“ÇERKESYA” ULUSAL TARİHE DAİR  
  Seauh Goşnaghu
Adige Mak,
25.05.2007
Çeviri: Jade Wumar
 
   
 

Neğeplhe Askerbiy Fedz doğumlu, Voronejdeki Ooliteknik Enstitüsü mezunu ve ekonomist. Bugün Aminet adlı kendi iş yerinin yöneticisidir. Mesleği ve eğitimi itibariyle tarih bilimcisi olmasa da Askerbiy, ulusuna hizmetlerinden dolayı ulusal kültür tarihinde mümtaz bir yere sahip olacaktır. 1 saatlik “Çerkesya” adlı tarih belgeselini ulusu için gerçekleştirdi.Filmin senaryosu tarihçi Xhuetkhue Sami’ye ait.



Yaşı müsait olanlar Kafkas-Rus savaşlarının taraflarından değilmiş gibi değilmişiz gibi bir eğitime tabi tutulduğumuzu biliyorlar. O zamanda bile ulusun geçmiş tarihini düşünenler mevcuttu. Onlardan biri olan Askerbiy bu sebepten bu filmi gerçekleştirdi.


''Çocukluğumdan başlayarak Adige ulusunun tarihi yalnızlığı ve acılarla dolu geçmişi beni üzüntüyle kendine çekmiştir'' diyor Askerbiy.

- Yeni nesillerimize tarihimizi öğretmeyi her zaman istemiş ve düşünmüşümdür. Bizim gençliğimiz gibi değil bugün tarihe ait okunacak eserler mevcut. Ancak okuyan genç sayısı çok az. Kitap okumasalar da film seyredip öğrenmezler mi? Düşüncesiyle filmi gerçekleştirmeye başladım.

- Tarihimiz beraberce yaşadığımız uluslarca bilinmeli. Bu onların gözünde bizi yüceltecektir.

- Mevcut kitapları okudukça Adige topraklarının genişliğini ve Adige ulusunun sayısal büyüklüğünü daha iyi anlıyorum. Ulusun dağılmasının temelinde Kafkas savaşları var. Maalesef Adige ulusu başından geçen tarihi sıkıntıları ve geçmişi bilmiyordu. Beraber yaşadıkları uluslarda söz konusu tarihten bihaberdir.


Filmin çekiminde karşılaşılan zorlukları soruyorum.


- Maddi imkan olmadan film çekmek çok zordur. Karşılaşılan zorluklara karşı çıkış yolu bulamayıp ümidimin kaybolduğu da oldu. Ancak insanlar bana el verdiler. Onların bu yardımı sayesinde ulusal tarihi anlatan ilk film vücut buldu. Baste Hıse, Nalçikli olup Moskova’da yaşayan Neğeplhe Eldar, A.C. Moskova temsilcisi yardımcısı Wolék Şéxovır, Tulpere Mıhamet, Meretıkhue Şıhambiy, Yanekhue Ashad, Neğoy Aslanbiy, Awlhe Viyaçeclav, Şhalaxhue Aslan bize en çok iyilik edenlerdendiler. Adigey Devlet İletişim ve Kültür Bakanı Çemışüe Gazi'ye özellikle yardımlarından dolayı özellikle teşekkür ediyorum.

- Moskova’da, Nalçik’te, her defasında insanlar bize yardım etmenin gayreti içindeydiler. Bizi üzecek olayla karşılaşmadık.Yaptığımız işe büyük önem verdiler. Kanımca Adige insanı gibisi yok.


İşi en çok ağırlaştıran neydi?


- Sinema tecrübemiz hiç yok. Film stüdyosu yok, para yetersiz bütün bunlar işi fazlasıyla zorlaştırıyor. Bunlara rağmen çok şükür her şey istediğim gibi oldu. Film 6 ayrı dilde Adigece, Rusça, Kabardeyce, Türkçe, Arapça ve İngilizce olarak gösterime sunuldu.

Filmi değişik mekanlarda gerçekleştirildiğini biliyorum.

- Evet Karadeniz kıyısı, Nalçik ve Adigey'in muhtelif yerlerinde çekimler yapıldı. Kalabalık sahnelerin çekimi esnasında yardım edenler oldu. Mesela filmin Adigelerin vatanı terk edişlerine dair replik görüntüleri Shapsugh topraklarında çekildi. Burada 70’i aşkın kişi görev aldı. Bunların 40-50 kadarı Adigey’den, diğerleri çekimin yapıldığı yerin insanlarından Açüımıjj Anatoliy tarafından görevlendirildi. Abese Pşimaf’ın büyük katkıları oldu. Atların mevcut olduğu pek çok sahne çekildi. Cins atları Pşimaf temin etti.

- Dua sahnesi Novosvobodne’de çekildi. Burada Xhunegue Reşid, Khule Mıhamet ve başkalarının da katkıları oldu. Bize yardımlarını esirgemeyenlere candan müteşekkirim.


Filme sahip olmak isteyenler onu nasıl bulabilecekler?


- Bu iş için geçmiş günlerde Moskova’daydım. Filme sahip olmak isteyenler ufak bir ücretle onu satın alabilecekler. Satış noktaları belirlendiğinde kamu oyuna gerekli duyuruyu yapacağız.


Bize zaman ayırdığınız için teşekkür ediyoruz.