Ben resmen Adigece dil eğitimi ya da Adige dili eğitimi konusunda Adige kuruluşları tarafından, iktidardan ya da devletten bir istekte bulunulduğunu bilmiyorum. Yaptığımız en hayırlı şey Halk Eğitim Merkezleri’nde kurs açılması için Milli Eğitim Bakanlığı’na Adigece müfredat sunmak olmuştu; o da haydi hayırlısı, demeye fırsat olmadan çekildi yayından.

Akıbetini hayra tebdil ederek bekliyoruz.

Öte yandan Ethem’in adı önündeki miadı dolmuş yakıştırmanın kalkıp kalkmamasını konuşup durduk nice zaman. O da konuşulmalıydı. İşin enteresan tarafı da bu meşhur yakıştırmanın mucitleri, buna karşıymış tavırlarıyla nasıl gizlendiklerini göremeyişimiz. Berlin’e demir perde örülmüştü evvel zamanlarda ve yüce tanklar eşliğinde. Yer kızıl postallar altında titredi, gök enternasyonal marşlarla inledi. Sonunda ömrünü tamamladı, o dahi yıkıldı gitti.

Bizim beynimize ise bir heyula örüldü. Darısı bu heyulanın başına… Bir kez inandırmaya gör insanı, dokundun mu hücreleri sökülür adeta ve acı verir insana. Gerekirse bedeniyle öder fakat bağışlayacak ruhu yoktur artık. Spastik özürlü gibidir; bir senede öğrettiğiniz bir hareketi iki senede bıraktıramazsınız. Hep beyhude, hep beyhude uğraşlar; farkında bile değiliz.

Bana öyle geliyor ki, ne isteyip ne istemediğimizi dahi bilmiyoruz. Bir şey isteyenlere küfretmekten gayrı pek yaptığımız bir şey de yok kendimiz adına. Kimi dostlarımız terazinin bir kefesinin altına taş taşıdığımızı sanmasın.

Yeri gelmişken bir gönderme de evrenin jandarmasına yapalım.

Gerçi bir üvez file konsa ne olur? Ya rüzgar üfler ya da zamanı gelince bir yağmur tanesi iniverir tepesine, diyenler olacaktır. Oysa Firavun’un kafasını tokmakla dövdüren kulağından giren minnacık bir kör sinek olmuştu günün birinde. Çünkü o, duyması gerekeni bir türlü duymak istememişti.
Kapitalizme gelince, o kendi intiharı için yıllardır kılıçlarını biliyor. Doktorunu bile tatile göndermiş. Çok geçmez haberi duyulur. Öyleyse biz ve bizim gibilere ne oluyor ki, zincirlerimiz çözüldükçe “hayır” diye bağırıyoruz.

”Ne yapmalıyız”a gelince; Adige doğup, Adige kalamayanlardan keramet beklemekten ve adlarından kendimize bir pay çıkartmaktan vazgeçilmelidir.

Bir diğeri ise xameden Xeku’ye yönelinmelidir. Xabze ise Hz. Hud’dan beri, tek başına dünyaya meydan okuyan bir medeniyettir. Öyleyse lhepkhıre, xekure; bzere, xabzere zereğotıjın faye. Hecarı ti psağe (hedef) şıpkhe.

Vesselam.