|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ADİGE VARLIĞININ GÖSTERGESİ ADİGE DİLİDİR |
|
|
Aseeve Marin
Adige Mak, 25.05.2007
Çeviri: Jade
Wumar |
|
|
|
|
|
“Adige dili cıvıldayan kuş misali İlk yaklaşımında
sana konuşan Bence en kıymetli dil Adige dili
Sevgi yumağı kalbini kuşatan”
NEXEYE
Ruslan
Adige isen, diline değer ver,
Adigeliğin Adige dili tarafından kuşatıldığını asla
unutma. Dil her milletin kültürünün temelidir. ”Güzel
hitap etkin bir aklın göstergesidir” diyor bir Adige
atasözü. Adigelerin üstün meziyetleri, tutum ve
davranışlarındaki mevcut güzellikler hiçbir eksik
olmadan Adige dil mantığında açıkça kendini
göstermektedir. Çok üzücü olsa da kendini Adige sayan
fakat Adige dilinde bir kitap dahi okumamış, dilini
bilmeyen ve Adige tarihinden bihaber olan üstelik bunu
öğrenmeyi de istemeyen Adigeler mevcuttur.
Adige isen, Adigeliğini belli eden işaret Adigece
bilmendir. Burada öncelikli görev annenindir. Çocuğa
dili öğreten annesidir. Ana dilini küçümsemek, onu
kullanmamak; uygunsuz, çirkin olduğunu düşünmek
Adigelik açısından asla kabul edilmeyecek bir
durumdur. Ana dili çocuğuna öğretmeyen anne, ulusun
bir ferdini yok ediyor demektir. Anne ana dilin
kaynağıdır. Dilini sevmeden vatanını seviyor
olamazsın. İnsanın ulusuna ve diline olan sevgisi
yaşamına kaynaktır. Her ulusun gücü, anadilinin de
gücüdür. Anadil öğrenim ve öğretim imkanları ulusun
aynı zamanda silahıdır.
Her ulus kendi diline
töresine değer verir, onu korur ve kollar. Bir ulus
yok olduğunda onun dili de kültürü de onunla beraber
yok olur. Ulusun fertleri hayatiyetlerini sürdürürken
dillerini kaybederlerse başka ulusların içinde asimile
olurlar. Büyük yazar, ozan Resul Gamzatov'un
kastettiği de bu olsa gerek.
O bir dizesinde;
“Eğer yarın dilim olmayacaksa, Ben bugünden yok
olayım” diyor.
Önce dilimize biz kıymet
vermeliyiz. Ben Adige ve Rus dillerini eşit derecede
öğreniyor, her ikisini de ana dilim sayıyorum. Zira
“yasak dil ve yasak kitap yoktur” diyor eski bir Adige
atasözü. Dilimi terk ederek yaşayamayacağım. Adige
dili varlığımın bir parçası. Onu işitmediğimde
sıkıntıya düşüyor, büyük bir eksiklik hissediyorum. O
hayatımın bir parçası olarak, hayatım boyunca benimle
beraber olacak.
Anadil!
Seni yeteri
kadar anlamlı kılacak bir sözcük bulamıyorum. Kökün de
”anne” sözü var. Anne teni bal, sözü yumuşacık, bakışı
sevgi dolu, merhametli, konuşması tatlı, endişesi
büyük ebedi sevgi kaynağı…Anne hayatın başlangıcı,
bitmeyen sevgi kaynağı. Anne göz, anne güçlü ışık,
varlığın işareti. Anne sütüne katılarak sana verilen
seni yetiştiren dil, can. Senin bir parçan olan yürek
gibi can gibi sıcaklığı olan dile dudak büküp onu
nasıl öteleye bilirsin? Anadilini önemsemeyen, ona
değer vermeyen, ulusun hazin sonuna katkıda bulunuyor
demektir.
“Ey diline önem vermeyen insan,
Sana olacaktır bir tek davam Ödeyebilir misin
annenin hakkını? Ödeyebilir misin ulusuna olan
borcunu?”
BERETERE Hamid
Düzgün
hitabeti, üstün dil gücü olan insan; büyük kitleleri
kendine cezp eder. Dil insanı eğitir ve yetiştirir.
Dil daima en güçlü kültürel silahlardan olmuştur.
Adige dilini seviyor ona kıymet veriyor ve onunla
gurur duyuyorum. Onunla düşüncelerimi ifade edecek
bilgiye sahibim. Adige halkbilimiyle ilgilenmeyi Adige
woredlerini dinlemeyi seviyorum. Dilim benim
dünyamdır. Onu kullanmak benim boynumun borcudur diye
sana sesleniyorum ey! Adige dilinde minik şiirler
yazıyorum. Adige dili kutlaması için yazdığım şiirle
yazımı noktalıyorum.
Adige'nin mührü Adige dili
Onu kullan, ver ona kıymetini, Çalışmaktan asla
bıkma. Yeter diye duraksama, Yoruldum diye
duyurma. Sen geleceğe bak ilerle, Çalış,üret,kat
anadiline. İçine serp derin düşüncelerini,
Yarınlarına eklemle ürettiklerini.
Suça,adaletsizliğe bulaşma, Bunları da öğret
çocuklarına. Ulusuna asla zarar verme, Sahip çık
insanlık değerlerine.
ASEEVE Marin (Adige Khale Orta Okulu
11. sınıf öğrencisi) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|