Trentino Alto
Adige bölgesinin, Kafkasya’daki Adige halkı ile olan isim
benzerliğini hep merak etmişimdir. Bu konuda detaylı bilgi
alabilmek için İtalya'ya gitmeye karar verdim. İnternet
vasıtası ile yaptığımız araştırmalarla gerekli randevuları
aldıktan sonra 2012’nin Şubat ayında oğlum Ender ile beraber
Trentino Alto Adige bölgesinin merkezi olan Trento şehrine
gittik. Öncelikle bu bölge ve tarihi hakkında en kapsamlı
bilgi sahibi olduğunu öğrendiğimiz tarihçi Cossalina Mario
ile buluştuk. Merak ettiğimiz soruları sorduk, kendisi
içtenlikle ve tek tek cevapladı.
Sayın Cossalina bugünkü Rusya'nın güneyinde, Kuzey
Kafkasya da yaşayan, Adige halkının tarih boyunca dünya
geneline nasıl yayıldıklarını ve nerelere gitmiş
olabileceklerini araştırıyorum. Bu bağlam’da Etrüsk’ler,
Trentino Alto Adige bölgesi ve Adige nehri ile aynı ismi
taşıyan Adige halkı arasındaki olası bir tarihsel bağın
ortaya çıkarılabilmesi konusunda; bize yardımcı olmanızı
istiyoruz:
Cossalina; Avrupa'ya göçler doğudan, Kafkasya
üzerinden yapıldı. Bu nedenle Kafkasya adı Latince'ye
Caucasus olarak geçti ve bu adlandırma, Avrupa da halen
beyaz ırkın temel tanımı olarak kullanılıyor. Dolayısıyla
İtalya’da yaşayan diğer halkların ve Etrüsklerin tarih
öncesi (Prehistorik) Kafkasya halkı olduklarından şüphe
etmiyorum. Etrüsk konusuna gelince; bir zamanlar bütün
İtalya Etrüsk kontrolünde idi Toskana adı da Etrüskler'in
yaşadığı yer anlamına gelir. Fakat Etrüskler Ligures’e kadak
geldiler, Trentino Alto Adige bölgesine hiçbir zaman
gelmediler.
Sizinle yaptığımız yazışmadan sonra Asil Adige halkı
hakkında araştırmalarım oldu. Kafkasya üzerinden Avrupa'ya
göç hareketleri yazının bulunmasından evvel, Tarih Öncesi
dönemden, İlkçağın başına kadar devam etti. Bu nedenle
yazılı belge olması imkânsızdır. Ancak; “bugünkü
Ermenistanın tamamı ve Gürcüstanın bir bölümü MS. 117 yılına
kadar, Roma İmparatorluğu hâkimiyetindeydi. Kafkaslardan
geçip Roma İmparatorluk sınırına varanTarihi İpek Yolu
üzerindeki ilişkileri iyi bilmeden, Alto Adige nehrinin adı
konusunu doğru anlamak mümkün değildir. Bu yolun Kafkasya ve
İtalya bölümünün, yani bizim “İpek Yolu” diye
adlandırdığımız, Karadeniz’den İtalya’nın Venedik bölgesine
gelen, buradan denize bağlı nehirler vasıtası ile tüm
İtalya’ya uzanan ticari ilişkiler bölümünü yeterince
incelemeliyiz. İtalyan gezginler; Pompeii'de yaşamını
yitiren yazar Romalı Pliny ve Giorgio İnteriano’nun ve diğer
gezginlerin Adigeler hakkındaki notlarını okumadan, kesin
bir şey söylenemez. Fakat Yaptığınız araştırma çok ilginç ve
önemlidir, araştırmaya devam edeceğiz.”
Daha sonra; Trento şehri Belediye Başkan Yardımcısı Bay
Renato Tomasi ile görüşmek üzere Belediye Başkanlığı
sarayına gittiğimizde, çok sıcak karşılandık. Bay Renato
Tomasi’ ye kendimizi tanıtıp, kendisine; Adigey’i ve
Adigeleri tanıtan resimli bazı broşür, katalog ve müzik
CD’leri ile Türk lokumu hediye ettik. Adige nehri ile aynı
ismi taşıyan Adige halkı arasındaki tarihsel olası
ilişkileri araştırmak için geldiğimizi ona da söyledik.
Bay Renato kendisinin halk kütüphaneleri, arşivleri ve
belediye tarih bölümü sorumlusu olduğunu ifade ederek:
Her ne kadar bu konu yakın tarihimizle ilgili değilse de
aydınlatılması için bütün kütüphane ve arşivlerde kapsamlı
bir araştırma çalışması başlatacaklarını, olası gelişmeleri
de bizimle paylaşacaklarını söyledi. Kendisi,
Trentino'yu tanıtan büyük bir katalog, yıldız şeklinde
bakırdan yapılmış yöresel bir el sanatı takı ve Trento ‘nun
simgesi olan bir flamayı bize hediye etti.
Türkiye’ye döndüğümüzün ertesi günü İtalyan internet
sitelerinde; ziyaretimizle ilgili aşağıdaki fotoğrafın
olduğu, haberlerin yayınlandığını gördük.
|
Renato Tomasi
Meclis üyesi ve Trento Belediye Başkan yardımcısı |
DİPNOT:
http://www.comune.trento.it/Aree-tematiche/Gemellaggi-e-relazioni-internazionali/Visite-di-delegazioni-ufficiali-a-Trento/Indagine-sulle-tracce-delle-migrazioni-caucasiche-Trento-6-febbraio-2012
14.02.2012 s.11,00 |