Yüksek
bir ruh taşıyan Çerkes delikanlısının sağlam
kişilikleri hiç bir konuda başkalarından geri
kalmasına izin vermez.
Kendisine onur ve makam oluşturacak tek aracın
soyu ve serveti değil, çok başka özellikler
olduğunu bilir.
Toplantılarda, eğlencelerde yüksek görgüsüyle,
yüksek kişiliğiyle yaşıtlarına yüksek olduğunu
göstermeye çalışır.
Delikanlı arsız değildir. Ancak acizlik
bilmez.
Uyuşuk ve sessiz yaşamı sevmez.
Sonsuz özgürlük diyarı olan bir yerde doğup büyüdüğünü çok
iyi bilir.
Hareketli ve atak bir ortam içinde canlı ve hareketli
olmak gerektiğini bilir. Bundan dolayı ortama uymaya çaba
gösterir.
Söz kendisine düştüğü zaman oldukça rahat konuşur
sorununu dile getirir. Özellikle toplantılarda güzel söz
söylemek, Çerkeslerce çok onurlu bir özellik sayıldığı
için, o gibi yerlerde sıkılmak, kekelemek, beceriksiz
davranmak delikanlı için büyük bir özür ve ayıp sayılır.
İşte bu eğitimin sonucu olarak delikanlıların
davranışlarında doğal bir serbestlik, gerçek bir
kibarlık görünür.
Çerkes delikanlılarının davranışlarında ikiyüzlülük
görünmez, temiz bir doğallık gösterir.
Nefsini dizginlemek Adige olmanın birinci koşulu olduğu
için Adige delikanlısı hiç bir hareketinde kötü
alışkanlıklara düşmez. Her konuda “verkiğ” yani
kibarlık onun rehberi olur.
Adige delikanlısı korku bilmez. Yürek, akıl, irade onun
için esas olduğu gibi cesareti cahilce değil,
akıllıca yapmak ister.
Çerkes delikanlılarının kahraman yetişmesindeki
etkenlerden biri de şiirleridir. Onlarda cinsellik
duygularına seslenen şiirler yoktur. Dans müzikleri
dışında bütün şiirleri yiğitliğe, iyiliklere ilişkin
taşlama ile ağıtlardır.
Çerkes delikanlıları ile kızlarının toplantılarda serbest
ve beraberce bulunmalarında erkeklerin mert ve
nazik görgülü davranmaları da önemli bir etkendir.
Yukarıdaki değerlendirmeler, Jabaghi Baj’a ait.
Sadece sizlerle paylaşmak istedim. |