Günümüzden beş bin yıl öncesine gidildiğinde,
verem/tüberküloz (жъэгъэуз;j’eğevız) hastalığının
toplum içinde görüldüğünü yazılı belgelerden
öğreniyoruz. Verem belirtilerini Hipokrat, Galen ve
Acicenne’nin (İbni Sina) yapıtlarında da görüyoruz.
Verem Ortaçağda bütün bir dünyada yayılmış ve
Rusya’ya da sıçramış olan bir hastalıktı.
Verem günümüzde de,en kötü ve bulaşıcı hastalıklardan
biridir. Her yıl 7,5-8 milyon insan vereme
yakalanıyor, yarım milyon kadar insan, tüberküloz
nedeniyle ölüyor. Dünya Sağlık Örgütü veremi ve
veremle mücadeleyi 1993 yılında, yeryüzündeki en
önemli sorunlardan biri olarak ilan etti.
Hastalığın yaygın olduğu 22 ülke içine Rusya da var.
Hasta sayısının 1990 yılından bu yana 2,5 kat
arttığını, veremden ölenlerin 4 kat arttığını
görüyoruz. Zengin ve donanımlı ülkelere göre, Rusya’da
vereme yakalanan çocuk sayısında 10 kat gibi bir artış
söz konusu. Erken tanı durumunda iyileştirilebilen
veremin kontrol altında tutulması ve yaygınlaşmaması
için koruyucu hekimlik çok önemli,
geliştirilmesi gerekir,devletin ve toplumun en önemli
görevi bu olmalı.
Adigey Cumhuriyeti’nde verem vakalarını saptama ve
veremle mücadele merkezlerinin verilerine göre, 2007
yılına oranla 2008 yılında bir iyileşme var. 2008
yılında 375 verem vakası saptandı (2007’ye göre yüzde
9,7 bir azalma). Verem dispanser kayıtlarına göre,
Adigey’deki hasta sayısı 3 bin 252’dir (2007’de 3 bin
332 idi). Bu arada erkek hasta sayısı, kadın
sayısından 2,5 kat daha fazla.
Uzmanların
söylediklerine göre, Adigey’deki hasta sayısındaki
artış, Adigey’e yapılan göçlerden kaynaklanıyor.
2008 yılında Adigey’e 76 veremli kişi geldi (bunların
26’sı hapishanelerden salınmış hasta). Hasta kişilerin
saptanması, kuşkusuz sağlık kuruluşlarına ait bir
görev. Hiçbir sağlık çalışanı bu sağlık sorununu
savsaklayamaz. Sağlık görevlileri geçtiğimiz 2008
yılında Adigey Cumhuriyeti nüfusunun yüzde 54’ünü
oluşturan 238 bin 349 kişiyi verem taramasından
geçirdiler. Sayı, 2007 yılı taramasının aşıldığını,
sorunun ihmal kaldıramayacağını gösteriyor.
Yukarıda belirttiğimiz gibi, her yıl milyonlarca
insan vereme yakalanıyor. Her bir hasta, bir yıl
içinde bu hastalığı ortalama 20-30 kişiye
“bulaştırıyor”, bu sayının 15-20 kadarını da çocuklar
oluşturuyor.
Uzmanların söylediklerine göre, bir evde veremli biri
varsa, böylesine bir durum özellikle çocuklar için
tehlike yaratıyor. Hasta olmasalar bile, çocukların
3-7 yaşları arasında verem aşısı olmaları gerekiyor.
Gecikme durumunda çocuk polikliniklerinde aşı
yaptırılabilir.
Çocuğun bir bağışıklık kazanması ve hastalığa karşı
dayanıklı olması için,7 ve 14 yaşları arasında ikinci
bir aşı da yaptırılabilir. Ana babaların, çocuklarının
vereme yakalanmamaları için, hekimlerin tavsiyelerine
uymaları gerekiyor.
Hekimler erken tanının hastalıkların
tedavisindeki önemini belirtiyorlar.40
yıldan beri tıpta röntgen kullanılıyor.Bu sayede
milyonlarca hastanın durumu öğreniliyor ve
değerlendiriliyor.
Verem (Жъэгъэуз) sadece tıbbi anlamda bir hastalık
değil,aynı zamanda bir sosyal sorundur.
Veremle savaşta tıp ile toplumun el ele vermesi
gerekiyor.Böyle yapıldığında, insan sağlığı daha
güvenli korunmuş olacaktır.Bu durum,toplumun
gelişmişliğinin bir “aynası” ve bir ölçütü sayılır.
AC Sağlık Merkezi (АРКПТД), veremle savaş ve vereme
yakalananlara yardım amaçlı tek kuruluşumuz. AC Sağlık
Bakanlığı ve Krasnodar Kray Sağlık Dairesi arasında
varılan bir uzlaşmaya göre, bakım gerektiren ağır
hastalar Krasnodar’a sevk edilmektedir.
AC klinik ve dispanserlerindeki teknik donanım bu son
dört yılda çoğaldı. Sağlık Bakanlığı Koleji’ndeki bir
konuşmasında,ilgili Baştabip MAMIY Nurbıy bunu
vurguladı. Tıbbi tesisler yanında, 2008 yılı sonunda
7,9 milyon Ruble harcanarak bir bakteriyoloji
laboratuarı kuruldu ve buraya 8,5 milyon Ruble
değerinde tıbbi teçhizat kondu. Ancak merkezin hayli
eksiği var. Poliklinikler ile yataklı hastanelerin
ilgili bölümlerinde tıbbi malzeme eksikliği ve
etkili ilaçların zor bulunduğu belirtiliyor. Baştabip,
“Sağlık sorunu, değişik programlara alınmış durumda,
bu da gelecek açısından bir umut yaratıyor” dedi
|