Doç. Dr. VINEREKO Mir
Adige Geleneği (Адыгэ Хабз)
İlkokul 1. sınıf ders kitabı çevirisi, Maykop, 2007, s. 30-. 34.
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız

ESKİ ADİGE SOFRASI

Konuk odası sofrası evin hanımı (bısımguaşe/бысымгуащэ) tarafından hazırlanır. Uşıtse (evin oğlan çocuğu) hazırlanan sofrayı konuk odasına götürüyor.

Konuk jant’e mevkiinde (ocak yakınındaki divanda, baş yerde) oturuyor. Ev sahibi ise küçük bir taburede oturuyor. Üstünde kaçamak ve ızgara et olan bir sofra getirildi. Bunlar yenince sofra geri götürüldü. İkinci sofrada ısıtılmış et suyu (lepsı/лэпсы) getirildi. Yemek, et suyu içilerek sona erdirildi.

İYİ KİŞİNİN SOFRASI DÜZENLİ OLUR
(Ц1ЫФЫШ1У И1АНЭ ШЫГЪЭ/TS’IFIŞŞU YİANE ŞIĞE) 
Adige atasözü

Sözlük:
Sofra (1анэ/ane) – Yiyeceklerin taşındığı gereç; Adige sofrası yuvarlak ve üç ayaklı olur.
Yemek (шхыны/şh’ını) – Hazırlanmış yiyecek maddesi.
Ev sahibi (бысым/bısım) – Konuğun kaldığı ev ya da o ailenin en büyüğü/yaşlısı.
Ev sahibesi (бысымгуащ/bısımguaş) – Konuğun kaldığı evin yaşlı ve evin hizmetini yürüten hanımı.
Konuk sofrası (хьак1эщ 1ан/haç’eş) – Konuğa sunulmak üzere düzenlenip konuk evine ya da odasına götürülen sofra.
Donanımlı sofra (1энэ шыгъ/ ene şığ) – Düzenli olarak  yiyeceklerle donatılmış sofra.

BUGÜNKÜ ADİGE SOFRASI 

Sofra ve yemek ile ilgili  konuşmalar 

– Sofran bereketli olsun! (Гухахъоу ошх!- Guxahow weşx!)

– Sağol! Tha senden razı olsun! Birlikte yiyelim! Sofraya buyur! Otur! (Тхьауегъэпсэу! Къыздэошх! 1анэм къеблагъ!Къэт1ыс!-Thawéğepsew!Kızdeweşhx!Anem Kayblağ!Kat’ıs!).

– Bize mutluluk kattınız, Tha size de mutluluk katsın! Tha sofranıza bereket katsın! (Тыжъугъэтхъагъ, Тхьэ шъуегъатхъ! Шъуигъомылэ Тхьэм  егъэбагъу! – Tıjuğetxhağ, Tham şueğatxh! Şuiğomıle Tham yeğebağu!).

– Afiyet olsun/Helal olsun! (Уихьалэл! – Wihalel!).

Az yiyerek doymasını bil!
(Бэ умышхэу зыгъэшхэк1! –Be wımışxew zığeşxeç’!)
Adige atasözü

Sözlük:

İyi dilek (Ш1уфа1о-şşufao) – İyi dilek ifade eden söz.

BENİM KAŞIĞIM

Kaşığım benim cilalı/boyalı,

Daldırıyorum bal dolu kaba.

Soğuk yoğurda da daldırıyorum

Sütlü kaçamağı da beğeniyorum.

Dedem diyor: ”İyi yemek ye,

Yemeğini yiyen, yavrum, çabuk büyür.

Ağaç gibi hızlı boy atar uzar,

Kökleri dal budak salar”.

Öyleyse ben, seni dinleyeceğim.

Kaşığım da bana yalvarıyor.

Yemekten sonra yıkamam,

Yeniden elime alıp kullanmam için.

Küçük kardeşim beni gözlüyor/örnek alıyor,

Küçücük kaşığı elinde.

Benim kaşığım- adam kaşığı,

Başkası onunla yememeli.

Şarkı sözü: Neh’eye Ruslan, Beste: Neh’eye Aslan

*MİDENİN KUSURU KOLAY ANLATILABİLİR
(НЫБЭМ  ИЛАЖЬЭР  1ОТЭЖЬЫГЪОШ1У-NIBEM YILAJER OTEJIĞOŞŞU)
Adige atasözü