AC Penejukaye Gıda Üretim Üniteler Kompleksi
Genel Müdürü, AC Meclisi Khase’de milletvekili
Nalbıy Hateğu (Хьатэгъу
Налбый), günümüz sorunları üzerinde çalışan bir
uzman, başkan, insanların sıkıntılarının farkında olan
biri. Dar gelirli yüz kişinin, bu yılın ilk altı
ayı boyunca “Adige Mak” gazetesi ile görüşme
yapmasını istemesine destek veriyor.
“İki yıldır bu kuruluşun başında bulunuyorum” diyor
Nalbıy Hateğu ve durumu anlatmaya başlıyor: ”İlkönce
çalışma koşullarını iyileştirme, her bir ünite adına
en yararlı çalışma yöntemini bulma ve uygulama,
fabrikanın üretim kapasitesini geliştirme, üretim
disiplinini güçlendirme ve işçilerin daha özenli
çalışmalarını sağlama gibi konular üzerinde durduk.
Bu süre boyunca çözdüğümüz güçlükler az değil. Bütün
üretim atölyelerimizi yeniden düzenledik, tesisatları
sağlamlaştırdık. Şarap üreten ünitemiz birkaç yıldan
beri kapalıydı. Bunun nedeni lisans çıkartma
güçlükleri ve para yokluğu idi. Şimdi sorunları çözüp
üniteyi faaliyete geçirdik. Öğütme (değirmen ünitesini
ve ayçiçeği yağını çıkarma ünitesini de tamamladık,
çalışanların aldıkları ücretleri de artırdık.
“Öyle de olsa” diyor genel müdür, ”Yine de
hedeflerimize tam ulaşmış değiliz. Bunları saymaya
kalkışırsak konuşma uzar. Bazılarını söyleyeyim. Daha
önceleri şarap (санэ), daha çok üzümden ve güney
yörelerinde yetiştirilen diğer meyvelerden
üretiliyordu. Bu gibi şeyler yerler Kuban, Adigey ve
diğer komşu yörelerden karşılanıyordu.
Önceleri Penejukay fabrikasında üretilen değişik tür
şaraplar trenlerle Sibirya ve Ural gibi bölgelere
gönderiliyordu. Şimdi pazarlara ulaşmak, sarsıntılar
ve diğer nedenler yüzünden zorlaşmış durumda. Şimdi
şarap üretimi, üzüm, elma ve diğer meyvelerin daha zor
yetiştiği Kuzey oblastlarına (хэку) kaymış durumda.
Örneğin, sadece Leningrad oblastında (хэку) 28
şarap fabrikası var. Moskovsk, Orlovsk ve diğer kuzey
oblastlarında da durum aynıdır.
Peki, o yerler şarap üretilen hammaddeyi, meyveleri
nerelerden buluyorlar?Hammaddeyi Şili, İspanya,
Avusturya ve Arjantin gibi dış ülkelerden alıyorlar.
Bunların kalitesini ve sağlıklı olup olmadığını
bilmeden, bol miktarda şarap üretiyorlar.
Bu bir. İkincisi, yukarıda belirttiğim gibi, daha
önceleri ürettiğimiz şarap tren ve tır kamyonları ile
Kuzey’deki yörelere götürülüyordu. Şimdi sevkıyat
dumuş durumda. Güney yörelerinde üretilen şarabı
dışlamak için, sevkıyat bedeli ağırlaştırıldı,
yani böyle bir düzenleme yapıldı. Moskovsk oblastında
bu kadar hammaddeden 0. 7 litre üretim üzerinden 44
bin litre (бэшэрэб) şarap üretiliyor. Bu kadar şarap
için gerekecek hammaddeyi Kuzey oblastlarına
göndermek için bizim fabrikamızın birkaç tır kamyonu
kiralaması yeterli. Bize bildirildiğine göre, böyle
bir aracı Moskova’ya göndermek için 150 bin Ruble
isteniyor. Bu da nakliye bedelinin pahalı olduğunu
gösteriyor. Bu nedenle sevkıyat yapamıyoruz. Ancak bu
konuda Kuzey yöreleri bizim gibi bir sıkıntı
duymuyor, dış ülkelerden gerekli hammaddeyi
getirtiyorlar ve sessizce tatlı paralar kazanıyorlar.
