Adigeler dostluk ve kardeşliği konu alan pek çok atasözüne
sahipler;
‘’Мэфаем бгъотыжьырэр ныбджэгъу, адрэхэр
IэпыIэгъу. Kötü günde bulduğun dost diğerleri ise sadece
yardımcı. Ныбджэгъур – уигъундж. Dostun, aynandır.
ныбджэгъур мэфаем агъэунэфы Dost kötü günde belli olur.’’
Evet bunlar hep gerçek. Zaten gerçek olmaslardı atasözleri
böyle uzun ömürlü olur muydu?
Adigeler eskiden beri gerçek dosta büyük değer verirler,
böylesi insanlara hürmet eder ailenin sahip olduğu en iyi
şeylerle onu ağırlarlar.
Burada bir soru önümüze çıkıyor; dostluğun bir sınırı var
mıdır? Bu konuda hiç bir engel, zorluk dostluktan üste
çıkamaz, yüce dağlar engin denizler dahi dostluğu
durduramazlar. Dile getirdiğim şeyleri kanıtlar örnek sunayım;
bahis konusu edeceğim şey Tehutemıkuaye rayonunda bulunan
Penehes köyü ile Türkiye’de yer alan İnegöl'de yaşayan
gençlerin arasındaki arkadaşlık-dostluk.
Rayonda ve cumhuriyetimizde Peneheslilerin konukseverliliği,
konuklarını hoş ağırlamaları-uğurlamaları bu konuda Adigelerin
güzel geleneklerine sahip oldukları biliniyor. Her yıl, her
iki tarafın arasındaki dostluk ilişkileri daha da gelişiyor.
Bunun gelişmesine ilk vesile olan olay ise yedi yıl kadar önce
2006 yılında Türkiye’den küçük çocuklardan oluşan bir grubunun
Penehes'e gelmesiydi. Gelenlerin o tarihlerde arzuları
vatanlarını tanımak, milletin tarihi, kültürü, dilini
öğrenmekti. Gelen konuklar köydeki ailelerce
paylaşıldı.Türkiye’den gelmiş olan Adige çocuklar bir kaç
hafta Penehes'te kaldılar.
Adigece Bilmiyorlar
Aralarında anlaşmaları zordu; Türkiye’den gelen çocuklar
Adigece de Rusca da bilmiyorlardı, Penehes’teki çocuklar ise
Türkçe biliyorlardı.
Bu durumda olmalarına rağmen birbirleri ile anlaştılar, gerçek
dostluklar edindiler, birbirleri ile tanıştılar ve
birbirlerini sevdiler. Türkiye’den Penehes'e gelen konuk Adige
çocukların yanına defalarca gittim aralarında Adigece
bilenleri ile de sohbet ettim. Bizim Adige çocuklarının
arasındalarken hiç farkedilmiyorlar, birbirlerinin aynısılar,
neşeliler, güleryüzlüler...
Geçtiğimiz iki yıl içerisinde Türkiye’den Penehes'e
Adige çocuklarından oluşan üç grup geldi. Onları belli program
çerçevesinde köy okulu öğretmenleri Adigece okuttular, Adige
kültürü, tarihi hakkında bilgiler aktardılar.
Geri dönerlerken İnegöl kenti Adige Xasesi Başkanı MIŞE
Osman Penehesli çocukları Türkiye’ye davet etti.
Tehutemıkuaye rayonu yöneticisi ŞHALAHO Azemat'ın sağladığı
destekle 18 öğrenci ve dört öğretmen Türkiye'ye gittiler.
Grubun başkanlığını ŞHALAHO Nurbıy gerçekleştirdi.
Penehes Ortaokulu Müdür Yardımcısı ŞHALAHO Zare;
'Evsahiplerimiz bizi iyi karşıladılar. İlginç etkinlikler
organize ettiler. Bu etkinliklerde Türkiye’de yaşayan Adige
çocuklar çalıştılar. Krasnodar- İstanbul uçağı ile uçtuk.
Marmara denizini vapurla aştıktan sonra otobüsle karayolundan
dört saat içerisinde İnegöl'e ulaştık.
Bizi çocuklar ve velileri bekliyorlardı, kalacağımız evler
hazırlanmıştı. Aynı zamana çocukalar birbrilerini
yeniden gördüler, evlerine konukları davet ettiler. Türkiye’de
yaşayan yaşlılar Adigece’yi iyi konuşuyorlar. Konuşurlarken
daha çok Shapsugh dialektini kullanıyorlar' dedi.
Belediye Başkanı ile görüştüler
Zara konuşmasını şöyle sürdürdü; ‘Gidişimizin ikinci gününde
İnegöl Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile görüştük. Bizleri çok
samimi ve güleryüzlü olarak karşıladı ve bizlere hediyeler
verdi.'
Adigey’den giden konukları daha sonra kentte düzenlenen
festivale götürdüler. Pek çok farklı ülkeden gelmiş olan
grupların danslarını izlettiler. Sırp, Ukarayna, Rum, Gürcü ve
Türk ekipleri güzel danslar sergilediler. Ertesi gün Biga
yakınlarındaki Adige köylerine gittiler. Bu köyleri gezdiler,
köy sakinleri ile görüştüler, sohbetler ettiler.
Tehutemıkuaye ve Şıncıye köylerinde bulundular. Köy
yöneticileri, yaşlılar ve gençler konukları iyi karşıladılar
çeşitli hediyeler verdiler. Misafirlerde ev sahipleri olan
soydaşlarımıza Adige bayrakları verdiler. Gün içerisinde zaman
ilerledikçe evsahipleri başka başka şeyler-programlar
düzenliyorlardı. Biga Belediye Başkanı konukları tatil
kampında ağırladı. Burada çocuklar gezdiler-tozdular ardından
Adige yiyecekleri ile öğle yemeği yediler. Tehutemıkuaye
köyündeki cegu'ya penehesliler katıldılar eski Adige
danslarını oynadılar.
Daha sonraki gün İnegöl'in güzel yerleri gezildi. Konuklar
Milli Kültür Müzesi’ni, eğitim kurumlarını, eğitimsel işlevi
olan kasabayı gezdiler, duvarlarından sular süzülen bir
mağarayı Hacıkara köyü sakinleri gezdirdi. Türkiye’nin güzel
ufak kasabası Tahtaköy yamaçta uzanıyor. Türk kasabası
Tahtaköy ile bizim Tahatamıkuaye'miz kardeş şehirler. Burada
Türk sanatçılar konuklara bir konser verdiler.
Yelkenli büyük bir sürat teknesi ile konukları Marmara
denizinde gezdirdiler, Bursa kenti ile İstanbulu da gördüler.
Penehes ortaokulu müdür yardımcısı ŞAHALAHO Zare; 'Biz
Türkiye’deki kardeşlerimizi unutmuyoruz. Yine kısa bir sürede
buluşmayı umuyoruz' dedi.
|