|
|
................... |
|
................... |
ÇERKES KİMDİR? |
22.04.2006 |
|
Dr. YEDİC Batıray Özbek |
................... |
................... |
Çerkes sözcüğünün içeriği
üzerinde halen gereksiz tartışmalar devam etmektedir.
Çerkes kimdir, Çerkesler kimdir, sorularına
literatürde yüzyıllardır
yanıtlar çoktan verildiği halde, her nedense her önüne
gelen yeni bir
tanım ortaya atmaktadır, tıpkı alfabede olduğu gibi.
Ankara’da Kuzey Kafkasya Derneği tarafından 1997'de
yayınlanan Çerkesya Bibliyograyası adlı yapıttaki
kitaplar incelendiğinde Çerkes deyince Adigeler ve
Adige dilini konuşanların kast edildiğini göreceğiz.
Tüm dünyada kabul edilip literatüre yerleşmiş terimi,
hiçbir kanıtı belgesi ve tutanağı olmadığı halde,
değiştirmenin anlamı yok. Kemikleşmiş düşüncelere pek
etki etmeyecek ama yinede bir kaç örnek verelim.
* Circassian Ditionary, Circassıe Language adı altında
yayınlanan her kitapta Adige dilbilgisi ve
sözcüklerini görürsünüz.
* Ürdün’deki bir Çeçen’e, Çerkes olduğunu asla kabul
ettiremezsin.
* Kafkasya’daki bir Çeçen’e, sen Çerkes’sin derseniz,
kendisine hakaret sayar ve seni öldürebilir de.
* Yine Türkiye'deki Adigeler arasında araştırma
yapılacak olursa kanımca hemen hemen %95'i de
Çeçenleri Çerkes saymayacaklardır.
Türkiye’deki Adigeler arasında kalan, evlilikle
akrabalık kuranlar
dışındaki Çeçenler de katiyetle Çerkes olduklarını
kabul etmezler.
Evlilikle kazanılan akrabaların hatırına herkesi
Çerkes yapmaya kalkacak olursak Çerkes kavramanı çok
genişletmemiz gerekecektir.
Diyelim ki, Çerkes dili ve edebiyatı var. Çerkesce tv
yayını yapıyoruz.
Hangi dili kullanacaksınız?
Çeçence'yi ben anlamam, Çerkesce'yi de Çeçen anlamaz.
Bu kargaşalığa Abazaca, Asetince, Lezgice vs.
eklenince curcuna
daha da büyüyor.
Hem bir Çeçen, Asetin ya da Dağıstanlı neden Çerkes
olsun ki?
Bundan bir kaç yıl önce Adigey Cumhuriyeti Eğitim
Bakanlığı cumhuriyette yaşayan her halkın Adigece'yi
öğrenmek zorunluluğunu koyunca ‘’biz çocuklarımızın
Adigece öğrenmelerini istemiyoruz’’ diye dilekçe
verenler kimlerdi acaba? Ruslar mı, Ermeniler mi?
Her halka, dile ve kültüre etnolog olarak sonsuz
saygım vardır. Bu nedenle her halkın dili, kültürü ile
yaşaması ve yaşatılmasının gerekliliğine inanıyorum.
Neden birlik, beraberlik adı altında aynı derneğin
üyesi olarak birbirimizi karşılıklı asimile ediyoruz
ki? Bir Çeçen'in ya da Abaza'nın bulunduğu toplumda
Çerkesce değil bilinen ortak dil kullanılır?
Kuzey Kafkasya teriminin altında da asimile planları
yatmaktadır.
Geniş anlamlı Çerkes teriminde de asimile etme
istekleri vardır.
Düşüncelerimi radikal bulup ‘’ayrımcı’’, ‘’mikro
milliyetçi’’ diyenler
çıkacak.
Peki, 25 Mart Avrupa Birliği'nde Çeçen soykırımı günü
olarak kabul edilip anılıyor.
Madem Çeçenler de Çerkes, neden adını Çerkes soykırımı
olarak AB'ye kabul ettirmediler ki?
Mikro milliyetçi olarak suçlandılar mı?
Sen Çerkes’sin, Çeçen, Lezgi, Asetin’sin demek
ayrımcılık değildir.
Bölünme değildir.
Tam tersine birliktir ve kuvvettir.
Kendini bilmeden, tanımadan birlik olamaz.
Kendini bilmek ve tanımak birlik ve beraberliğin
sonuçta da kuvvetin
temelidir.
Herkes kedini tanıdıktan, kendi arasında birliği
sağladıktan sonra üst birliklere gidilirse daha
başarılı olunur. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|