• Adigece öğrenmek isteyenlerden gelecek talepleri değerlendireceklerini ifade eden Ünal, “Yönetmelikler çıksın. Biz de devleti istismar etmemeye gayret ederek resmi kurslar açarız.” diye konuştu.

Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları neticesinde Meclis’ten geçen ‘Anadilde Öğretim ve Yayın’ Yasası, Türkiye’de farklı dil konuşan kesimleri de ‘özel kurs açmak’ üzere harekete geçirdi. Kürt kökenli vatandaşlar başta olmak üzere Çingeneler ve Çeçenler gerekli yönetmeliklerin çıkmasını bekliyor.

‘Çingeneler Federasyonu’ kurmak için uzun süredir çalışmalarını devam ettiren Çingeneler, Türkiye’de çok az bir kesim tarafından konuşulan Çingene dilini öğretmeyi hedefliyor. Çingenelerin ‘gayri resmi’ başkanı Mustafa Aksu, sözlüklerde yapılan Çingene tanımı için uzun süredir Türk Dil Kurumu ile ve Çingenelerin de Müslüman olduğuna dair Diyanet İşleri Başkanlığı ile devam ettirilen görüşmelerin olumlu neticelenmesinin ardından, ‘Türkiye’de zaten çok az kişinin konuştuğu Çingenecenin yaygınlaştırılmasını’ hedeflediklerini dile getirdi. Aksu, “Bizimle ilgili aşağılayıcı ifadelerin ortadan kaldırılması mücadelesini veriyoruz. Türkiye’de hâlâ Çingenece konuşan küçük bir kesim var. Sayıca az olmasının sebebi manevi baskıdır. Biz öz kimliğimizi korumak istiyoruz. Acelemiz olmamakla beraber, dilimizi öğretmeyi hedefliyoruz.” dedi.

Çerkeslerin kurduğu Kuzey Kafkasya Kültür Derneği Genel Başkanı Muhittin Ünal da Çerkes dili olan ‘Adigece’nin öğretilmesi taraftarı. Adigece öğrenmek isteyenlerden gelecek talepleri değerlendireceklerini ifade eden Ünal, “Yönetmelikler çıksın. Biz de devleti istismar etmemeye gayret ederek resmi kurslar açarız.” diye konuştu. Şimdiye kadar dernek içerisinde Çerkes dilini öğrenmek isteyenlerin bir araya gelerek dillerini öğrendiklerini kaydeden Ünal, Milli Eğitim Bakanlığı’nın çıkaracağı yönetmelikler çerçevesinde hareket ederek resmi olarak kurs açacaklarını söyledi. Ünal, Kuzey Kafkasya ve Türkiye arasındaki kültür anlaşması gereği Milli Eğitim Bakanlığı tarafından veya kendi imkanları ile öğretmen getirebilecekleri bilgisini verdi. Çeçen Derneği Komitesi görevlilerinden Ömer Akan, Çeçenlerin şimdiye kadar kendi köylerinde serbestçe dillerini konuşabildiklerine dikkat çekti. Akan, daha önce resmi olmamakla birlikte dernekte bu dili öğrenmek isteyenlere yardım ettiklerini ifade etti.

Yasaların çıkmasından çok önce ‘Kürtçe öğretmek üzere kurs açmak’ için resmi makamlara başvuran; ancak olumsuz cevap alan Kürt derneklerinin altyapıları Kürtçe öğretmeye hazır. Kürt Kültür ve Araştırma Vakfı (KÜRTKAV) yöneticilerinden Fehim Işık, uzun süredir Kürtçe öğretmenin mücadelesini verdiklerini söyledi. KÜRTKAV da yönetmeliklerin çıkarılmasını bekliyor.
 

Laz kökenli vatandaşların kurduğu dernekler ise ‘anadilin öğretilmesi’ yasasına saygı duymakla beraber, Lazca öğretecek bir kurs açmayı düşünmüyor. Rize Kültür ve Yardımlaşma Derneği yöneticilerinden Selahattin Turgaz, medyada Lazların isminin geçmesinin bile kendilerini üzdüğünü belirterek, “Lazca konuşma konusunda bir sıkıntımız yok. Bizim torunlarımız Lazca bilmiyor, bundan bir rahatsızlık duymuyoruz, öğretmeyi de düşünmüyoruz. Talep olursa karşılamayı da düşünmüyoruz.” açıklamasını yaptı. Diğer dillerde eğitimi ‘Türkçenin bölünmesi’ şeklinde değerlendiren Turgaz, dernek olarak bu tür bir çalışmaya her zaman karşı olacaklarını vurguladı.
Aslıhan Aydın / Ankara