Türkiye'den gelen kalabalık bir işadamı grubunun Kabardey'de bulunuyor. Onlar devlet başkanı Arsen Kanoko ile 1. Başkan Yardımcısı Thazepl|ıj Murat, Ekonomi ve Ticaret Başkanı Ali Musukov ile görüştüler.

Öncelikle belirtmemiz gerekiyor ki  konuk gruptan "soydaşlarımız" olarak bahsetsek de bunların arasında Türk işadamları da var. Örneğin Rus-Türk iş konseyi başkanı Turgut GÜR bunlardan birisi.

Bunu vurgulamamızın nedeni işadamlarının bu toplantılarının Türk -Rus işbirliği yanı sıra Türk-Kabardey/Balkar  işbirliğine de yönelik olmasıdır.

Karadeniz'in karşı yakasından gelen heyete konuşan devlet başkanı Arsen Kanoko Rus-Türk  ekonomik işbirliğinin ve Kabardey-Balkar'ın bu işbirliğine etkin bir biçimde katılmasının önemine değindi.

90'lı yıllarda Sovyetlerin dağılmasından sonra Türk-Rus ilişkilerinde eskiye kıyasla büyük ilerleme kaydedildi ve bu gelişmelerin bir sonucu olarak 
Türk-Kabardey/Balkar işadamları kulübü de  kuruldu.

Yakın zaman önce Putin ve Tayyip Erdoğan'ın Ankara'da yaptıkları görüşmede 15 milyar dolar olan ekonomik hacmin 25 milyar dolara çıkartılması için çalışılması kararı alınmıştır.

Bizim de bu işbirliği içerisinde yer alabileceğimize ve katkı sağlayabileceğimize, bu işbirliğinin getireceği imkanlardan istifade edebileceğimize inanıyorum.

Büyük Türk şirketleri genellikle Moskova'da iş yapmakta ve orada yerleşik olarak çalışmaktadırlar. Fakat orada rekabet açısından da şirketlerin yoğunlaşması açısından da şartlar daha zordur.

Oysa biz kendi bölgelerimizde iş yapmak isteyen bu tür firmalara, içtenlikle her türlü yardımı yapmaya ve işlerini kolaylaştırmaya hazırız.

Bunun yanı sıra Türkiye ve Rusya sadece ekonomi alanında olmayıp, aynı zamanda terörizme karşı da işbirliği içerisindedir, her iki ülke de terörizmi reddeder.

13 Eylül'de Kabardey-Balkar'da meydana gelen olaylarda bir çok suçsuz insanın hayatını kaybettiğini, yanı sıra bu olayların cumhuriyetin ekonomisine de büyük bir zarar verdiğini belirtmek isterim.

Bilinmelidir ki; ülkemin insanları, ellerine silah alarak sorunları çözmeye kalkışanların hiçbir zaman yanında olmadı ve hiçbir zaman haklı da görmemektedirler.

Başkan konuşmasında yeni yönetimin cumhuriyetin ekonomik açıdan kalkınması için yeni bir plan hazırladığını belirterek Türkiye'den gelen heyetin isterlerse bu konuda bilgilendirileceğini ve iş yapmak isteyenlere daha fazla kolaylıkların sağlanacağını belirtti.

Daha sonra söz alan Turgut Gür, yeni yönetimin cumhuriyetin ekonomik kalkınmasını sağlamakta başarılı olacağından şüphe etmediklerini, çünkü yeni başkanın kendisini ekonomi ve iş dünyasında kanıtlamış, başarıları ile tanınmış bir işadamı olduğunu belirtti.

Putin-Erdoğan görüşmesinde dile getirilen düşünce doğrudur. İki ülke arasındaki işbirliği, büyük şehirlerden, ülkenin her tarafına yayılmalıdır.

Bizlerin işbirliğinin başka anlamları da var, çünkü Türkiye'de milyonlarla ifade edilen Kafkasya kökenli insan var. Ayrıca Kafkasların ekonomik olarak kalkındırılması terörizmin ve terörizmi yaratan koşulların ortadan kaldırılması açısından da önemlidir. Ben Türk-Rus işbirliği konseyi başkanı olarak bu konuda üstelenebileceğim her türlü görevi seve seve yerine getirmeye  hazırım.

Turgut Gür, bir konuda da şaşırdığını belirterek; "güneşi, doğası, havası ve güzellikleri bu kadar hayranlık uyandıran Oşhamahue'nin niçin  binlerce Turisti ağırlamadığını merak ediyorum" dedi.