Kuban yöreleri olarak, biz onlarla rekabet edemiyoruz.
Ramazan Nehay: Peki şimdi ne yapacaksınız?Şarap üreten
bölümü kapatacak mısınız?
Nalbıy Hateğu:
“Şarap fabrikasını çalıştıracağız, güçlüğü aşmanın bir
yolunu bulacağız, yaşayacağız, ayakta kalacağız ve
çalışacağız, umutluyuz. Geçen yıl 500 ton elma
işledik. Bu yıl kapasiteyi iki bin tona çıkaracağız.
İki üç yıldan beri asma bağlarını canlandırma
çalışmaları yapıyoruz. Tevçoj rayonu Krasnenki
beldesinde (поселкэ Красненскэ) 170 hektarlık
(1700 dönümlük) bir alanda bağ dikimi yaptık. Hedef
200 hektarı aşmak. 50 hektara elma, 27 hektara da erik
dikmeyi düşünüyoruz.
İlk parti diktiğimiz asmalardan bu yıl 20 ton üzüm
elde ettik. Asma bağlarında 70 kişi çalışıyor.
Ücretler az sayılmaz, traktör sürücülerine 14-16 bin
Ruble, bağlarda çalışanlara da 11 bin Ruble aylık
ödeniyor. Şimdilik Leningradsk ve Moskovsk
oblastlarına şarap hammeddesi yollamakla yetiniyoruz.
Ancak bu yıl kaldıracağımız asma ürününden biz de iyi
ve kaliteli şarap üretimine geçeceğiz”.
Helva üretim bölümümüz de üretime geçti. O ünitenin
başındaki Mariyet Hadeğal deneyimli bir uzman.
Nalbıy Hateğu ile Mariyet Hadeğal’ın anlatığına göre,
ünite önceleri üç vardiya çalışıyor, ayda 200-250 ton
helva üretiyormuş. Şimdi tek vardiya çalışılıyor.
Önceleri -13 yöreyi kapsayan- Güney Federal Okrugu’nda
bir tek Penejukay fabrikası (Пэнэжьыкъое
комбинат) vardı, şimdi Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti,
Armavir, Korenovski ve başka yerlerde de helva
fabrikaları var. Bu nedenle helvamızın satışı
zorlaştı. Uzun zamandan beri bizim üretimimizin
kaliteli olduğunu bilen İjevsk, Orsk, Naberejnıye
Çelnı ve diğer oblastlar helva alımlarını
sürdürüyorlar.
Mariyet Hadeğal:
Helva üretim ünitemiz büyük değil, sadece on kişi
çalışıyor. Günde 4, 5 ton kadar helva
hazırlıyoruz. Larisa Cendere (Джэндэрэ Ларисэ),
Zoya Tığuj, Kaplan Hacebıyeko ve başkaları
çalışkan işçilerimizden. İşçilerin hepsi övgüye değer
kişiler.
“Helvamız görünüm ve tadıyla kusursuz, mükemmel” diye
söze karışıyor genel müdür. ”Pahalı da değil, kilosu
38 Ruble. Ancak helvamız Adıgekale kenti ve
Tevçoj rayonu dükkanlarında satılmıyor, buna karşın
komşu kraydan (krasnodar Kray) ve Rostov oblastından
getirilme helvalar kilosu 65 Ruble’den satılıyor”
diyor.
Ekmek üretimi için de planlamaları var. Bir ekmek
fabrikası kurmayı düşünüyorlar. O takdirde üretim
kapasitesi ve kalite gelişecek, daha büyük işgücü
sağlanacak. Şimdilerde Zare Hut’ıj
yönetimindeki bölüm, yumuşak ve lezzetli francala
ekmek, peynir, bunları saklama ve paketleme işlemleri,
kurabiyeler ve böylelerini hazırlamakla uğraşıyoruz,
düşündüğümüz fırını üretime geçirdiğimizde, ürün
çeşidimiz de çoğalacaktır.
|