GROZNİ’DEKİ GÜZEL SANATLAR MÜZESİ HAKKINDA BİR BELGESEL

 

Çeviri: Ali İhsan Mihci

 
   
 
Ünlü Rus film yönetmeni Vasily Davidchuk, Grozni'deki Güzel Sanatlar Müzesi’ni anlatan Grozni’de Bir Müze Vardı isminde bir film çekti.

Müzenin tarihine ve geçen birkaç yıl içinde yaşadığı zorluklara odaklanmış film; Tretiakov Galerisi ve Kültür Bakanlığı tarafından ortak çekildi. Rusya Haritası Projesi kapsamında, taşradan derlenen en yeni tablolar sergilenmekte; Grozni Müzesi’nden toparlanıp tamir edilmiş resimlerden oluşan böyle bir sergi de Aralık ayı için düşünülmüş. Bu resimlerden ağır tahribe uğramış olanları ise, Rus Sanatları ve Restorasyon Merkezi tarafından uzmanlarca tekrar bize kazandırılacaklar.

Film, 90’ların ilk yıllarında eski Çeçen-İngush Güzel Sanatlar Müzesi’nde çekilmiş video kasetleri kullanarak başlıyor. Kamera bizi doğruca Grozni'ye götürüyor; yeşil sokaklar, tertemiz bir gökyüzü, huzurlu bir kente; sakin ve barış dolu bir yaşam, dost canlısı gülümseyen yüzler.

Birkaç dakika sonra müzenin içindeyiz. İlki 1920’lerde açılmış, Tretiakov Galerisi ve St. Pettersburg Müzeleri tarafından toplanan ve hediye edilen bu nadir koleksiyonu görüyoruz.

Peşinden ise Grozni'nin diğer yüzü. Kent tamamen yıkıntılardan ibaret. Kültür Sarayı, kütüphaneler ve sanat müzeleri tamamen harabeye dönmüş. Tropinin, Kuindzhi, Aivazovsky, Kronin, Bogolyubov ve
Vereschagin gibi usta ressamların paha biçilemez eserleri yırtılmış, zarar görmüş. Daha 1995 yılında Çeçen Hükümeti’nin özel bir talimatıyla sergilenen 500 civarında tablo vardı. Bugün kimse onlara ne olduğu hakkında konuşmuyor. En ağır hasar görmüş 94 tablo, Moskova merkezli Grabar Restorasyon Merkezi'ne getirildi. Kamera bizi bu atölyeye götürdüğünde, onarım işiyle uğraşan ressamların işlerine ne kadar yoğunlaştıklarını görüyoruz.

Davidchuk, izleyicilerin dikkatini iki resime çekiyor. Birincisi, Grozni Müzesi koleksiyonundan Çeçen ressam Petr Zakharov'un "Bir İnci Taç" ve ikincisi; Franc Roubot'nun "Şamil'in Esir Düşüşü" adlı tablolar. Her ikisi de acınacak durumda. Buna rağmen uzmanlar bunların tamirinin mümkün olduğunu düşünüyorlar. Ancak üç yıl gerekliymiş. Film, sevilen Rus sanatçı Vasily Lanovoy'un sesiyle, Gürcü asıllı Rus düzenlemeci Mikael Tariverdiev'in ve Mozart'ın müzikleri eşliğinde, duygu dolu bir havayla hikayedeki zıtlığı gözler önüne seriyor.

Grozni’de Bir Müze Vardı belgeseli, Grozni Müzesi’nden kurtarılmış resimler sergisi kapsamında, Tretiakov Galeri'sinde ve Rus televizyonlarında gösterilecek.