Kanoko bu konuda konuğu yanıtlarken Oşhamahue'nin serbest ekonomik bölge olarak kabul edilmesi için Rusya Federasyonu'na başvuruda bulunacaklarını belirterek; eskiden Sovyetler döneminde bu bölgede her yıl ortalama beş yüz bin turistin ağırlandığını ve yeniden bölgenin aynı faal durumuna getirilmesi için çalışmalar yapıldığını söyledi.

Daha sonra Kafkas Federasyonu Başkanı Muhittin ÜNAL (Agaşe) söz aldı.
 

Zor koşullar içerisindeki cumhuriyette yönetime kendisini kanıtlamış bir başkanın göreve gelmesinden mutluluk duyduklarını ve umutlandıklarını belirterek "sen sadece Kabardey-Balkar'ın başkanı değilsin, aynı zamanda diasporadaki bizlerinde gönlünde yüreğinde başkansın, o nedenle toplum yararına başlatacağın her türlü güzel faaliyetin içerisinde gücümüz oranında yer almaktan, destek olmaktan  mutluluk duyacağız.

Hemen devamında ise ülkeye giriş çıkılarda yaşanan sıkıntılara ve yasal problemlere değinerek vize işlemlerinde, gümrük işlemlerinde sorunlar yaşandığını bu durumun gelenlerin, dönecek olanların işlerini zorlaştırdığını belirtti.

1997 yılında faaliyet gösteren dış ilişkiler başkanlığının yeniden kurulmasını talep eden Ünal, bu kurumun  ilişkilerin gelişmesini kolaylaştırdığını belirtti.

Ülkenin yaşamını iyileştirecek adımlar atar bürokrasi ile baş edebilirseniz biz sizinle gurur duyacağız, diyen Ünal'ın işaret ettiği sorundan Başkan Kanoko haberdardı zaten; çünkü 2005 yılında, İstanbul'da yapılan Dünya Çerkes Birliği'nin katkılarıyla yapılan iş konseyi toplantılarında kendisi de bulunmuştu.

Bu konu orada da gündeme gelmiş, ekonomik işbirliğine ve  koşulların iyileştirilmesine engel olan nedenler orada da tespit edilmişti.

Bu nedenle konuya bir kez daha değinerek bu tür işbirliğini ve gidiş gelişi engelleyen sorunların tümüyle ortadan kaldırılmasına çalışacağını, en azından minimum düzeye indirilmesi için özel çaba göstereceğini belirtmiş; "bütün zorluklara rağmen bölgeyi terk etmeden burada iş yapma cesareti ve azmi gösteren insanlarımızı da önümüzdeki dönemde ayrıca ödüllendirmek gerektiğini düşünüyorum" demiştir.
 

Artık eski düşünce biçimini terk etmek gerektiğini belirten başkan; cumhuriyetimize bir kuruş katkı sağlayan, sağlamaya çalışan herkesin hiçbir sorunla karşılaşmadan rahat rahat  işini yapabilmesi gerektiğini belirtmiştir.

Başkan Kanoko ayrıca Rusya'da nüfusun azalmakta olduğuna işaret ederek, önümüzdeki dönemde  bizim için de bir tehdit olan demografik sorunlarla baş edebilmek için en büyük güvencemizin Kafkasya dışında yaşayan hemşehrilerimiz olması gerektiğini belirtmiştir.

Başkan Kanoko bu ay içerisinde Rusya devlet başkanı Putin ile görüşeceğini belirterek, diasporanın sorunları konusunda onu bilgilendireceğini söylemiş, "Rusya aleyhine faaliyetlere girişilmediği sürece bu sorunların Putin nezdinde de sorunlarını çözülecektir" diyerek, anayurda dönmek isteyen insanlara her konuda yardımcı olunacağını belirtmiştir.

Misafirler arasında bulunan ve herkesten önce cumhuriyetimizde iş kuranlardan birisi olan Kxuşşh|a Azmi: "Başkanı ve başbakanı meşgul etmemek açısından  iş adamlarının doğrudan muhatap olabileceği bir birim olacak mı, böyle bir kişi görevlendirilecek mi acaba" sorusunu sordu.

Başkan onu cevaplayarak; ekonomi ve ticaret  başkanlığının böyle bir birimi olduğunu belirtti. Ayrıca inşaat ve tarım sektörleri başta olmak üzere bazı sektörler için özel projeler hazırlandığını belirterek Türkiye'den, işadamlarının bu projeleri inceleyebileceklerini, katıldıkları takdirde gümrük ve vergi konularında kolaylık sağlanacağı gibi ayrıca da varlıklarının garanti edilmesi amacıyla Moskova merkezli büyük bankaların garantisini sağlayabileceklerini belirtmiştir.

