...................
...................
İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI
TISK
                         
...................
 
...................

ÜLKELER

Ülkenizde 
İşyeri Hekimi İstihdamı 
Yasal Zorunluluk mudur?

(İşyeri Hekimi İstihdam Zorunluluğu Varsa)
En Az Kaç İşçi Çalıştıran İşyerleri İçin Bu Zorunluluk Söz Konusu?

Almanya Evet İşkollarına göre değişmektedir. 2010 yılına kadar işyeri hekimi çalıştırma sisteminin tüm işletmelere (1 işçi çalışsa bile) yaygınlaştırılması planlanmıştır.
Lüksemburg Mevzuat işvereni;
- Ya, kendi işyeri sağlık hizmetini kurması,
- Ya da işletmelerarası sağlık hizmeti kullanmasını zorunlu kılmaktadır.

-

Finlandiya Her işverenin yasal olarak işçi sağlığı ile ilgili önlem alması gerekmektedir. - İşçi sayısı ve çalışma saatleri önemli değil.
Belçika Evet İşletmeler açısından 2 seçenek vardır:
1. İşyerinde hekim çalıştırma (en az 50 işçi)
2. İşletmelerarası sağlık tesislerinden yararlanma (1 işçiden ibaret)
Hollanda Evet.
Her işverenin yetkili bir sağlık ve güvenlik hizmetinden yararlanması şarttır.

-

Çek Cumhuriyeti İşverenlerin sağlık hizmeti sağlama zorunluluğu var.İşyeri hekimi yerine dışardan hizmet satın alımı yoluyla da bu gerçekleştirilebilir. Yasal bir zorunluluk olmamakla beraber aşağıdaki sınırlar tavsiye edilmektedir.
1. Kategori: (İdari hizmetler) yılda kişi başına 0.5-1.0 saat.
2. Kategori: (ağır işler) yılda kişi başına 1.0-1.5 saat
3. Kategori: (tehlikeli işler) yılda kişi başına 1.5-2.0 saat.
Norveç Hayır. Ancak risk alanına giren 22 işkolunda işçi sağlığı personelinin istihdam edilme zorunluluğu vardır. (Hemşire, doktor, fizyoterapist vs.)

-

Danimarka Hayır

-

İsviçre Evet. Mesleki kaza ve hastalıkların önlenmesi ile ilgili bir karar gereği işverenlerin bir iş hekimi veya iş güvenliğinden sorumlu uzmanlardan yararlanma zorunluluğu vardır. Bu halde resmi tanımlama “işyeri hekimi” değil, “iş hekimi” olmaktadır. Bu tür hekimler veya iş güvenliğinden sorumlu uzmanlar “iş’te güvenlik uzmanları” adı altında gruplandırılmaktadırlar. Bunlar kimler olmaktadır? İş hekimleri, güvenlik mühendisleri, iş hijyeninden sorumlu kişiler, iş güvenliğinden sorumlu personel veya ilgili kriterlere uygun olmak koşuluyla dışarıdan kullanılan kişilerdir. 5’ten az işçi çalıştıran işyerleri hariç her işyeri için işyeri sağlık ve güvenliği ile ilgili hekim hizmetinden yararlanma zorunluluğu vardır.
İrlanda Hayır Uygulama yok
İsveç Hayır. Bunun yanısıra, mesleki sağlık hizmetleri ile ilgili olarak tüm çalışanların yaklaşık % 75’ini kapsayan toplu iş sözleşmeleri bulunmaktadır. Ancak bunların çoğunda, bir işyeri hekimi konusunda belirli bir koşul da mevcut değildir. Gerçekte, tüm mesleki sağlık servislerinde doktor bulunmaktadır. Bunları çoğu da mesleki sağlık ile diğer alanlarda uzman doktorlardır.

