Matematikte tıpkı
müzik gibi evrensel bir dildir.
“En basit matematiksel nesneler sayılardır ve doğanın en basit
modelleri de sayısaldır” der Ian Stewart, “Doğanın Sayıları” adlı
kitabında. Evrenin modellerle dolu olduğunu, insanların bu
modelleri anlayabilmek ve sınıflandırabilmek için formel bir
düşünce sistemi olan matematiğe ihtiyaç duyduğunu söyler.
Sayısal bir düşünce sistemi olan matematiği, sözel bilimlerden
ayıran en büyük özellik sanırım tek bir doğru olmasıdır.
Yani 2 x 2 = 4'dür.
Doğada yer alan her şeyin sayısal bir ifade şekli vardır.
Mevsimler, ayın hareketi vs. İnsanoğlu farkında olmasa da kendini
sayılara göre ayarlar. Zamanı sayılara bölmüş ve böyle ifade
etmiştir. Kendi vücudu da tıpkı doğa da olduğu gibi sayılarla
örülü değil midir? Örneğin 2 bacağı, 2 gözü, 1 burnu vardır.
Evrenin sayısal modellerini düşünürken aklıma kültürlerinde
sayılarla daha doğrusu formüllerle ifade edilebileceği geldi.
Örneğin Çerkesleri formülle anlatacak olsak sanırım en doğru
formül şu olurdu;
Saygı + Güven = Çerkes
Sayılar arasında mutlak bir ahenk vardır. Formüllerde sayılardan
oluştuğuna göre birinde meydana gelecek bir hata sonucu yerle bir
edebilir.
Yukarıda ki formülü meydana getiren iki temel öğede/özellikte
meydana gelecek bir hata da mutlak sonucu etkileyecektir.
Hiç şüphesiz bu iki temel öğe sahip olduğumuz en önemli iki
özelliğimizdir. Güven olmadan saygı olmaz, saygı olmazsa Çerkes
olmaz. Birini atıp birini bırakamazsınız. Her ikisine aynı
derecede sahip olmalısınız.
Bu formülü meydana getiren iki bileşeni biraz daha açacak olursak;
Saygılı(mı)yız
Saygı, şüphesiz en büyük erdem. Çerkes olabilmenin ilk anahtarı.
Ancak hiç düşündünüz mü Çerkes olduğunuz için mi saygı
duyarsınız yoksa saygılı olduğunuz için mi Çerkessiniz? Yani
karşınızdakinin Çerkes olup olmaması saygı seviyenizde herhangi
bir değişime sebep olur mu?
Cevabınız evet ise bu formülün pekte size uygun bir formül
olmadığını söyleyebilirim. Zira bir Çerkes karşısındakine ilk önce
insan olduğu için saygı duyar. Çerkeslerde aslolan insan olmaktır.
Bir bankta oturuyorsunuz. Karşıdan yaşlı bir çift geliyor. Çerkes
olmadıklarını biliyorsunuz. Hala bacak bacak üstüne atar mısınız?
Kendisine saygı duymayan biri başkalarına karşı saygılı olabilir
mi?
İnsanoğlunun ürettiği en güzel şey şüphesiz fikirdir. Bu nedenle
olsa gerek fikirlerimize karşı çıkanlara tahammül edemiyoruz.
Öyle ya ayda yılda bir fikir üretmişiz onu da başkalarına
bırakacak değiliz ya diyebilir misiniz?
Güvenilir(miy)iz
Tıpkı saygıda olduğu gibi insan önce kendine güvenmeli.
İçinde yaşadığımız toplumda bize çok güvenirler. Haklılarda.
Şimdiye kadar güvenlerini hiç boşa çıkartmadık. Peki biz kendimize
güvenir miyiz? Bir Çerkes, başka bir Çerkes'e güvenir mi? Sanırım
birçoğunuzun yanıtı benim gibi “hayır” olacaktır.
Peki neden herkes bize son derece güvendiği halde biz, bize
güvenmeyiz?
Bir yere giderken; kalabalık bir grup da olsak, iki kişi de olsak,
mutlaka biri thamade olur. Onu seçeriz ki, bizim yerimize söz
sahibi olsun, tek baş, tek cevap, tek çözüm olsun diye. Ancak her
ne hikmetse thamademizin aldığı bir karar bize yanlış gelir ve o
anda yerle bir ederiz thamadeyi. Birçoğumuz yaşamışızdır böylesi
sorunlar.
Maalesef ben birçok defa yaşadım. Düğüne ya da cenazeye gideriz.
Thamade hoş olmayan bir durumla karşılaşır, gidiyoruz der. Aradan
bir iki kişi “olur mu canım daha yeni geldik siz gidin” der. Öyle
ya kaşen, şeşen thamadeden daha kuvvetlidir.
Derneğe yeni bir yönetim seçeriz. Seçtiğimiz gün eleştirmeye
başlarız. Onu neden öyle yaptınız, şunu neden şöyle yaptınız, der
dururuz. Yahu kardeşim güvenmiyorsan neden seçtin? Seçtiysen
aldığı her karara saygılı olacaksın. Yöneticine güveneceksin.
Borç para ya da ufak bir iyilik istediğiniz bir arkadaşınız size
“neden” diye sorarsa Çerkeslikte bitmiştir o. Eğer o gerçekten
arkadaşınızsa, size “neden” demeye hakkı yoktur. Eğer derse size
güvenmiyordur. Bu Çerkesliğin özü değil midir?
Bir kişiye güvenmiyorsanız saygı duymazsınız, saygı duymadığınız
insana da güvenemezsiniz.
Çerkeslik yukarıda yer alan formüldeki iki temel özden oluşur.
Çerkes bir babadan doğmuşsanız sadece biyolojik olarak Çerkes
sinizdir. Ancak bu iki temel öz’e sahipseniz Çerkes olursunuz.
Şimdilerde bu formülde bir hata var. Bu yüzden sonuca ulaşmak
gittikçe güçleşmekte.
Her zaman doğru sonuçlar alabilmek dileğiyle… |