Biz sermayenin bölgemize kolay gelmeyeceğinin farkındayız fakat diğer yandan koşulları iyileştirmek için tüm gücümüzle çalışacağımızı  bir kez daha vurgulamak istiyorum, ayrıca bölgemizde iş gücü maliyeti diğer bölgelerle kıyaslandığında çok daha düşüktür. Bizler koşulları iyileştirdikçe bölgemizin cazibesinin artacağından eminim ve tüm bunlar yatırımcıları cesaretlendirecek nedenlerdir.

Başkanın sözlerine bir ekleme yapan Aslan Musukov; başkanın bahsettiği projelerin hepsi hakkında isterlerse bizzat gelerek isterlerse Rusça ve İngilizce olarak yayında olan web sayfalarından bilgi alabileceklerini belirtti.

Bu işlerle ilgilenenlerin konu ile ilgili yasaları öğrenmeleri açısından, kredi koşulları açısından vergi yasaları açısından ve benzer pek çok detay açısından geniş bilgi edinebileceklerini söyleyerek şöyle devam etti: Sözgelimi işadamı bürokratik işlemleri için bütün devlet kurumlarını dolaşmak zorunda kalmayacak artık; bu görevi bizim departmanımız üstlenecek. İşadamlarının Tüm bürokratik sorunlarını olumlu veya olumsuz üç gün içerisinde sonuçlandırabilmek için ilgili birimlerle anlaşmış bulunuyoruz.

Şıkue Nihat (Bidanuk) yurtdışına ihracat yapan işadamlarına Türkiye'deki gibi vergi iadesi uygulamasının ne zaman başlayacağını sordu. Ali Musukov bu soruyu da yanıtlayarak Rusya Federasyonu'nda 1990 yılından beri böyle bir yasa olduğunu, fakat bu yasanın hayali ihracatın ve yolsuzlukların artması nedeni ile bu uygulamanın çok sıkı bir hale getirildiğini belirtti.

Şık Boren (Boren Şıklaroğlu) cumhuriyette bir tekstil fabrikası kurmak isterse, bu iş için gerekli makine aksamı ve hammaddenin ülkeye girişinde vergi açısından nasıl bir uygulama olduğunu sorarak; Türkiye'den gelecek bu tür malzemeler için gümrük sorunlarının çözümlenip çözümlenemeyeceğini öğrenmek istediğini belirtti.

Başkan, ana sermaye ve yatırım konusu dokuma makineleri  olduğunda bu konuda bir vergi vermeyeceğini, yani sıfır vergi olduğunu, gümrük sorunlarının da en fazla iki üç günü geçmeyecek bir zaman içerisinde çözümleneceğini belirtti.

Başkan Kanoko Aslan Musukov'un bu sözlerine ek olarak  tekstilin çok büyük sermaye gerektirmeksizin kısa sürede faaliyete geçirilebilecek bir yatırım olduğunu belirterek,  "Eğer projen hazırsa bu konuyu ayrıca konuşalım, kullanılmayan bir kısım fabrikalar var, sizin için ne yapabiliriz bir bakalım" dedi.
 

Konukların önerilerinden bir tanesi olarak Kabardey-Balkar ekonomi ve ticaret idaresinin Türkiye'de bir temsilcilik açması fikri dikkat çekti. Bunun büyük faydalar sağlayacağından bahisle Başkurdistan örneği verildi ve bu bölge temsilciliğinin Türkiye'de geçen yıl 126 milyon dolar ticari bağlantı sağladığı vurgulandı.

Musukov bu tür bir temsilciliğin bizim için önemli bir maliyeti  olacaktır, fakat Başkurdistan Türkiye temsilcisi cumhuriyetimiz yurttaşıdır, belki bundan istifade ile iki cumhuriyetin birlikte temsil edileceği ekonomi-ticaret evi açılabilir dedi.

Devlet başkanı Arsen Kanoko konuk heyetin düşüncelerinin pek çoğuna katıldığı ifade ederek, cumhuriyetin gelişmesinin ekonomik gelişmeye bağlı olduğuna ve bunun için gereken tüm imkanların seferber edilmesi gerektiğine inanıyorum dedi.

"Cumhuriyetimizin ekonomisine öncelikli katkı sağlayan sizlerin; iki kesimin işbirliğini daha da ileriye götürerek Kabardey-Balkar'ın kalkınmasına daha fazla katkı sağlamanızdan memnuniyet duyarız" diyen devlet başkanı bu toplantının bir  beyin fırtınası biçiminde olduğunu,burada dile getirilen görüşlerin hayata geçirilmesi için tekrar en kısa sürede görüşebilmeyi ümit ettiğini belirtti.