|
|
................... |
|
................... |
ADİGELER BİR AN ÖNCE AYRILMALILAR |
05.08.2006 |
|
Kuban Paul Seauhmann |
................... |
................... |
Başlık biraz
garip oldu ama içimden böyle yazmak geldi. Son günlerde
Adigelerin kendi derneklerini oluşturma konusu tartışılıyor.
Kişisel olarak Adigelerin kendi derneklerinin ve
örgütlenmelerinin daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Sağlıklı
olduğunu konusunda hemfikir olduklarından olsa gerek, yıllar
önce Çeçenler, Abhazlar, Dağıstanlılar ve Asetinler derneklerini
kurdular.
Burada anlaşılması güç olan konu şu: Adigeler kendi adlarına
dernek kurmak istediklerinde kıyamet kopuyor. Diğerleri
kurduklarında ses seda yok. Çünkü çoğunluk bu ayrışmadan
rahatsız değil. Kıyameti koparan azınlık. Neden derseniz;
Türkiye diasporasının yüzde 80-90’ı Adige kökenli. Bu nedenle de
kendi derneklerini kuranlara karşı bir reaksiyon
geliştirmiyorlar. Aslında temelde demokrat bir yaklaşım. Herkes
kendini nasıl ifade etmek istiyorsa öyle etmeli. Şark kafasıyla;
bölünüyoruz, parçalanıyoruz diyerek insanları zorlamayla
birlikteliklere itemezsiniz. Bunun politikadaki adına faşizm
denir.
İşin temelinde yine anavatan diaspora kopukluğu yatıyor. Dokuz
cumhuriyetin böyle bir derdi yokken, burada ha bire birleşelim
diye çırpınmanın adını siz koyun. Çünkü diaspora, anavatan
değil. Ne dil var, ne Çerkes yaşamı var, ne ulusal politika var…
Yok Allah yok.
Eh o zaman geriye ne kalıyor?
Basit. Hiçbir şey…
Bırakın, kim kendini nasıl ifade etmek istiyorsa öyle ifade
etsin.
Kafkasya ve Kuzey Kafkasya kavramı yıllardır tartışılıyor. İşin
içinden de çıkılamıyor. Kısaca değinelim. Kuzey Kafkasya’yı
coğrafi olarak nitelerseniz Abhazya dışarıda kalıyor. Kültürel
olarak değerlendirirseniz bu kez bir Çeçen, bir Asetin, bir
Dağıstanlı ile Gürcü arasında bir fark kalmıyor. Gürcüler neden
bu tanımlamanın dışında tutuluyor ya da Azeriler? Yemek kültüründen giyim kuşama,
aile kültüründen danslara kadar hemen hemen aynı kültüre sahip
değiller mi? O zaman İnguş bizden derken Gürcü ile neden bizden
değil? Neye göre kriterler konuluyor?
Eğer politik bir birlik anlamı yüklüyorsanız işler daha da
karışıyor. Osetya, İnguşya, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkessk,
Adigey, Abhazya; Çeçenya ve Dağıstan’ın tam aksi politikalar
güdüyorlar. Zaten bu nedenle garip çelişkiler ortaya çıkıyor.
Ruslar Çeçenya’da katliam yapıyor derken, Gürcülerin Abhazya’ya
girip katliam yapmalarını önleyen yine Ruslar.
Dil konusunu da ortaya koyamazsınız. Bir Adige için Çeçence de
Gürcüce de Ermenice de aynı anlaşılırlıkta. Bir Asetin içinde
Adigece ve Abhazca aynı anlaşılırlıktadır.
Din konusuna -çoğunun aksine- girmeye bile gerek yok.
İşte tüm bunlara bir blok halinde bakmayıp, Şark kafasıyla
değerlendirmeler yapılırsa, sık sık birleşelim diye ortaya
çıkılır ve sonuç hüsran olur.
Türkiye diasporası Kafkasya’daki cumhuriyetleri Muz
Cumhuriyetleri olarak gördükçe -ki, görmeye devam edecek- bu
konular bolca konuşulur, ancak sonuca ulaşılamaz. Cumhuriyetler,
‘’sen sallaya dur başını, ben bilirim işimi’’ diyecektir.
Nitekim diyorlar da. Diasporada kıyamet kopsa anavatana sesi
sivrisinek vızıltısı gibi geliyor. Bizde burada, diasporada;
körler sağırlar birbirini ağırlar, diye birbirimize konuk
oluyoruz.
Pekiyi…
Ne olmalı?
Çok basit. Adigeler kendi derneklerini kurmalıdır. Aynen Abhaz,
Oset, Karaçay, Dağıstanlılar gibi. Birlikteliklerini kendi
içlerinde sağlamalıdırlar. Sonra eğer bir konuda birlikte
hareket edilmek isteniyorsa birleşilir.
Tek parti düzeni gibi tek dernek altında birleşmek düşüncesinin
temelinde faşist bir anlayış vardır. Her kişi ve kurum kendini
ifade ettiği ortamda olmak istemez mi? Bunun neresi yanlış?
İşin en garip yanı; tek parti düzenine karşı çıkan DP (Demokrat
Parti), sağcı bir partiydi. Sağcıların temel korkularından biri
de bölünmek, parçalanmak değil midir? Ne yapacağız sorusuna,
benim iktidarımda ve anlayışımda yaşayacaksınız, yanıtı
alırsınız. Eeee? Sizin CHP’den (tek parti dönemi CHP’si) ne
farkınız kaldı? Siz değil miydiniz tek yanlı sese karşı çıkıp
DP’yi kuran?
Şimdi Adigelerin kendi derneklerini kurmalarına karşı çıkan
yazıları bu gözle bir okuyun lütfen.
Birlik olalım…
Tamam olalım…
Neye göre olalım?
Politikamız, dilimiz, sınırlarımız, bayrağımız,
parlamentolarımız, dünyaya bakış açımız ayrı. Nasıl birlik
olacağız? Eğer olacaksak, Gürcülerle, Ermenilerle, Azerilerle
neden olmuyoruz?
Görüldüğü gibi temelde yapılan tahlil hataları, sonuçların da
hatalı olmasına neden oluyor. Sürekli yalpalanılmasının nedeni
bu. Çoğu çalışmalarda zaten ortak işler yapılıyor. En azın bu
sitede gönüllü hizmet veren Çeçen, Asetin, Adige, Abhaz,
Dağıstanlı bir çok arkadaşlarımız var. Bizim ortak yanımız
kültürümüz korumak. Bu nedenle bu kültürlere ilişkin her türlü
doküman yayına veriliyor. Kimse de kimseye sen neden Adige
kültürünü öne çıkarıyorsun, Asetin dil eğitiminin bu sitede ne
işi var, demiyor.
Ortak çalışmalara her zaman evet... Zorlamalara elbette hayır...
Bilmediğim için bir soruyla bitiyorum: Kuzey Kafkasya bölgesi
diye adlandırılan Abhazya, Adigey, Çeçenya, Dağıstan, İnguşya,
Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkessk ve Güney-Kuzey Osetya
cumhuriyetlerinin ortak bir örgütü var mıdır?
Sivil ya da Resmi? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|