NEREDESİN EY “XABZE” LÜTFEN KONUM ATAR MISIN?

YEMUZ Nevzat Tarakçı

“Xabze toplumu” sosyal medyada büyük sınav veriyor.
Sahi “xabze” kuralları sosyal medyada da geçerli mi?
Yoksa “Ne sosyal medyası, gerçek hayatta var mı ki?” mi demek lazım?
Günümüzde xabze, cenaze ve düğünlere sıkışmış, güncelliğini yitirmiş, ancak bir avuç yaşlının uğraşı haline gelmiş, modası geçmiş uygulamalar mı?
Hatta “topluma ayak bağı” olmuş eskimiş kavramlar mı?
Yahu günlük hayatta bile yeri kalmayan bu kuralları işimiz gücümüz yok da sosyal medyada mı gözeteceğiz, yok daha neler, mi diyeceğiz?
Ya da “Kardeşim, xabze bir hayat tarzıysa bunun sosyal medyası, sanal veya gerçek dünyası, nikâhı, düğünü, cenazesi olmaz! Bu kurallar hayatın her yerinde uygulanır.” düşüncesi mi katılacağız?
Malum, hayatın olduğu her yerde belli kurallar olur.
İşte Çerkes toplumunun da yaşam kuralları xabzedir!
Xabze, takip edilecek yoldur, yordamdır, pusuladır, mı demek daha doğru?
Yani günümüzde tam olarak hayatımızın neresindedir bu xabze?
Anlaşılan xabzenin nerede durduğu konusunda kafalar oldukça karışık.
Xabze, bir konum atsa da xabzeyi arayanlar, ona ulaşmak isteyenler rahatlasa!

YOKSA XABZE “TOPLUMUN AYAK BAĞI”  MI?
Günümüzde xabze, Adıge toplum hayatının neresinde?
“Aslında bu eskimiş kurallar, toplumumuzun ayak bağıdır, bu dünde kalmış kuralların sözünü bile etmemek gerek.”
“Toplumuz, bu kurallarla uğraşırken ömür bitiyor, ileri gidemiyoruz.
Bakın, dünya neleri konuşuyor biz nelerle meşgulüz, diyeneler de olacak elbette!
Bıraktık sosyal medyayı, gerçek hayatta bile xabzeyi mumla arıyoruz, diyenler de olacak.
Ama özellikle sosyal medya karşısında tümden can çekişen xabzenin vahim durumunu ibretle seyrediyoruz.

SOSYAL MEDYAYA KURULAN TAZİYE ÇADIRLARI
Malum artık taziye çadırları sosyal medyaya kuruluyor, taziyeler artık burada kabul ediliyor.
Nikâhlar, düğünler sosyal medyada yapılıyor, doğum günleri sosyal medyada kutlanıyor.
Yani yeni hayatımız sosyal medya.
O halde xabzeyi bir de sosyal medya boyutuyla revize etmek mi gerekiyor?
Anlaşılan kafalar çok karışık!

“GÜNÜMÜZDE XABZENİN BİR İŞLEVİ KALMAMIŞTIR!”
Şu düşüncelere ne dersiniz?
“Günümüz dünyasında xabze zamana dayanamayarak içi boşalmış, işlevsiz kalmıştır. Çok kısa bir zamanda da tarihteki yerini alacaktır.”
“Xabze, sosyal hayatın değişmesiyle kökten geri dönüşümsüz olarak yok olmuştur. Bunları yenilemek ya da yeni bir forma sokmak da mümkün değildir.”
“Dilin unutulması ile xabze de unutulmuştur, bu iş bitmiştir!”
“Xabze adına elimizde kalan, büyüklerin dayattığı bir takım uygulamalar ise pasif, sözü dinlenmeyen önemsenmeyen bir gençlik profiline götürür bizi.”
“Kafkasya bunları aşalı çok oldu. Bizim Türkiye’de xabze dediğimiz şeylerin yarısının xabze olmadığını diğerlerinin de hükümsüz olduğunu görürsünüz.” 

“XABZE YOKSA ADİGE TOPLUMU DA YOKTUR!”
Ya şu yorumlar ne demeli?
“Xabze, yüzyılların getirdiği bir birikimdir ve bizi doğrulara sevk eder. Zamanın şartlarıyla bazı rötuşlar yapılması gerekirse de temeli değişmemelidir.”
“Xabze, klasik bir miras değildir. Kültür taşıyıcılığı işlevi ancak onun mantığını ifade eden dil ile örtüşürse anlamlı olur.”
“Xabze, tüm Çerkes boylarının bölgesel farklılıkları olmasına rağmen anayasası niteliğinde yaşam kurallarıdır. Bu kurallar, dünya durdukça, kıyamet kopmadıkça devam etmesi gereken hayati kurallardır.”
Meğer yıllar önce CC form sayfalarında xabze na kadar etraflıca ve seviyeli bir şekilde tartışılmış!  https://circassiancenter.com/tr/artik-xabze-ayak-bagidir/

YÜZLEŞMEK
Herkes kendisiyle bir yüzleşsin, ne dersiniz gerçeklerden kaçıyoruz gibi geliyor bana!
Xabze nedir ne değildir, xabze, keyfe keder kurallar mı?
Xebze, zihnimizde iyice yerine oturmalı yoksa bu kavram karmaşası xabzeyi de bizi de bitirir.
Dostlar, xabzeyi arıyoruz, göreniniz var mı?
Neredesin ey xabze, sesimizi duyuyorsan lütfen konum atar mısın?
Ya da Jabağı’nın e posta adresini bilen var mı?