-

Fransa Zorlayıcı bir düzenleme yoktur. İşyeri hekiminin istihdamı her işletme için zorunludur. Ancak 2700’den az işçi çalıştıran yerler işletmelerarası sağlık hizmetine başvurabilir. Bu 2700 sayısı risk düzeyine göre azaltılabilir.
İtalya Hayır. İşyeri Hekimi istihdamı İtalya’da yasal bir zorunluluk değildir. Bu daha çok işverenin yetkili bir hekimi bu iş için görevlendirmesi (işe almak değil) şeklinde olur.

-

Türkiye 1475 sayılı Kanun
Evet
50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri için
  İş Kanunu Tasarısı
Evet
En az 50 işçi çalıştırılan işyerleri için

.
 

ÜLKELER

İşyeri Hekimlerinin Çalışma Süreleri İle İşçi Sayısı Arasında İlişki Var mıdır?

İşyeri Hekimi İstihdamı Konusunda Uygulanan Usul Nedir? 
(Hekim Seçiminde İşyerleri Serbest midir? Yoksa Belli Otoritelerden İzin Almaları mı Gerekmektedir? Diğer Şartlar.)

Almanya Evet. İşyeri hekiminin çalışma süresi işyerinin girdiği işkolu tehlike derecesine bağlı olarak değişmektedir. İşyeri hekiminin istihdamı ve çalıştırılması hususunda 4 yol bulunmaktadır.
Lüksemburg

-

-

Finlandiya

-

İşverenin şu seçenekleri vardır:
- İşyeri hekimi
- Başka işletmelerle ortak hekim
- Özel bir klinikle anlaşma
- Belediyeye ait bir klinikle anlaşma
Belçika 2 ayrı işçi kategorisi vardır:
1. Özel riskler (50 işçi) İşçi başına 60 dakika hekimlik hizmeti
2. Diğer İşçi başına 10 dakika hekimlik hizmeti
· İşveren, Sağlık ve Güvenlik Komitesinin kararı ile bir hekim atar veya işletmelerarası bir hekimin hizmetinden yararlanır. (50 işçi çalışan işletmelerde işyeri hekimi, işletme içinde oluşturulan komite kararı ile veya diğer işletmelerdeki sendika temsilcileri ile yapılacak görüşmeler ile istihdam edilir.)
· Diplomalı bir hekim olması gereklidir.
Hollanda

-

Yetkilendirilmiş sağlık ve güvenlik hizmeti her işverene aşağıdaki hallerde yardımcı olmalıdır:
· İşe devamsızlık ile ilgili olarak politikaların belirlenmesinde,· İşçilerin hasta olmalarını önleyecek tedbirlerin alınmasında,
· Hastalık iznini kullanan işçilerin izlenmesinde ve yönlendirilmesinde.
Yetkilendirilmiş bir yerle anlaşmak şartıyla işveren kendi sağlık ve güvenlik hizmet birimini seçmekte serbesttir. Bu birimler özel sektör işletmeleridir. Yetki konusunda çok katı kurallar vardır.
Çek Cumhuriyeti Hayır · Diğer işçiler için geçerli olan istihdam prosedürü işyeri hekimleri içinde uygulanmaktadır.
· İşyeri, çalıştıracağı hekimi seçmekte serbesttir
· Başka koşul bulunmamaktadır.
Norveç Hayır İşletmenin gerekli personelin serbest olarak seçme hakkı vardır.
Danimarka

