ADİGE ÇOCUK OYUNLARI

GHUNEKHO K. Özbay

Bande
Pşıjh Hable, 1986

Bande daha çok çocuklarca oynanmaktadır. Genelde öğle saatlerinde çobanlık yapmaktan gelen çocuklar, evlerinde yemeklerini yediklerinde bir araya gelirler. Genellikle oyun bu zamanlarda oynanmaktadır. Oyun, Yalova’nın altı köyünde 1980’li yıllara kadar oynandı. Şimdilerde oynayan kalmadığı gibi, unutulmaya da başlandı.

Oyuna tüm çocuklar katılırlar. Hayvan otlatırken ellerinde bulundurdukları çubukları kullanılırlar. Oyuna katılan çocuklar sırayla tek dizleri üzerine oturmuş olarak sıralanırlar. Bu sıralanan çocukların biraz ilerisinde bir çubuk yan olarak yere bırakılır. Çocuklar ellerindeki çubukları yere çırparak ileri fırlatırlarken yerdeki çubuğa temas ettirmek zorundadırlar. Yerdeki çubuğa temas eden çubuklardan ileri gidenin bitim noktasına yerdeki çubuk yeniden konur. Kısaca mesafe uzatılır. Bu çubuk taşıma işi çubuğu yerdekine değmeyen veya değip de en arkadakine kalır.

Oyunda en son kalan kişi birinci ilan edilir. Oyuna başka yerlerde rastlamadım. Banda sözcüğü Ruslarca yaramaz çocuklar için kullanılır.

Pxhashe (Odun Yarışı)
Pşıjh Hable, 1980

Pxhashe sert anlamında olduğu gibi odun yarışı anlamına da gelir. Genelde çobanlarca kullanılır ve oynanır. Uzun, kalınca bir çubuk ve ayakların basabileceği bir şekilde çıkıntısı bulunur. Daha çok çobanlar sudan geçerken ayakları ıslanmasın diye kullanılır. Bu arada da bir araya gelen çobanlar bu sırıklarla kendi aralarında yarış yaparlar ve pxhashe denir.

Oyun Adigelerde olduğu gibi Fransızlarca bilinir ve festivallerde düzenlenir. Oyun, bölgemizde kayboldu ve unutuldu.