürecek gruplar oluşturacağız.

Adige Cumhuriyeti olimpiyata konuk olarak katılmayacak. Olimpiyat oyunları -Rusların değil, bizim tarihi toprağımızda Adige toprağında- yapılacak, o nedenle orada ev sahibi olarak biz yer alacağız. Ünlü arkeolog LEVPAÇ’E Nubıy, Olimpiyatlara arkeolojik bulgular ve onlara dayanılarak hazırlanacak hediyelik eşyalar üzerine ayrıntılı bir konuşma yaptı, ilginç resimleri de izletti. TEV Aslan da gösterdiği eşyaların tarihsel önemini ve öykülerini anlattı.

“Maryana” filminin çekimlerinin Krasnodar Kray’da başlatılmış olması, filmin neden olduğu çalkantılar ile “Sürtüşelim” (тызэщызыхъон) adlı bir başka film üzerine AÇUMIJ Ruslan geniş bir açıklamada bulundu. R. Açumıj, bu tür filmlerin ulusları birbirine yaklaştırmayacağını, barışı bozabileceğini dile getirdi.

Akşam toplantısına milletvekilleri, bakanlar ve konuya ilgi duyanlar katıldılar. Sorunları yaşam gerçeklerinden gidilerek ele alındı. Kımıldamadan, sessiz bir ruh gibi yerli yerimizde oturacaksak, Adigey olarak, olimpiyata katılmayabiliriz de. Toplantıda bilinçle donanmış görüşler ortaya kondu, akil adamlar (цIыф Iушхэр), gerçek yurtseverler, AC Devlet yapısını güçlendirmek isteyenler görüşlerini bir bir ortaya koydular. Biraz gecikmiş olsak da, böyle bir akşam buluşmasının gerçekleştirilmiş olması, yine de olumlu ve sevindiricidir. Gençlerin dile getirdiği gibi, Adige ulusumuzu yenibaştan karşımızda canlandırmış gibi, ayağa kaldırmış gibi olduk. Dünyaca tanınmayı ve bize değer verilmesini istiyorsak, böylesine daha birçok toplantı düzenlemeliyiz, sorunları görüşmemiz ve bir ortak akla varmamız için buna gerek vardır.

Toplantıda “Veşuten” (Ошъутенэм) ve “Aşemez” toplulukları da gösterileriyle geceye renk kattılar.

Toplantıda Rusya Devlet Başkanı Dmitri MEDVEDEV’e, Rusya Başbakanı Vladimir PUTİN’e ve diğer ilgililere gönderilmek üzere hazırlanmış olan dilekçeler oylanarak kabul edildiler.

Not: Tire içindekiler çevirmene aittir.