|
|
................... |
|
................... |
YENİ FEDERAL BÖLGE
HAKKINDA |
20. 01. 2010 |
|
BABUG Ergun Yıldız |
................... |
................... |
Dün akşam üstü itibariyle Kafkasya’da
ve Rusya Federasyonu'nda yeni bir durum ortaya çıktı.
Mevcut yapıya yeni bir federal birim daha eklendi, adı da Kuzey
Kafkasya Federal Bölgesi.
Dağıstan, Çeçenya, İnguşetya, Osetya; Kabardey Balkar; Karaçay
Çerkes ve Stavropol eyaletini içerisine alan bu yeni federal
yapılanmanın henüz ne anlama geldiği konusunda kimsenin netleşmiş
bir fikri yok.
Bu durum Kafkasya ve biz Çerkesler için iyi mi olacak kötü mü?
Genellikle bizler, içerisinden pek iyi sonuçlar çıkmayan paketlere
alışkın olduğumuz için tabii ki, yine endişe içerisinde izliyoruz
olan biteni.
Aslında bu durum Davos zirvesinde üstü kapalı ima edilen ve Rusya
Federasyonu Devlet Başkanı Medvedev’in 12 Kasım 2009 tarihinde
yaptığı idari değerlendirme toplantısında da tekrar edilen bir
düşüncenin hayata geçirilmesinden ibarettir.
Dolayısıyla biraz konu ile ilgisi olanlar tarafından beklenen bir
şeydi bu gelişme.
Fakat yeni yapının tam olarak nasıl ve ne şekilde olacağı
bilinmiyordu ki, o da netleşti şimdi.
Son kararda en çok şaşkınlık yaratan şey ise, bölgenin başına
atanmış olan kişi ile ilgili oldu.
Çünkü genel beklenti, bu bölgenin başına ya bir istihbarat üst
düzey yetkilisinin veya asker kökenli bir kişinin getirilmesi
yönünde idi.
Kısaca söylersek hiç kimse bu yeni adamı beklemiyordu.
Yeni bölgenin başına geniş yetkilerle getirilen Aleksandr Hloponin,
esasen ekonomi eğitimi almış ve Rusya'nın en önemli sanayi
kuruluşlarından olan Nornikel (Noritski Nikel) şirketinin kurucu
ortaklarından olan başarılı bir işadamı.
Hloponin’in Krasnoyarsk valisi iken bu göreve getirilmiş olması,
onun siyasi kariyeri açısından bir yükselme ve geleceğe hazırlanma
şansı olarak görülüyor ve eğer bu bölgede başarı gösterirse
gelecekte çok daha önemli görevlere geleceğine kesin gözüyle
bakılıyor bir kısım siyasi yorumcular tarafından.
Fakat bir başka görüşe göre de Kuzey Kafkasya'nın Sibirya’ya
benzemediği, o nedenle yeni valinin bu bölgede başarılı olma
şansının biraz tartışılabilir olduğu ifade edilerek, onu çok daha
çetin sorunlarına beklediği belirtiliyor.
Fakat her iki kesim analistlerin ittifak ettikleri nokta ise,
başarılı olması durumunda onun için siyasi yükselişin yolunun
açıldığı yönünde.
Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Medevedev bu görev için Aleksandr
Hloponin ile görüşürken “Kafkasya'nın başta gelen sorunlarının
işsizlik, ekonomik sıkıntılar, klancılık ve rüşvet konusu olduğunu
söylediği belirtilerek, bunlar askeri yöntemlerle çözülemez o
nedenle bölgede ekonomik modernizasyon gereklidir ve bu konularda
Hloponin tecrübelidir, bu tecrübesinden de Kafkasya'da istifade
edeceğiz” dediği ifade ediliyor bazı basın organlarında.
Bazı analistler de bu görüşü destekler nitelikte yorumlarda
bulunarak “Kafkasya’da sorun salt askeri yöntemlerle çözülemez,
Çeçenya’da cıvataları fazlaca sıktık ve bu kez İnguşetya'dan
patladı, o nedenle bu görevlendirme doğru bir seçimdir”
düşüncesini savunuyorlar.