-

Şayet işletmenin yasal olarak mesleki sağlık hizmeti kurması gerekiyorsa ve işletme bunu işyerinde tesis eder ise, işverenin bu hizmet ile ilgili personeli istihdam etmeden önce o işletmedeki iş güvenliği birimine danışması gerekmektedir. (Ancak bu hizmetler de doktor istihdamı zorunlu değildir.)
İsviçre 5’ten az işçi çalıştıran işyerleri dışında, çalışma süreleri yasal olarak dikkate alınmamaktadır. İş’te güvenlik uzmanlarından yararlanma zorunluluğu aşağıdaki hususlara dayanmaktadır.a) Mevcut istatistiklerin ve risk analizlerinin ortaya koyduğu kaza riskleri ve mesleki hastalıklarb) İşçi sayısıc) İşletmede iş güvenliğini sağlayacak gerekli önlemler.İşletmeler, ya iş güvenliği uzmanlarını ya da dışarıdan alacakları hizmeti kullanabilirler.İş güvenliği uzmanının işyerine ayıracağı zaman, riskin türüne bağlıdır.3 tür işyeri bulunmaktadır.1. özel tehlikeye maruz kalan işyerleri2. özel tehlikeye maruz olmayan işyerleri3. bazı işçiler için riskli olabilecek zayıf derecede tehlikeye maruz işyerleri Yasal mevzuat iş güvenliği uzmanının işe alınması ile ilgili koşulları belirlemektedir. Bunu yapmak isteyen bir işletme tüm ülke işçileri için geçerli olan yasayı baz olarak alır. (Borçlar hukuku)İş güvenliği uzmanları yasada belirlenen kriterlere uygun olmalıdır.Bunların yetki belgeleri ilgili organlarca kontrol edilir ve işverene bu konuda bilgi verilir.
İrlanda Uygulama yok Uygulama yok
İsveç

-

-

Fransa Evet, ayda 1 saat hekimlik hizmeti verilir. 20 çalışan için veya 15 işçi için veya 10 ücretli (riskli işlerde çalışan) başına İşyeri hekimi, işveren veya işletmelerarası servis başkan tarafından, işletme komisyonunu veya işletmelerarası hizmet kontrol komisyonunun onayı ile istihdam edilir. Kontrol komisyonu işletme yöneticilerinin 1/3’ü ve işçi temsilcilerinin 2/3’ünden oluşur. İş temsilcilerinin veya kontrol komisyonunun onayı olmadığı hallerde iş müfettişinin onayı alınır. İşyeri hekimi, işyeri hekimliği diplomasına sahip olmalıdır.
İtalya

-

626 (1994) sayılı yasa gereği, şayet bu iş yerinde sağlık denetimi gerekiyorsa -ki bu belirli maddeleri kullanan işçileri kapsar- işveren yetkili bir hekimi görevlendirir. Yetkiliden kasıt doktorası veya uygun ihtisası olan doktor anlamına gelmektedir. İşletme, yetkili olduğu sürece, bu hekimi işletme hekimi veya serbest çalışan bir kişi olarak seçebilmektedir. Büyük işletmeler, işyeri hekimini tercih etmekte, KOBİ’ler ise başka çözüm bulmaktadırlar.
Türkiye Hekimlerin görevlendirilmelerinin kişi başına hizmet saati üzerinden değerlendirileceği, bu sürenin işçi başına 15 dakika olarak hesaplanacağı, sürekli olarak 1000 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri için tam süre ile hekim görevlendirileceği, 1000 işçiyi aşan hallerde işçi başına 15 dakikalık bir hizmete göre yeterince hekim ekleneceği düzenlenmiştir. Yetkili bir makam tarafından verilen iş hekimliği sertifikasına sahip olan hekimler ile işverenler sözleşme yapmakta serbesttirler. İşverenler ayrıca TTB aracılığıyla da işyeri hekimi atayabilirler.
  Sağlık Bakanlığı’nın ve Türk Tabipleri Birliği’nin görüşü alınarak ÇSGB tarafından çıkarılacak Yönetmelikle düzenlenir. Yetkili bir makam tarafından iş hekimliği sertifikasına sahip olan hekimler ile işverenler sözleşme yapmakta serbesttirler, işyeri hekimlerinin ücret ve diğer çalışma şartları kanunların emredici hükümleri çerçevesinde akit serbestisine uygun olarak işveren ve işyeri hekimi tarafından belirlenir.

Kaynak: IOE (Uluslararası İşveren Teşkilatı), 1998