Basından

Soğuk savaş dönemi retoriklerini bir kenara bırakan Rusya ve ABD, nükleer füzelerde indirim konusunda sağladıkları anlaşmaların ardından ekonomik ilişkilerde de ilerleme sağlamak için önemli adımlar attı. ABD Başkanı Barack Obama’nın daveti üzerine Amerika’ya iki günlük bir ziyaret gerçekleştiren Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ilk kez Beyaz Saray’da ağırlandı. İran nükleer programı, Afganistan, Ortadoğu sorunu, füze kalkanı ve bir dizi uluslarası konuda Washington’la uyumlu politikalar geliştiren Rusya, Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üyelik için Obama’dan tam destek aldı. 1993 yılından bu yana örgüte üye olmak için bekleyen Moskova hedefe ulaşırsa, Rusya-ABD ilişkilerinde önemli bir test aşaması geçilecek ve ikili ilişkilerde yeni bir sayfa daha açılacak.

ABD ziyaretine ileri teknoloji üreten dev şirketlerin bulunduğu Silikon Vadisi’ni ziyaret ederek başlayan Rusya lideri, Moskova’nın hemen çevresinde inşa edilen Rus Teknoloji Merkezi için Amerikalı şirketleri davet etti. Rusya 50 adet Boeing uçağı satın alacağını açıklarken, Amerikan bilgisayar şirketi Cisco da Rusya’ya bir milyar dolar yatırım sözü verdi. Ziyaret çerçevesinde Amerikalı tavuk şirketlerine yönelik ihracat yasağını kaldıran Medvedev, Obama’nın Beyaz Saray yerine 10 dakika mesafede bulunan Ray’s Hell Burger’de hamburger yeme önerisine olumlu karşılık verdi. Twitter’den konuşan, teknolojinin son imkanlarını kullanan yeni nesil başkanların menülerini paylaşmaları dikkat çekti. Hamburgeri lezzetli bulan Medvedev, yeterice sağlıklı olmadığı uyarısı yaptı. Müşterilerin şaşkın bakışları altında hamburgerlerini yiyen liderler Beyaz Saray’a dönerek ortak bir basın toplantısı düzenledi. Müzakere sürecinin hızlanması talebinde bulunacağını kaydeden Obama, “Rusya’nın yeri DTÖ’dür” dedi.

Rusya Devlet Başkanı etnik çatışmaların yaşandığı Kırgızistan’a barış gücü göndermeyeceklerini yeniledi ve ülkenin bölünmemesi konusunda uyarıda bulundu. Obama da bölgeye gönderilecek insani yardımlar konusunda koordineli hareket edeceklerini duyurdu. Medvedev’i güvenilir bir ortak olarak nitelendiren Obama, Interfax’a yaptığı açıklamada füze kalkanı konusunda Rusya ile birlikte hareket etmek istediklerini, ikili ilişkilerde iki tarafın da kazandığı bir anlayış sürecine girilmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Gürcistan gibi bazı konularda fikir ayrılıklarının olması ilişkilerde sorun oluşturmazken, Obama’nın insan hakları ve demokrasi ihracı kavramları yerine, ‘paylaşılan ortak değerlere vurgu’ söylemini geliştirmesi olumlu karşılandı.

Moskova’nın uzun süredir başını ağrıtan 1974 tarihli Jackson-Vanik düzenlemelerinin de tarihe karışması bekleniyor. Rus silah şirketleri böylece Amerikan pazarında önemli avantajlar kazanacak. Yahudilerin göçüne izin vermeyen Sovyetler Birliğine yönelik sert ekonomik yaptırımlar içeren Jackson-Vanik düzenlemeleri kısmi değişikliklere uğrasa da halen yürürlükte. Washington istediği şekilde tek taraflı olarak ekonomik sınırlamaları değiştirebiliyor ve Rus şirketlerinin Amerikan piyasasında çalışmalarını engelleyebiliyor. Rusya, ABD’nin 28. ticaret ortağı, ABD de Rusya’nın 8. ticaret partneri. Geçen yıl sadece 18,4 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yakalayan iki ülke doğrudan yatırımlarda da çok geride. 1991’den bu yana Rusya’ya gerçekleşen 265,8 milyar dolarlık dış yatırımın sadece yüzde 3’ü Amerikalı şirketlere ait. Mevcut potansiyele göre çok geride olan ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinde Rusya lideri başarı sağlayabilirse, 2012’den sonra Kremlin’de kalma şansını önemli ölçüde artırmış olacak. Daha da önemlisi, rekabet yerine işbirliğini tercih eden iki başkentin önümüzdeki dönemde dünya barışına ne kadar katkı sağlayabilecekleri test edilecek.