Tartışılan bir başka mesele ise Hloponin’in hem Kafkasya federal
bölgesinin başına hem de Rusya Federasyonu başbakan yardımcılığı
görevine atanması ile ilgili.
Yani aynı anda iki görevlendirme yapılmasının anayasaya uygunluğu
gündeme getirildi, fakat bu konuda açıklama yapan Duma Anayasa
Komisyonu Başkanı Vladimir Pligin, durumun anayasaya uygun
olduğunu belirterek bu tartışmalara noktayı koydu.
Yeni oluşturulan bölgede yer alan cumhuriyetlerin başkanları ise,
genel olarak durumu olumlu karşıladılar ve bölgede ana sorunun
ekonomik olduğunu, bu nedenle ekonomik alanda tecrübeli ve
başarılı birisinin atanmış olmasından da memnun olduklarını ifade
ettiler.
Bunun tek istisnası İnguşetya Devlet Başkanı Yunus Bek Yevkurov.
Asker kökenli olan Yevkurova göre, bu bölgede ana sorun istikrar
ve güvenlik sorunudur, o nedenle yeni atama buradaki reel duruma
uygun değil ve başarılı olması biraz şüpheli.
Yukarıda yeni oluşturulan federal bölge hakkında Rusya Federasyonu
basınında çıkan genel görüşleri anlatmaya çalıştım.
Meselenin bizimle ilgili kısmı netleşmemiş olsa da bu konuda şahsi
görüşlerimi de şu an itibariyle şöyle özetleyebilirim:
Yeni durum bizim açımızdan ciddi soru işaretleri barındırıyor ve
şimdilik kesin olan şey, Çerkes dünyasının ve doğal topraklarının
yeniden iki ayrı parçaya bölünmüş olmasıdır.
Adigey ve kıyı boyu Shapsugh bölgesi diğer bölgelerden idari
açıdan kopartılarak tamamen kuşatılmış ve yalnızlaştırılmıştır.
İkinci aşama bunların yutulması aşamasıdır.
Çerkes dünyasının önemli bir bölümünün Karadeniz ile ilişkisi
kesilmiştir.
Çerkes dünyasının önemli bir bölümü Türki halklar ile baş başa
bırakılmıştır, her ne kadar yeni bölge Stavropol, Mezdegu ve KBC-KÇC
de yaşayan tüm Kabardey ve Besleneyleri aynı idari yapıda topluyor
olsa da uzun vadede bunun somut bir getirisi olup olmayacağı daha
net ortaya çıkacaktır.
Şahsi kanaatimce bu adımın en önemli amacı şudur:
a) Kısa vadede olimpiyatların yapılacağı bölgenin emniyetli
hale getirilmesi,
b) Orta vadede bölgenin, Rusya'nın sorunsuz bölgelerinden
kopartılarak yeni bir olağanüstü hal bölgesi haline getirilip özel
yasalarla yönetilmek istenmesi
c) Uzun vadede ve işlerin kötü gitmesi halinde ise, bu
bölgenin gözden çıkartılarak emniyetli Rusya ile komşuları
arasında bir tampon bölge yaratılmak istenmesidir.
Meseleye iyimser bakmak gerekirse ve R.F devlet başkanının
ifadelerine bakılırsa cidden ekonomik bir iyileştirme sağlanması
da beklenebilir.
Bu durumun daraltılmış bölgede her açıdan kontrolün sağlanmasına
yardım etmesi ve hızla bir iyileşme olması da beklenebilir.
Tabii bunlar tahmindir sadece, ne olacağını ve tam olarak ne
planlandığını gelecek günler bize gösterecektir elbette.
Fakat yine kesin olan bir şey var ise, o da her şeyin bizim
irademiz dışında geliştiği ve bizim ancak, şöyle midir-böyle midir
diye yorum yapmaktan başka hiçbir etkimizin olmadığı hakikatidir.
Şahsi kanaatimce çok sürpriz bir gelişme olmazsa 2012’de Başbakan
Putin yeniden devlet başkanı, yeni vali Hloponin ise başbakandır.
Bekleyelim görelim. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|