ÇERKESLER KAFKASYA'DA YENİ BİR YANGIN ÇIKARIYORLAR

 

Freddy De Pauw

De Standaard Gazetesi, 20 Eylül 1999 Belçika

 
   
 

Brüksel,
 

Kafkasya’nın kuzeyindeki Çerkezistan (Karaçay-Çerkessk Cumhuriyeti’nden sözediyor. CC) Çerkes milletvekilleri, Çerkezistanı bağımsız bir bölge ilan ettiler. Bunun  üzerine şu anda huzursuz olan bölge, daha da huzursuz hale geldi. Bu cumhuriyette aşağı yukarı 500.000 kişi yaşıyor. Bu insanların %40’ı Rus, %33’ü Karaçay ve %12’si Çerkes kökenli.

 

Rusya Federasyonunu’na bağlı bu cumhuriyetteki ilginç gelişmeler, Mayıs ayında yapılan seçimlerden sonra başladı. Mayıs ayında yapılan seçimlerde bazı oy sandıkları kaybolmuştu. Karaçay kökenli General Vladimir Semenov, seçimi kazanan olarak açıklandı. Çerkesler, seçim sonuçlarına karşı çıktılar. O günden bu yana neredeyse hergün protesto gösterileri düzenliyorlar. Bu gösteriler Eylül ayında silahlı çatışmalara dönüştü.

 

Çerkesler müslümanlaştırılmış bir Kakfas halkıdır. Karaçaylar ise müslüman olan Türk kökenli olan bir halktır. Çerkesler (Çeçenler gibi) geçen yüzyılın ortalarında Rus ordularına karşı savaştı ve direndiler. Çerkeslerin direnci 1864 yılında tümüyle kırıldı. Rus Çarı, Türkiye’ye karşı son derece önemli olduğu için Kafkasya’nın batısını sürekli olarak denetimi altına almak istiyordu. Çerkesler 1864 yılında iki seçenekle karşı karşıya kaldılar: Ya Türkiye’ye göç edecekler ya da kendi bölgelerini terk ederek Rusya’nın başka bölgelerine taşınacaklardı. Bunun üzerine yarım milyon Çerkes 1864 yılında Osmanlı İmparatorluğu’na göç etti. Bugün bile Türkiye’de önemli bir Çerkes azınlığı yaşamaktadır. Çerkeslerin Kafmkasya’da dağınık biçimde yaşamalarından dolayı gerilim gerilimin öteki Kafkas Cumhuriyetlerine sıçramasından çekiniliyor.

 

Çerkeslerin kaderi Türkiye’deki bazı çevreler tarafından dikkatle izleniyor. Bazı çevreler Ankara’nın bazı Kafkas halklarını desteklemesini gerektiğine inanıyor. Fakat Türkiye’de böyle bir adım atacağı şüpheli. Türk yetkililer kendi ülkelerinde farklı milliyetçi kimliklerin tekrar ortaya çıkmasını istemiyorlar. Türk yetkililer, türkiye’de yaşayan değişikkökenli halkları Türkleştirme politikası ile söz konusu farklı milliyetçi kimliklerin yok olduğuna inanıyorlar. (BUBM/BS/CDE) (HC)